Zien we thans het uiteenvallen van EU-rechtspraak? Eigenlijk wel, en dat is belangrijker dan het wellicht schijnt. Het vertrouwen verdwijnt.

Over onderstaand bulletin lijken veel mensen te hebben heen gelezen of het ter kennisgeving te hebben aangenomen. Maar het betreft hier een fundamentele stap, en een erkenning van afkalvend wederzijds vertrouwen. Dat gaat verder dan wat neurotisch gejank van een Amsterdamse rechter. Want dat de regering hier direct in had moeten ingrijpen als ze de onderlinge rechtsregels overeind had willen houden is evident.

Maar van een vooruitziende blik kan men de Nederlandse regering al zeker een jaar of vijftien, twintig niet meer beschuldigen. En dus, opgejut door hysterische EUP-kipjes en de staatsomroep:

Het Poolse Openbaar Ministerie wil niet dat er nog verdachten of veroordeelden aan Nederland worden overgeleverd. Dat heeft de hoogste openbaar aanklager, Bogdan Swieczkowski, volgens verschillende Poolse media geschreven in een interne brief aan alle officieren van justitie.
Het is een volgende stap in de crisis tussen de Poolse en Nederlandse rechtbanken. Eerder dit jaar besloot de Amsterdamse rechtbank al de overlevering naar Polen stop te zetten, vanwege zorgen om de onafhankelijkheid van de rechtbanken daar.

De ironische vraag die hierover tijdig gesteld had moeten worden is: hoe betrouwbaar lijk je zelf als je niemand anders vertrouwt? En vervolgens had de Nederlandse overheid de rechtbank moeten gelasten zich bij haar werk te houden en de politiek aan anderen over te laten. Maar nee.

De Internationale Rechtshulpkamer (IRK) van de Amsterdamse rechtbank schortte de overlevering van Poolse verdachten op, in afwachting van een uitspraak van het Europees Hof van Justitie. Omdat de Poolse regeringspartij PiS de afgelopen jaren haar invloed op verschillende takken van de rechterlijke macht fors heeft versterkt, is de vraag van de Rechtshulpkamer of verdachten in Polen wel kans maken op een eerlijk proces.

Wat de rechtbank hiermee in feite creëerde was Nederland als plek van asiel voor Poolse criminelen. En dat had de regering nooit toe mogen staan, als men de hersens had gehad om te begrijpen wat het gevolg van deze oh zo deugdzame actie was.

En dan kan de staatsomroep wel klagen dat de Polen nu politiek bedrijven, maar de constatering dat dat aan Nederlandse zijde begon ontbreekt. Derhalve is wat de NOS berichtte het zoveelste voorbeeld van agitprop van staatswege ten behoeve van de EU. Alsof die niet voor zich zelf kan zorgen, en eventueel een eerste voorlopige uitspraak doen als er enige acute reden zou zijn voor een stap als de Amsterdamse rechters hebben geïnitieerd?

Het vervelende van deugers in internationale politiek is dat ze per saldo iedereen voor de voeten lopen. Dat dit in ons land bijna een traditioneel gebruik is doet niets af aan het onverstand waarvan het kennis geeft. Dat onze regering niet in staat blijkt daar snel en effectief een einde aan te maken doet nu een situatie ontstaan die een nieuwe zwakte van de EU blootlegt, waarover de komende jaren gebakkeleid zal worden.

Met als resultaat nieuwe scheuren in een reeds zeer verzwakt bouwwerk dat nooit voldoende werd gefundeerd. Persoonlijk zie ik er de humor van in – mij kan het niet snel genoeg gaan. Maar dat laat onverlet dat we hier tevens een gedrochtelijk voorbeeld zien van regentesk onvermogen. En dat dient altijd – ongeacht de aanleiding – diep betreurd te worden.

---

Meer over deze zaak en de afloop vindt u hier terug.