Volgens een onderzoek krijgen klokkenluiders krijgen vaak psychische problemen. Met 13 van de 27 die de universiteit in Tilburg onderzocht ging het mis, en 80% zegt daarna zeer negatieve effecten voor werk en inkomen te hebben ervaren. Alsof je er de klok op gelijk kunt zetten.

Het hebben van een geweten was vanzelfsprekend altijd al een bron van stress:

Veel mensen komen in een traject terecht dat maanden of zelfs jaren kan duren, zegt voormalig hoogleraar Peter van der Velden op Radio 1. “Ze worden vaak sterk onder druk gezet en krijgen te maken met vergeldingsmaatregelen. Het is een enorme bron van stress.”

De onderzoekende wetenschapper begrijpt het zelf ook niet goed, die reactie van de mensen die zijn betrapt en wraak proberen te nemen:

De wetenschapper zegt dat er een knop in de hoofden van het management van bedrijven moet worden omgezet. “Je moet je realiseren dat mensen uit goeie bedoelingen klokkenluider worden. Niet om problemen te veroorzaken, maar om ze te verhelpen.” Hij hoopt dat ook de bijstand die de mensen krijgen, zal verbeteren.

Uhh, ja. Wat ik al zei. Macht die wordt betrapt door ondergeschikten en geëxposeerd blijkt rancuneus te zijn, en die mensen worden ook nooit meer vertrouwd door de volgende machthebber.

Wat hier heel interessant an is, is dat trouw aan het instituut (de maatschappij, de betrokken organisatie) minder belangrijk lijkt te worden gevonden dan persoonlijke trouw aan iets of iemand waarbij men zelf in dienst is. Of diensten verrichten je verplicht tot een soort feodale eed van trouw, en die niet nakomen een sociale uitstoting rechtvaardigt?

Eigenlijk is het meer dan een beetje pijnlijk. Tegelijkertijd lijkt zelfs de overheid weinig gediend van klikkers. Want zo ziet men het. Het gaat in tegen een erecode lijkt het. De erecode van dieven onder elkaar? Ook zo’n illusie die nooit bestaan heeft, maar waaraan altijd wordt gerefereerd. Eerlijk zijn is belangrijk, maar het mag geen klikken worden.

Als socialistisch opgevoede aap lijkt het mij dat we eerst het woord klikken maar eens in de ban moeten doen. Gevolgd door het woord klokkenluider, want dat lijkt ook nog eens teveel op klikkersleider. Maar zo werkt zo’n onderzoek niet.

Er is nu een onderzoek, en er is een Huis voor de Klokkenluiders, met een tweede in wording. Dat we daarmee tevreden moeten zijn laat zien dat er nog niet genoeg klokken worden geluid. Want niemand lijkt te willen weten waar de klepel hangt. Anders zou er wel ergens een belletje zijn gaan rinkelen.