Om het behoud van vuilverbranding AEB in de portefeuille van deelnemingen van de gemeente Amsterdam stapte recent al de D66-wethouder van Financiën op.

Het meest linkse college dat Amsterdam ooit had doet precies wat je van een extreemlinks college verwachten kon: zoveel mogelijk controle proberen te houden over de stad en haar bedrijvigheid. De problemen rond vuilverbrander AEB komen voor de stad derhalve op precies het verkeerde moment. Al in het verleden had een megalomaan stadsbestuur zich overgegeven aan visioenen van een eigen energieopwekking uit afvalverbranding  die de stad ook nog eens geld zou opleveren, zonder zich te willen realiseren dat er meer bij komt kijken dan mensen die een fikkie stoken met afval en zich daaraan warmen. Het ultieme gevolg van de onkunde van de stad culmineerde deze zomer in het stilleggen van een groot deel van de operaties van vuilverbrander AEB.

Sindsdien delibereert het gemeentebestuur hoe het nu verder moet. Zonder privatisering gaat AEB failliet, zo meldde het bedrijf de gemeente vertrouwelijk.

Sloop- en recyclebedrijf Beelen had beloofd direct veel geld in het noodlijdende AEB te stoppen als zij exclusief mochten onderhandelen over een overname. Ook vier grootbanken die nu de belangrijkste schuldeiser zijn van AEB waren bereid tot nieuwe kredieten. Maar die zien daar volgens AEB nu waarschijnlijk vanaf, omdat zij als eis hadden dat er een private kapitaalkrachtige partij zoals Beelen zou instappen. Directeuren Paul Dirix en Koos de Vink schrijven dat een ‘acuut liquiditeitsprobleem’ dreigt en ‘een direct daaruit voortvloeiende situatie van eenzijdig gecreëerde en opgelegde discontinuïteit’.

Wethouder Udo Cock van Financiën stuurde dus aan op verkoop, en vertrok vorige week per direct na onenigheid met de rest van het College.

De wethouder wil voorkomen dat Amsterdam een rekening moet betalen van naar schatting 50 tot 100 miljoen euro die de AEB nodig heeft om orde op zaken te stellen. “Privatisering is niet de enig denkbare oplossing, maar andere, publieke opties zijn kostbaarder voor de gemeente en voor de Amsterdammer”, schrijft Kock in een brief.

Maar dat college wil AEB in Amsterdamse handen, of in ieder geval onder Amsterdamse invloed houden. Dat het deze zomer als gevolg van juist die situatie faliekant mis ging? Dit gemeentebestuur denkt het beter te kunnen – een recept om blunders uit het verleden te herhalen. U kent dat wel: een overheid die het commercieel beter denkt te kunnen dan het bedrijfsleven, en uiteindelijk met een failliete boedel blijft zitten. Ten koste van de gemeentekas, altijd maar weer. Want de banken – nooit te beroerd om domme mensen met voldoende geld ter wille te zijn – haakten gisteren af, zo meldde ook de Telegraaf.

Het Amsterdamse stadsbestuur speelt hoog spel als de privatisering van het noodlijdende Afval Energie Bedrijf (AEB) geen doorgang vindt. Uit een uitgelekte brief blijkt dat de directie van het bedrijf, waarvan Amsterdam 100 procent aandeelhouder is, al een tekort heeft van €74 miljoen nu het bankenconsortium dat AEB overeind hield zich terug heeft getrokken.

Dat betekent niet alleen dat de banken totaal geen vertrouwen hebben in de toekomstplannen van de gemeente met AEB, maar ook dat zij niet bereid zijn mede risico’s te nemen. Want nu Amsterdam als enige verantwoordelijk is voor de financiële gaten, kunnen de banken de stad toch wel van het extra geld voorzien dat zij nodig heeft om het aanstaande AEB-debacle te financieren. Alleen is de gemeente nu direct aansprakelijk voor de volle mep, in plaats van indirect en met een gedeeld risico.

En naar goed gebruik van de extreemlinkse bestuurstraditie:

Het stadsbestuur wil geen details vrijgeven over de mogelijke overname van vuilverbranding AEB door afvalverwerker Beelen.

Let wel, het gaat hierbij feitelijk niet om details die van belang zijn bij toekomstige onderhandelingen, maar om de visie van het gemeentebestuur en een globale afweging van de kosten. Dat gemeentebestuur wil zich eigenlijk niet encanailleren met een commerciële vuilverwerker (zie ook hier)- die doen dingen toch maar anders dan de idealen van het Amsterdamse bestuur uitvoeren. Wethouder Van Doorninck

“We willen voor zo min mogelijk gemeenschapsgeld zoveel mogelijk duurzame ambities laten staan. Het college heeft een andere afweging gemaakt dan AEB.”

Zoals maar al te vaak met dergelijke uitspraken moet je ze andersom lezen. Dat wordt dan: de gemeente wil zoveel mogelijk duurzame ambities laten staan, en dat zo goedkoop mogelijk doen. Dat is echt heel iets anders dan wethouder Van Doorninck hier uitsprak. Of zo goedkoop mogelijk hetzelfde is als goedkoop? Vergeet het maar. En hoe het gemeentebestuur redeneert bleek uit de manier waarop Van Doorninck zich verder versprak:

“De vraag aan AEB was om met oplossingen te komen, niet met een intentieovereenkomst van één private partij. We wisten niet dat ze met een private partij op de proppen zouden komen,”

Wat wil dit gemeentebestuur?

..verder praten met HVC, de coöperatieve vuilverbranding HVC die in publieke handen is en vergelijkbare duurzaamheidsambities heeft als Van Doorninck en coalitiepartijen GroenLinks, PvdA en SP. Het was de gemeente zelf die deze optie verder heeft uitgewerkt, en die nu de voorkeur krijgt boven alle andere scenario’s.

Het hoeft niet goed, het hoeft wat het gemeentebestuur van Amsterdam betreft alleen maar beter. Vooral minder kostbaar, want dan kunnen andere hobbies niet langer worden gefinancierd.

Om daarop toezicht te houden, heeft men in afwachting van een nieuwe D66-wethouder de taken voorlig herverdeeld. Collegeführer Rutger Groot Wassink gaat voorlopig de stadsfinanciën beheren. Als ik dat grappig vond, had ik nu gezegd: lachen!

Leren zullen ze het daar wel nooit. Vuil verbranden wordt zo hetzelfde als geld verbranden.

---

Het begint al een heel dossier te worden met Vuilverbranding AEB. U vindt het hier op Veren of Lood.