“Voor 1980 bepaalde de overheid wat de grenzen van de vrijheid van meningsuiting waren. Na die datum werd de angst voor terreur bepalend voor wat men durfde te schrijven”. De staat bepaalde dat je God, of een bepaald volksdeel, niet mocht beledigen. Nu heeft de staat zich uit dat domein teruggetrokken en bepaalt de angst voor terreur, dat Gregorius Nekschot of Hans Teeuwen niet meer vrij hun mening kunnen uiten.”

Met deze stelling die duidelijk betrekking heeft op de opkomst van de radicale politieke islam opende Meindert Fennema de boekpresentatie in de Nieuwe Boekhandel in Bos en Lommer (Amsterdam), van het boek “Vrijheid van Meningsuiting voor beginners”, van Renzo Verwer.

De scherpe bewoordingen van Meindert Fennema, ex-hoogleraar politieke theorie aan de UVA, staan niet op deze manier verwoord in het boek. De schrijver Renzo Verwer trekt wel de conclusie, dat er geen superambtenaar bestaat, die kan bepalen wat er in een bepaalde maatschappelijke context wel en niet geschreven of getekend mag worden. Hij pleit voor een zo groot mogelijke vrijheid van meningsuiting, ook en juist voor abjecte meningen.

Tegelijkertijd laat Renzo Verwer in zijn boek blijken dat hij ook een beetje moe is van al die meningsuitingen.

“Wat is er zo belangrijk aan om tot in detail vast te stellen hoe slecht de PVV is of hoe nazistisch de islam”.

Een ander citaat:

“Je mening verkondigen is natuurlijk prachtig. Maar als je langdurig je eigen gelijk verkondigt, dan moet je toch kotsen? Tenzij je een dominee bent natuurlijk”

Ik heb het boek “Vrijheid van Meningsuiting, voor beginners” met plezier gelezen, omdat er veel bloggers, activisten en querulanten die ik ken in voor komen. Het maakt blijkbaar niet uit of je extreem-links of, rechts of anti-islam of pro-Israel bent, je stuit steeds weer op dezelfde mensen en op dezelfde conflicten rond vrijheid van meningsuiting.

De rabiate anti-islam-activist en publicist Martien Pennings komt in het boek voor:

“Ik schrijf expres fel en provocerend (“nazislam, “nazihoer”) Ik wil eigenlijk rustiger schrijven, maar nu krijg ik meer lezers….”

Peter Breedveld van website Frontaal Naakt wordt als volgt in het boek uit zijn begintijd als blogger geciteerd:

“Ik blijf het verbijsterend vinden dat het uitsluitend critici van de islam zijn, die voor hun leven moeten vrezen en zelfs moeten onderduiken”.

Nu jaren later beweert hij dat moslims en ‘linksmensen’ in hun vrijheid van meningsuiting worden beknot.

De felle pro-immigratie-activiste Joke Kaviaar wordt in het boek bedankt voor haar bijdrage en wordt zo geciteerd: “Ik weet niet meer wat ik wel en niet mag schrijven”. Haar viel de twijfelachtige eer van een behandeling in Sovjet-stijl, namelijk opsluiting in een psychiatrisch deel van de gevangenis, te beurt.

Met het citeren en beschrijven van de diverse conflicten over vrijheid van meningsuiting (Gregorius Nekschot, Charlie Hebdo, Theo van Gogh etc etc) en het in een historisch kader zetten (Gerard Reve, André van Duin, Rudie Carell) ben je er nog niet. Het ontbreekt in het boek aan een ideologische achtergrond die de machtsverhoudingen in relatie tot vrijheid van meningsuiting beschrijft.

Daarom is goed dat Meindert Fennema bij de boekpresentatie aanwezig was. Er kwam een vraag uit de zaal over het verliezen van vriendschappen door de vrijheid van meningsuiting. Heeft Meindert Fennema, die les gaf op een faculteit met linkse signatuur, ook vrienden verloren doordat hij zich voor Vrijheid van Meningsuiting uitsprak? Door zijn antwoord zie je meteen dat machtsverhoudingen belangrijk zijn. Hij is lid van de CPN geweest, Nu is hij lid van Groenlinks en zijn vrouw is zwart. Daarom durfde niemand hem een fascist te noemen.

Blijkbaar is het belangrijk wie iets zegt en welke machtspositie hij in de samenleving heeft. Gerard Reve kon wegens Godslastering aangeklaagd worden, omdat de Gereformeerden toen nog macht hadden. Rudie Carrell moest zijn verontschuldigingen aan Ayatollah Khomeini aanbieden, omdat Iran blijkbaar economische macht had. Gregorius Nekschot kon opgepakt worden omdat linkse actiegroepen en moslims intussen een plaats in het establishment hadden veroverd. Nu zou het niet meer gebeuren, omdat de maatschappelijke context veranderd is. Nu zwijgen cabaretiers uit angst voor een aanslag. Zelfs als een islamitische actievoerder op straat roept: “Jullie solliciteren naar een aanslag”, zoals in het boek geciteerd wordt, maakt hij gebruik van de macht van dreiging, zonder dat hij misschien zelf van plan is zoiets te ondernemen.

Al deze zaken en voorbeelden, worden in het boek opgenoemd en duidelijk gerubriceerd, zonder dat de keiharde conclusie wordt getrokken. Daarom heeft het boek ook als ondertitel “voor beginners”. Het is te prijzen dat Renzo Verwer in staat is geweest beide extreme kanten van het politieke spectrum in het boek onder te brengen, zonder naar één kant uit te zwenken.

Mijn eigen conclusie na het horen van de inleiding van Meindert Fennema, het lezen van het boek en het zien van de allereerste aanval op de ‘politieke correctheid’, door Andre van Duin:

.

De staat trekt zich steeds meer terug uit het publieke domein, de bevolking wordt steeds hysterischer, doordat het de verworven vrijheid niet aankan en de dictaturen van Iran, Saoudi-Arabië en China krijgen meer invloed, door economische macht en terreurdreiging. Lekker door blijven Facebooken en Twitteren dus. Een grote wolk van kleine meninkjes en beledigingetjes is niet te stoppen.

Renzo Verwer – Vrijheid van meningsuiting voor beginners De Vrije Uitgevers, € 10,00

———————————————————————————–

Ook verschenen op het eigen blog van KeesjeMaduraatje.