Het Linkse revolutie-ideaal is dood. GroenLinks bewijst het elk jaareinde opnieuw tegenwoordig.

De ironie dat juist GroenLinks de vuurwerkoverlast wil aanpakken ontgaat de meeste Nederlandse media. Van oudsher was het immers juist die partij, die zei dat gewone burgers niet zoveel zeuren moesten als het volk iets wilde. Bovendien stond zij er om bekend elkeen te steunen die de openbare orde wilde verstoren teneinde de gedroomde revolutie naderbij te brengen. Maar het moderne GroenLinks is de vleesgeworden vleesvervangende vertrutting. Waarvan de partijleden massaal meldingen van vuurwerkoverlast via internet richting Den Haag slingeren als de ochtendgeitenmelk in Amsterdam-West wordt verstoord door een schietpartij.

Maar waar de bommen- en granatenjongens van de jaren tachtig in de periferie van die partij belandden, bleef de drang anderen iets te verbieden springlevend. Als het niet zo irritant onbenullig was, zou het me vertederen.

Irriteert vuurwerk mij dan niet? Welzeker. Ik ben er te oud voor, en aan de laatste vuurwerkshow die ik bezocht hield ik onprettige associaties over – waaraan het vuurwerk overigens onschuldig was. Laat ik volstaan met te zeggen dat de lol van uren wachten op een koud strand tot er een paar blauwgroene fonteintjes aan de hemel boven Scheveningen verschijnen aan mij niet langer besteed is. Hoe leuk mijn kinderen het ook vonden.

Maar dat er nu van alle kanten wordt bepleit om het privéinitiatief van het afsteken van vuurwerk te vervangen door van overheidswege georganiseerde vuurwerkshows, daarover heb ik wel gedachten. Allereerst praat men oeverloos over de kosten van de jaarlijkse vuurwerktoestanden. Hoeveel geld er aan wordt besteed, en hoe groot het resulterende menselijke leed is. Is een centraal gereguleerde vuurwerkshow goedkoper? Dat is twijfelachtig. Erger vind ik dat we dan weer een speciaal fondsje krijgen op gemeentelijk niveau, waaruit dat vuurwerk gefinancierd worden moet. Dat wordt dus weer een extra aanslag boven op de collectieve lasten, en ellenlang gejeremieer van gemeenten over op welke plek men er de minste last van heeft. Zodat uiteindelijk de enige kleine ondernemer die er baat bij heeft, Boer Biet zal zijn die zijn weiland net buiten de bebouwde kom voor de hoofdprijs kan verhuren.

Toch, en dat garandeer ik U, is die hele opzet van centraliseren van de ‘vuurwerkpret’ een aanzetje tot het verdwijnen er van. Ik heb het eerder meegemaakt, en het mechanisme is ontegenzeglijk effectief. In mijn woonplaats werd tot circa dertig jaar geleden Luilak gevierd. Dat ging er bij ons redelijk ruig aan toe, van mensen die de knalpot van hun 1000cc motoren er voor de gelegenheid af schroefden tot rellerige confrontaties tussen groepjes opgeschoten jongeren die gelijk vanuit het nachtleven halfdronken aan Luilak begonnen. Dat werd steeds meer ervaren als een probleem, en de gemeente loste het op.

Om te beginnen werd er een popfestivalletje gesubsidieerd op het aanstootgevende tijdstip (de zaterdag voor Pinksteren, vanaf 04.30 uur), dat werd gekoppeld aan een verbod elders nog lawaai te maken die nacht. Daarop werd streng toegezien – men had immers de smoes dat het in overleg met ‘de jongeren’ was afgesproken. Vijftien jaar later maakte de gemeente zuchtend en steunend bekend dat bezuinigingen haar helaas noodzaakten het festivalletje weg te bezuinigen. Maar toen was iedereen al lang vergeten waarom het ooit was ingesteld (Luilak is vooral een jeugdfestijn), en het oude volksgebruik Luilak was in onze stad effectief gesmoord.

Gezien de algemene staat van financiële ellende die gemeenten thans kenmerkt, behoef ik U de analogie met centraal georganiseerde vuurwerkvoorstellingen verder niet uit te leggen, neem ik aan?