Het was gisteren weer een heerlijk ‘told you so’-dagje, maar laten we daar maar niet te lang bij stil staan. Nog voor Mario Draghi gistermiddag uitgesproken was, waren de beurzen al in vrije val, en had die van Madrid ruim 5% ingeleverd. Aan het Damrak bleef de schade uiteindelijk beperkt tot een min van 1,7%, al kreeg ING harde klappen.

Maar de titel van dit stukje slaat niet op de euro, of de gevolgen van het praatje van de ECB-president. Die heb ik deze week voldoende accuraat voorspeld (linkjes in de eerste regel, hier nog een ander overzicht) om ze hier te laten voor wat ze zijn. Vandaag aandacht voor de mensen die wij kiezers hebben aangesteld om ons door deze ellende te loodsen. Afgelopen dagen hebben daarvoor een hoop munitie geleverd, en ik wil u er graag van laten meegenieten.

Draghi
In de eerste plaats is daar natuurlijk ECB-president Draghi zelf. Gistermiddag leek de communis opinio onder economen en journalisten te zijn, dat deze welmenende Italiaanse Eurocraat zich vorige week ietwat ongelukkig had uitgedrukt. Dat is vanzelfsprekend veel te vriendelijk, want ook Draghi leest kranten, en het duurde een week alvorens hij vandaag moest toegeven dat de ECB geen middelen zal in kunnen zetten om de Spaanse en Italiaanse rente te drukken. Ook euro’s gaat hij niet bijdrukken. Hem restte weinig anders dan de beide landen die thans in de vuurlinie liggen te wijzen op de mogelijkheid de gang naar het EFSF te maken, hetgeen een bailout verzoek behelst.

Dat wil Spanje niet (Italië is een stapje minder erg, en wil dat weten), en de competentie van de Spaanse regering is dusdanig beperkt, dat zij weigert in te zien dat zij weinig keus meer heeft. Voor Noord-Europa is dat niet eens de slechtste optie: als Spanje te trots is om een bailout te vragen, en plotseling volledig onderuit gaat, maakt dat in ieder geval ene rigoureus einde aan het eindeloze gehannes van Eurotoppen (slechts 21 tot dusver), waarna strijk en zet de redding van het onderwerp in kwestie wordt aangekondigd.

Om even op Draghi terug te komen: dat deze man plotseling de klunstoon in plaats van de juiste klemtoon had gebruikt vorige week, lijkt compleet ongeloofwaardig. Als bankiers van Centrale Banken zich iets bewust zijn, is dat in hoeverre hun woorden worden gewogen en geïnterpreteerd. Dat laat geen andere conclusie open dan dat Draghi bewust de markten op het verkeerde been heeft geprobeerd te zetten, in de hoop blijvende verwarring te zaaien, teneinde oplopen van de rentes te ontmoedigen. Maar wat gisteren gebeurde ziet u op onderstaand grafiekje. De Spaanse rente spoot binnen een paar uur omhoog tot 7,1%, een recordstijging van 0,6%. Wat er morgen nog gebeurt? Ik durf het niet te zeggen. De weg terug naar 7,5% en wellicht hoger ligt open.

In het zog van de Spaanse rente verloor ook de euro veel terrein tegenover de dollar.

Geheugensteuntje voor Draghi:

“I’ve now realized for the first time in my life the vital Importance of Being Earnest.”                             (Oscar Wilde)

Plasterk
De vaste Kamercommissie van Financiën vergaderde gistermiddag ook, en wel voorafgaand aan de persconferentie waarop Draghi met de billen bloot ging. Prima tijdstip vanuit de optiek van minister De Jager en de regeringspartijen, aangezien het bloedbad op de beurzen op dat moment nog niet van start gegaan was. Veel gebeurde er niet, de betrokken stellingen zijn bekend. Desalniettemin was er reden voor vermaak, dankzij PvdA-‘specialist’ Plasterk. Dit baken van financiële degelijkheid bestond het te betogen dat een vertrek van Griekenland uit de Eurozone een optie is.

