De economische problemen van Turkije zorgden er afgelopen maand voor dat president Erdogan iets inbond. Maar verder kijkt men in de EU niet.

Gisteren liet ik zien dat de Turkse president op dit moment een soort watertrappelen beoefent, en de EU lijkt daar genoegen mee te nemen, al hangt het dreigement van sancties over de Turkse olie- en gasboringen in de Griekse en Cypriotische EEM-zones (European Energy Market) van de Middellandse Zee nog boven de markt.

After the EU leaders gave Turkey an unambiguous warning in October, Erdoğan chose to escalate tensions, bringing what otherwise would have been mere diplomatic issues to the level of a mini-clash of civilizations. Erdoğan calculated that he could play the tough Ottoman sultan until the last moment and that the EU would never dare burn their bridges with Turkey. He was right and wrong. He bought time, the EU did not burn their bridges, the sanctions at the December summit were not powerful enough to change Turkey’s course. Nevertheless, Erdoğan now has another deadline by which he must choose between a further clash of civilizations and sustainable de-escalation.

Herkenbaar was dat de economische problemen de EU al te ernstig leken om Turkije al te hard te vallen. Dat dat tegelijkertijd ontkent dat die problemen deels van eigen maaksel waren impliceert een gebrek aan kennis en kunde van Turkije bij de EU-leiders. Gepaard aan de kennelijke doelen die Erdogan en zijn AKP nastreven is dat voor de EU een politiek die nog enige onprettige verrassingen zullen garanderen. Dat zien we beter als we bekijken waar Turkije zich recent mee heeft bemoeid, geprojecteerd op een kaart van het Ottomaanse rijk tijdens zijn grootste uitbreiding. Dat Erdogan streeft naar een herstel van die situatie is onmiskenbaar:

Waar reageren we in Nederland op? Over Turkije werd door de media jarenlang een vrijwillig embargo in acht genomen, dat laat afgelopen najaar plotseling bleek te zijn verdwenen. Desondanks is er vooral aandacht voor dingen die de EU meent te begrijpen. Soms volledig terecht. Dat de vrijheid van handelen van NGO’s in verband wordt gebracht met terrorisme is echter minder vreemd dan het lijkt:

Gisteren schreef de NOS:

Het Turkse parlement heeft een wet aangenomen die volgens critici de vrijheid van niet-gouvernementele organisaties ernstig beknot. Een meerderheid stemde vanochtend voor een wetsvoorstel dat was ingediend door de AK-partij van president Erdogan.
Krachtens de wet kan de Turkse minister van Binnenlandse Zaken voortaan de leiding van een NGO op non-actief stellen zodra justitie een onderzoek opent naar terroristische activiteiten van die organisatie. Ook kunnen donaties worden geblokkeerd.

Niet dat het niet ver gaat:

“Ze willen nu organisaties aanpakken die zich voordoen als ngo, maar eigenlijk een dekmantel zijn voor het financieren van terroristische organisaties”, zegt correspondent Mitra Nazar. “Maar de wet gaat vrij ver, want zo’n organisatie kan dus worden gesloten zodra het onderzoek is begonnen. Het resultaat hoeft niet te worden afgewacht.”

Maar wie beziet hoe NGO’s hun status misbruiken om een veerdienst van de facto illegale immigranten tussen Libië en Italië te onderhouden zou zich eens op het hoofd moeten krabben. De EU is niet alleen machteloos, maar lijkt het – dwars tegen alle sentimenten van de bevolkingen in – impliciet goed te keuren. Waar dan weer elke aandacht bij de staatsomroep voor ontbreekt is het bericht dat de Turkse nieuwssite Ahval gisteren bracht:

The arrival in Turkey of the Chinese Covid-19 vaccine Sinovac has been delayed after a resurgence in cases of the virus in Beijing.
Delivery of the vaccine has been put back by “a day or two”, Turkish Health Minister Fahrettin Koca said in a statement on Twitter on Sunday.

De ware reden is wat prozaïscher: China wil dat Turkije een verdrag ondertekent waardoor het Oeigoeren waar China problemen mee heeft direct uitlevert aan het bewind in Beijing (mijn vet):

The agreement by China to dispatch the vaccine came as Turkey approved an extradition agreement with China affecting members of the Uighur minority. The deal will allow for the return of terrorist suspects to China from Turkey, journaltr.com reported on Sunday.

President Erdogan heeft China meermalen bekritiseerd vanwege de behandeling van de Oeigoerse minderheid in westelijk China, en een behoorlijk aantal van deze dissidenten dat naar Turkije vluchtte heeft daar nu de Turkse nationaliteit  Maar het hemd bleek nader dan de rok. Voor een handvol zilverlingen…

World Uighur Congress spokesperson Dilxat Raxit said that the agreement would cause panic among Uighurs who have fled China and do not yet have Turkish citizenship.

Waarom? Ook dat is eenvoudig:

Beijing has put economic pressure on Ankara for the ratification of the agreement, according to Raxit. (..) An estimated 50,000 Uighurs have sought refuge in Turkey from repression in China.

De economische koers van de Turkse president heeft er mede toe geleid dat China als redder moest worden binnengehaald, nadat Qatar niet langer in staat was (of wilde) mee te betalen aan de lage-rente politiek die president Erdogan zo na aan het hart ligt. China ziet meer in Turkije dan in de reeds gefaalde politiek om Afrika via leningen aan zich te binden. Turkije heeft economisch de laatste decennia grote successen geboekt, en in China heeft men daar momenteel meer belangstelling voor dan voor Afrikaanse landen (waar Turkije overigens vaak ook actief is).

Het verdrag dat Turkije met China sloot over de positie van de Oeigoeren is een uitbreiding van een al bestaande praktijk, en illustreert dat China de teugels aanhaalt als het voldoende voet aan de grond heeft.

In July, The Telegraph documented several cases in which Turkey had sent Uighurs to third countries like Tajikistan, where it is easier for China to secure their extradition.

Allemaal dingen die we in Nederland via de staatsomroep niet zullen horen. Maar dat wist u al.

---

Nieuws over Turkije (hier) onder Erdogan op Veren of Lood vindt u hier.  De serie ‘Turkije en haar expansionisme van deze zomer‘ vindt u hier. Over het conflict over de gasvelden tussen Turkije en Cyprus vindt u hier meer.