Als je een analyse leest van het leven van Görman Tavis dan verbaas je je al een stuk minder over de aanslag in “Utrecht”.

Dat betekent niet dat je het kon zien aankomen – ik heb tientallen mensen in vergelijkbare omstandigheden gekend (juist ook mohammedanen) die op het oog weinig van Tavis verschilden. Dat zo op het oog ook het element verwarde man mijn analyse via de achterdeur binnensluipt valt niet te voorkomen. Maar de binding die ik er mee leg is fundamenteel anders dan wat we in de – geaccordeerde – media terugvinden. De NOS publiceerde gisteren dit achtergrondverhaal:

Gökmen T., hoofdverdachte van de tramaanslag in Utrecht van afgelopen maandag, wordt door bekenden omschreven als een labiel en agressief persoon, drugsverslaafde, psychopaat en een loner. “Hoe hebben ze hem buiten kunnen laten lopen?”, is de vraag die speelt bij bewoners van Kanaleneiland en Overvecht, de Utrechtse wijken waar T. een groot deel van zijn leven woonde. “Hij had niet vrij mogen zijn.”

Maar daar tegenover:

“Had hij gebruikt, dan was hij altijd heel agressief en had hij veel last van stemmingswisselingen. Was hij even afgekickt, dan was hij niet zo agressief en een stuk rustiger. Dan raakte hij into religie.”

Bij het OM zie je het echter al misgaan. Op boerenklompen-Nederlandse wijze redeneert men dat er maar één element als hoofdschuldige kan worden aangewezen. En aangezien dat altijd is gericht op het in stand houden van de diversiteitsmythe krijg je dan dingen als:

Aanwijzingen voor religieus extremisme zeggen de bekenden niet te hebben gezien of gemerkt. Voor het Openbaar Ministerie is de vraag juist of T. alleen uit terroristisch motief handelde of dat hij dat deed vanuit “persoonlijke problematiek in combinatie met geradicaliseerd gedachtengoed” (Sic!, H,), werd vandaag bekend. Het OM verdenkt T. van onder andere meervoudige moord of doodslag met een terroristisch oogmerk.

Ergo: voor het OM gaat het om de vraag of het hier een geradicaliseerde, of een gek betreft. Dat – vanuit klassiek-Nederlands perspectief – Tavis’ oudere broer (die voor Kalifaatstaat vocht) en veel grotere geradicaliseerde gek was, maar dat niet in Nederland tot uiting bracht wordt aan voorbij gegaan. Dat wil men eenvoudig niet weten.

Hieruit kun je concluderen dat Görman vanuit familieperspectief ietwat als een misbaksel werd gezien: slap, junk, teveel neigend naar enige onafhankelijkheid in de zin dat hij afweek van voorgeschreven kuddegedrag en daardoor onhandelbaar. Dat blijkt ook uit:

T.’s twee broers hadden onregelmatig contact met hem. In de perioden dat hij drugs gebruikte, was er geen contact. Was hij een tijdje clean, dan weer wel. “Ik had hem al een paar maanden niet gesproken”, zegt zijn oudste broer, die volgens buurtbewoners voor de salafistische sekte Kalifaatstaat heeft gevochten in Tsjetsjenië.“Ik ben gechoqueerd, dit had ik totaal niet verwacht”, verklaart hij over zijn broer en de tramaanslag. Ook de broers zeggen verder met rust gelaten te willen worden.

Wat de oudste broer choqueerde blijft onterecht buiten beschouwing, omdat ik het gevoel heb dat dit de kern is waar deze zaak om draait. Görman Tavis is een verloren schaap dat ver van de eigen kudde afdwaalde en door die kudde niet meer werd geaccepteerd. Waarbij ongetwijfeld geregeld het verwijt gevallen zal zijn dat hij geen goed moslim was. Een feit dat hij ook zelf erkende.

Hier pakken we hetzelfde principe op dat de terrorist dreef, die met een speciaal daarvoor gehuurde vrachtwagen de boulevard in Nice schoon veegde. In de islam is het dogma dat alles met Allah weer goed is als je op jihad gaat. Ook kruisvaarders werd ooit beloofd dat ze door deelname aan de heilige tocht direct het paradijs zouden bekomen.

Wat dat bij mohammedanen een sterkere drijfveer maakt dan in de westerse maatschappij, is dat bij hen de maatschappelijke cohesie veel sterker gericht is op groepsgedrag. Wie uitgestoten wordt uit de groep, is een balling, een ellendige. Op jihad gaan is niet alleen een kans een verloren positie terug te winnen, maar ook nog eens een positie van extra aanzien en respect. En wie omkomt tijdens de jihad gaat rechtstreeks naar het Paradijs.

Dat mogen wij verward gedrag vinden, vanuit de positie van de verwarde man in kwestie is het volledig rationeel.

Voor het OM is dit helaas te verwarrend. Want de rol van de islam moet buitenschot blijven, want mensen zouden wel eens kunnen denken …

Dat zoiets een rationele gedachte is met grote actualiteitswaarde, is voor het kuddegedrag binnen het OM eenvoudig ondenkbaar.