Deze fundamentele vraag wordt graag genegeerd door mensen die vinden dat wetgeving universeel dient te zijn, en de rechtsstaat daarom niet ter discussie kan staan. Daarmee verraden ze te vinden dat er maar één goed stelsel is dat correcte wetgeving verzekert: het hunne.

Volstrekte onzin natuurlijk, maar zullen veel mensen zijn die vinden dat ik deze vraag te fundamenteel wil benaderen om mijn puntje te maken± dat sleutelen aan de rechtsstaat een kwestie van smaak is, niet van aloude onaantastbare principes. Daarvoor kun je teruggrijpen naar de Gouden Regel van Kant, maar dat impliceert dat er in het niet zo verre verleden nog geen rechtsstaat bestond. Dat de middeleeuwen (in dit verband de periode tussen de schepping en de vestiging van de rechtsstaat circa 1800) pas zo’n tweehonderd jaar geleden eindigden, dus.

Kort na de schepping (vergeef me deze flippancy) leefden de mensen in stamverbanden, en daarbinnen was duidelijk wat ieders rechten en plichten waren. De eerst bekende codificatie van dat gewoonterecht werd gedaan door Hammoerabi, en sindsdien bestaat er recht waarop mensen kunnen wijzen als men het niet eens is met een beslissing die hun levensgeluk aantast. Dat recht is een eigen leven gaan leiden, en volgens de fundamentalisten van de rechtsstaat werd dat volwassen met de invoering van de Rechten van de Mens – die geacht worden universeel te zijn.

Hiermee werd wel degelijk een discrepantie tussen woord en gedachte geschapen, en een waarvan men ten tijde van de verkondiging er van niet volledig bewust was. Wamt die universele rechten van de mens werden geacht te gelden voor de ‘Europese mens’, en dankzij de Franse Revolutie eigenlijk vooral de Franse Europeanen. Dat de guillotine elke tegenspraak smoorde is een kleine ironische voetnoot waaraan moderne revolutionairen niet graag herinnerd worden, tenzij men hen en hun ideeën te na komt. Zie het verschijnsel Antifa.

Dat de diverse mensenrechten ook onderling nog enige strijdigheden opleveren is voor logisch denkende mensen een bewijs dat ze niet universele kunnen zijn, maar juristen vinden dat iemand ze dan maar tegen elkaar af moet wegen, teneinde de juiste uitspraak te kunnen doen. Gezien het ontbreken van totaal objectieve rechters is dat een praktijk die verdacht veel lijkt op de principes van een godsgericht, waarvan de meest waarachtige voorbeelden zich het best laten kenschetsen als dobbelen met God.

Maar dat beantwoord niet de fundamentele basis van de vraag: waarom krijgen buitenstaanders ook volledige rechten als ze hier verder geen deel aan onze rechtsstaat hebben?

Dat buitenstaanders onder de lokale wetten werden gebracht was eerder een kwestie van common sense dan van willen en weten. Hier gelden onze regels is de praktische oplossing voor het dilemma dat niet iedereen op de hoogte kan zijn met lokale gebruiken en afspraken. Zo lang dat geen misbruik op grote schaal oplevert is dat geen probleem. Maar de problemen ontstaan als je je rechtsstaat – in welke vorm dan ook, al dan niet opgetuigd met sociale voorzieningen en wat niet al, moet gaan toepassen op nieuwelingen die zich niet houden aan de uitgangspunten van onze wetgeving, maar er wel de vruchten van plukken als dat hen beter uitkomt.

Net zoals je niet onbeperkt profiteurs kunt toelaten als je je sociaal stelsel wilt kunnen blijven financieren, zo kun je evenmin je rechtsstaat in stand houden als met de uitgangspunten daarvan daarmee op grote schaal de hand wordt gelicht.