Op de vraag of Griekenland er uit moet worden gezet wilde hij niet antwoorden, het geen ook maar beter was, aangezien dat juridisch niet kan. Het euroverdrag voorziet er – bespottelijk genoeg – niet in. Nu zal Griekenland vanzelf vertrekken zoals het nu gaat, maar toch. Ook vertrekkend Kamerlid Blanksma (CDA) sprak ferme taal uit het handboek ‘Genoeg is genoeg’, zonder concreet te worden.

Vervolgens sprak de commissie in grote meerderheid haar vertrouwen in ECB-president Draghi uit. Het valt te hopen dat ze daarna diens optreden in Frankfurt hebben gezien, en dat iemand hen uitlegde wat daar gebeurde..

‘Genoeg is genoeg’ geldt volgens Plasterk overigens niet voor Spanje en Italië, blijkbaar niet beseffend dat de gasbel in Slochteren in haar volledige historische omvang niet voldoende is om de benodigde behoefte te dekken. Het valt te hopen dat de PvdA de komende parlementsperiode een competent econoom vindt om in de Kamer Plasterk te vervangen, maar verwacht er niet teveel van.

Rutte
Mark Rutte – nu (toepasselijk) op vakantie in Putten – lijkt zich ondertussen definitief te scharen bij de goedpraters van de EU. De koers van de Nederlandse regering de afgelopen maanden spreekt wat dat betreft boekdelen. Maar met het naderen van 12 september lijkt Rutte toch nattigheid te gaan voelen, en ik vermoed dat hij zich de komende maanden niet aan een interview door een ter zake deskundig journalist zal wagen. Daarom breng ik het verslag van zijn optreden bij Jinek op 10 juni nog maar even in herinnering. Sindsdien is Rutte voor journalisten onbereikbaar omdat hij hen niet te woord wil staan. Zelfs het hem gewoonlijk welgezinde Elsevier wordt al maanden aan het lijntje gehouden.

Een kort rijtje minder handige uitspraken:

1) Spanje is onze vijfde handelspartner – Dit is gewoon niet waar. Spanje is de vijfde economie van de EU, maar niet onze vijfde handelspartner. Voor Nederland is het land zelfs tamelijk onbelangrijk.

2) Rutte verwachtte dat het geleende geld uiteindelijk weer terugkomt. “Ik ga geen garanties geven maar er is wel een kans van 95 tot 100% dat het geld terugkomt.” – Volgens de Wet van Juncker (liegen mag als dat nodig is) zal dat wel in orde zijn, maar Rutte zou dit nu niet meer herhalen vermoed ik. Maar niettegenstaande dat de crisis nu verder gevorderd is, is wat nu bekend is over de staat van de Spaanse economie niet veel meer dan we twee maanden terug al wisten. Als analisten het wisten, mag je van onze overheid verwachten dat ze zich tenminste op de hoogte had gesteld van de vooruitzichten. Voor deze omissie bestaat geen geldig excuus, en als men het wel wist: zoveel te erger.

3) Rutte verwachtte ook nog steeds dat bijvoorbeeld Griekenland de leningen terugbetaalt. – Verder commentaar overbodig.

4) Als een land failliet gaat, duurt het alleen langer. – Deze is uit de categorie ‘Oh, zit ik er 50 miljard naast?’

Dat de gemiddelde journalist een nog korter geheugen heeft dan het electoraat moet Rutte maar hopen, met de lijsttrekkersdebatten in het vooruitzicht.

Eurocraten
Over de incompetentie van minister Jan-Kees de Jager en de Eurocraten schrijf ik alles bijeen genomen nu zo’n tweeënhalf jaar, en ik hoop dat u mij vergeeft dat ik hen hier verder buiten beschouwing laat. Hun onvermogen de wereld anders dan als roze te beschouwen is tot vervelens (en wanhoop!) onderwerp van mijn Eurocolumns, en keer op keer bewijzen zij dat het erger kan dan je verwacht.

En dat wil een Europese politieke unie aangaan? Je zou er van gaan wensen dat de Russen het hier snel komen overnemen.

 

 

Eerder verschenen op Dagelijkse Standaard.