Het is bijna amusant om te zien hoe de VVD probeert het publieke debat te beïnvloeden. De partij houdt haar oude trukendoos uit de tijd dat zij de 3e partij van het land was in ere, en valt daardoor niet altijd op voor wat zij is. Vooruitgeschoven pionnen als AJ Boekestijn spelen een rol van meer belang dan vaak wordt onderkend.

Wat door vele opiniemakers ook niet of onvoldoende wordt onderkend, is dat die VVD-wijze van opereren een air van redelijke argumentatie heeft. Dat moest zij ook wel, ooit: zij is ontwikkeld in een tijd dat de politieke opinievorming werd gedomineerd door PvdA en CDA. Die partijen vonden elkaar vaak in automatische tegenstellingen die niet noodzakelijk logisch waren, maar wel tegengesteld. De VVD mocht daar dan nog wel eens de rol van redelijke derde bij spelen.

Maar nu de VVD de grootste partij geworden is, is dat op de keper genomen ietwat potsierlijk. En een figuur als Boekestijn zal door zijn partij nooit meer als spreekbuis worden geaccepteerd – bij vlagen veel te ridicuul en te onbetrouwbaar – maar wordt als opiniemaker nog graag ingezet, speciaal in een guerillarol. Evenals trouwens Hans Wiegel, die echter een stuk meer verstand van politiek heeft, en vooral een beter en genuanceerder inzicht in hoe macht functioneert.

AJ Boekestijn is meer een soort gillende keukenmeid: oorverdovend, niet prettig om aan te horen komen en hij kan venijnig knallen. Maar wie zijn argumenten – buiten zijn mening over ontwikkelingssamenwerking waarop hij zijn reputatie bouwde – beziet, ziet weinig inhoud maar veel echoput. Ook dat maakt hem overigens wel weer interessant: Boekestijn weerspiegelt de angsten en bedenkingen van zijn partij in het publieke debat, en wordt juist daarom – overigens volkomen ten onrechte – als gezaghebbend gezien. En wie denkt dat ik met die constatering overdrijf moet maar eens proberen na te gaan wat de laatste keer is geweest dat iemand bij de VVD zich op zijn uitspraken heeft beroepen. Bij de VVD zelf weet men wel beter dan hun eigen agitprop al te serieus te nemen.

Waartoe leidt dat alles? Tot columnpjes als eerder deze week op NPO1, met als leidende gedachte: de achterban van het FvD moet gaan muiten. Het is een begrijpelijk sentiment. De traditionele achterban van de VVD muit al jaren, en heeft de partij in vrijwel even grote getale verlaten als de traditionele achterban van de PvdA dat eerder al deed.

Langs diverse klippen, waarbij Baudet dingen in de mond worden gelegd die hij nooit zei, en zich dus ook niet voor excuseerde, maar expliceerde (is die nuance te moeilijk voor AJB?? Triestig.), stapt hij direct verder op ‘ander ongemak’. Het is de klassieke methode waarop de VVD-partisanen hun partij ondersteunden. Als ze werden afgeschoten was het hun risico, en als ze resultaten bereikten was het ten bate van de partij – de partij verloor er nooit bij. En dan krijg je vervolgens dit:

Ik vond zijn proefschrift onder een stapel boeken die ik nog niet gelezen heb. Ik las het en viel van de ene verbazing in de andere. Ik zal u niet vermoeien met alle halve waarheden en onwaarheden die ik in zijn boek tegenkwam. Ik begon echter wel te begrijpen waar zijn afkeer voor het Europese project vandaan kwam.

Dat er wat mis is met dat proefschrift onderbouwt hij niet eens: u moet het allemaal zo maar geloven. Waarbij ook nog eens de logica van zijn betoog geweld wordt aangedaan door de wijze waarop het wordt gebracht. Wat AJB niet weerhoudt de indruk te wekken dat hij een belangrijke constatering heeft gedaan, terwijl hij slecht een niet onderbouwde eigen beschuldiging ter plekke als waar en bewezen te behandelt.
En:

Baudet heeft geen boodschap aan deze opvatting die in wetenschappelijke kringen algemeen wordt aanvaard.

Je ziet wel steeds meer dat de VVD in de leer is geweest bij GL en consorten: Boekestijn zegt nog net niet dat 97% van de geschiedwetenschappers het met hem eens is, maar met meer dan dit argument in de categorie: ik en velen met mij – de klassieke aanhef van klaagbrieven in de Telegraaf – komt hij feitelijk niet.

De VVD heeft grote angst voor de gemeenteraadsverkiezingen in maart, Terecht ook, want de kiezer zal de formatie en de uitkomst nog niet vergeten zijn. Dat er in het land het een en ander verloren zal worden heeft men al ingecalculeerd, maar de ogen zijn gericht op Amsterdam, de enige gemeente waar het FvD onafhankelijk in het strijdperk treedt, met de VVD als belangrijkste doelwit. Dat het FvD een heel wat liberaler partij is dan de VVD zich in tijden heeft kunnen noemen is erg genoeg, maar bij de VVD is men als de dood dat het hele land dat door zou kunnen krijgen.

Vandaar de inzet van deze gillende keukenmeid, ongepromoveerd en door zijn eigen partij de Kamer uit gezet wegens loslippigheid. Heeft de VVD niets beters?