De verkiezingen in Turkije voor parlement en president op zondag aanstaande worden wellicht de grootste poets die president Erdogan zichzelf ooit bakte. Nòg zal zijn AKP hoogstwaarschijnlijk als grootste uit de bus komen, maar zekerheden lijken er niet meer te zijn.

Eerder heb ik in de aanloop naar 24 juni al eens de economische en politieke fratsen van de AKP belicht, alsmede Erdogans persoonlijke hang-ups die hem nu parten dreigen te spelen. Veel van de pompeuze aankondigingen van de laatste maanden zijn al in de kiem gesmoord, hoewel de Turkse operaties rond Manbij hem door de Amerikanen als godsgeschenk gezonden zijn. Mogelijk als compensatie voor het besluit van het Amerikaanse Congres om Turkije voorlopig geen F35’s te leveren, iets waarvan Erdogan had gesnoefd dat de eerste nog voor de verkiezingen te zien zou zijn.

In Turkije lekte vorige week uit dat Erdogan zijn volgelingen opgeroepen heeft kiezers die zijn AKP niet steunen openbaar te ‘brandmerken’ als “slechte” Turken. Daarmee is opnieuw een sterke sfeer van wij of zij gecreëerd, iets wat in het verleden goed heeft gewerkt, maar zoals vaker wordt gezegd: in het verleden behaalde resultaten zijn geen garantie voor hun effectiviteit in de toekomst.

Reuters had vandaag een interessant human intereststuk over de verschillende manieren waarop binnen Turkije tegen de president wordt aangekeken. Belangrijkste kenmerk is inderdaad dat de nieuwste generatie Turkse kiezers nog nauwelijks weet hoe hun land eerder werd bestuurd. Daarmee wordt politiek een steeds persoonlijker ervaring, met alle gevolgen van dien.

Reuters berichtte ook dat het niet zeker wordt geacht dat Erdogan in de presidentsrace in de eerste ronde al zeker zal zijn van het presidentschap. Dat is wel een schokkende observatie. Zijn grootste concurrente  lijkt inderdaad een kans te ruiken, en ging gisteren op een extreem populistische toer: zij beloofde als zij president wordt 4 miljoen Syrische vluchtelingen terug naar hun land te sturen.

İYİ (Good) Party leader and presidential candidate Meral Akşener has vowed to send 4 million Syrian refugees residing in Turkey to Syria in the event she becomes president in the upcoming elections, stating Turkey needs to channel the $36 billion dollars spent on refugees on domestic economic development instead.

Dit is interessante informatie waarop we ons niet blind moeten staren als populistisch argument per se: het is een signaal dat binnen Turkije de toevloed van Syriërs steeds meer als een probleem wordt gezien. De gemiddelde Turk wil van hen af, zij drukken de lonen en nemen banen in van Turken die het zelf ook niet al te makkelijk hebben. Ook in Turkije zijn pensioenen een teer punt aan het worden – de inflatie is moordend., en als iets het niveau van pensioenen vermoordt is het inflatie.

Wat betreft de propaganda over de omgang met het buitenland zijn er twee zaken die er voor West-Europeanen uit zouden moeten springen. De aankondiging dat Turkije een islamitisch leger (van 5 miljoen soldaten!) tegen Israël wil formeren, en het kleine berichtje dat enige weken terug meldde dat Turkije de EU aangeeft hoe het de vrijheid va visa voor Turken richting EU moet organiseren. De omgekeerde wereld – de Europese pers heeft het er wijselijk niet over gehad.

De spanning wordt intussen voelbaar. De aankondiging dat zondag alle theetuinen gesloten zullen moeten blijven is ook een signaal dat de regering als de dood is voor al te politieke samenkomsten. Nu de economische toekomst met onzekerheid wordt bezien, maar de sterkste daling van de Turkse munt voorbij lijkt, zal het er van afhangen hoe de Turkse kiezer dit alles heeft geïnterpreteerd. Agitprop begint langzaam de kolommen van de grote kranten te vullen, en het land moddert af op een toekomst waarin mogelijk de ster van Erdogan dalende zal blijken. Voor veel Turken is dat een nieuwe, en daarom toch ongewenste situatie.

---

Meer over Turkije onder Erdogan op Veren of Lood vindt u hier & hier.