De oorlogsdreiging tussen Turkije en Griekenland wordt (maximaal) een maandje uitgesteld. Praktisch gesproken is president Erdogan door de pomp.

Hoewel je het met de conflicten tussen deze beide landen nooit zeker weet. Ook in rustiger tijden en met iets minder agressieve leiders in beide landen raakten ze de afgelopen vijftig jaar al een aantal malen (bijna) slaags. Maar de coalitie van (tegengestelde) belangen die zich de afgelopen week tegen Turkije vormde heeft president Erdogan gisteren doen besluiten dat het moment voor een oorlog met Griekenland niet erg geschikt is. Mogelijk omdat Turkije al meer op haar bordje heeft dan ze tegelijk zou willen hebben. Teveel om nu een majeur conflict aan te gaan met Griekenland en de vrij losse gas-coalitie van mediterrane tegenstrevers (Egypte, Israël, Cyprus), de EU en op de achtergrond de USA.

Gisteren besloot ik mijn analyse van de ontstane situatie met:

Vanuit Turkije is het op het moment van schrijven opvallend stil. Voor de Turkse bevolking is er het geruststellende bericht dat troepen van Turkije en Azerbeidzjan samen ook gaan oefenen. Maar over Libië, Griekenland en de Egeïsche Zee is het eventjes helemaal stil

Dat werd vandaag gevolgd door: (mijn nadruk in het citaat. H.)

Turkey could pause energy-exploration operations in the eastern Mediterranean Sea for a while pending talks with Greece, Presidential Spokesperson İbrahim Kalın said on Tuesday, as a constructive step with regards to Ankara’s relations with neighboring Athens.

Nogal een suspect beroep op nabuurschap, gezien de eerdere stappen vorige week. Vanzelfsprekend wordt de president opgevoerd als rem en matigende invloed op te haastige Turkse instanties:

In an interview with Turkish broadcaster CNN Türk, Kalin said President Recep Tayyip Erdoğan had requested that operations be put on hold as a constructive approach to negotiations.

Ook de berichtgeving waaruit ik citeer maakt een wat haastige indruk. Vrij plompverloren wordt Duitsland – tot nog toe formeel nergens bij betrokken, evenmin bij onderhandelingen op de achtergrond – direct na de vorige geciteerde alinea’s geïntroduceerd als instigator van het uitstel:

“The basic approach of Germany is to take steps to reduce tensions in the Mediterranean; our approach to this is very positive,” Kalın said.

Ook dat de EU kennelijk de Spaanse minister van Buitenlandse Zaken had afgevaardigd naar Ankara moet je afleiden uit wat er over wordt bericht:

Most recently on Monday Spain’s foreign minister Arancha Gonzalez Laya, at a news conference in Ankara with Turkish counterpart Mevlüt Çavuşoğlu, said that talks in Turkey had helped to reduce tensions between some European Union members and Ankara over Turkish energy exploration in the Mediterranean, adding that a one-month pause in drilling was possible.
Kalın also noted that the dialogue option is always open with Greece and that Ankara is ready to continue talks with Athens in every topic without “pre-conditions,” as well as eager to continue negotiations regarding Cyprus issue.

Echter, de zinsnede every topic without “pre-conditions,” is bespreekbaar is vanuit Turks perspectief niet helemaal wat het letterlijk lijkt te zeggen. Turkije vindt de internationale afspraken aangaande Exclusieve Economische Zones (EEZ’s) in Turks nadeel (dat zijn ze inderdaad), en erkent ze daarom nu niet meer. Dat houdt ook in dat vooralsnog weinig concessie verwacht mogen worden, en dat Turkije juist verwacht dat de EU die doen zal.

Gezien de algemene lafheid van de EU in dit soort zaken – speciaal tegenover Erdogan cs – mag dat niet verbazen als Turkije daarin gelijk krijgt. Curieus feit ook is dat Athene de Duitse minister van Buitenlandse Zaken op bezoek kreeg:

Greek Prime Minister Kyriakos Mitsotakis said after Turkey issued NAVTEX that unless Turkey backed down, European Union sanctions against its NATO ally could be inevitable.
“As long as Turkey continues to take this path, sanctions on Turkey will be a one-way street,” he told German Foreign Minister Heiko Maas, who was visiting Athens.

Herkenbaar is dat de EU ministers van grote landen afvaardigt die min of meer neutraal staan tegenover het conflict. Dat dit daarmee enerzijds een EU-initiatief is, maar dat anderzijds de EC en de Brusselse coterie er niet mee worden vertrouwd is dan weer bijzonder interessant aangaande de verzwakkende invloed van de EC binnen de EU. Het belang van de Hoge EU-commissaris voor Buitenlandse Betrekkingen is hiermee gereduceerd tot bijna nul. Dat wordt verder nog geïllustreerd door:

Maas urged Turkey to avoid “provocative actions” and fully engage in planned talks with the EU.

Tegelijkertijd geeft Duitsland aan dat de wapenexport naar Turkije wordt beperkt, maar dat dat niet geldt voor maritiem materiaal – terwijl het nu net de Turks vloot is die het meest poignant actief is in dit hele conflict.

Dat Turkije op het oorlogspad is wordt nu door meer analisten.als onmiskenbaar beschouwd, maar wat exact deed de Turkse president besluiten het even kalm aan te doen?  Zoals vaker: de economische positie van Turkije. De regering heeft in juni in stilte de Turkse Lira via capital controls aan de ketting gelegd, waarmee de koers effectief is vastgespijkerd rond de 6,85 Lira per dollar

Maar wat er gebeurt als er even niet wordt opgelet zagen we gistermiddag:

However today, just after 1pm ET, the government and central bank finally lost control of the lira their multiple capital controls failing to protect the currency from the forces of the free market, and the lira crashed 2% against the dollar in the space of minutes – posting its biggest intraday drop since October 7 as the USDTRY spiekd as high as 6.9835 – before the central bank finally regained control, and the currency quickly rallied back to recover most of its losses amid local limits on credit lines and liquidity.

Probleem van capital controls als deze is dat het buitenlandse investeringen ontmoedigt, en op termijn dus een ander beleid noodzakelijk is. Maar als er daadwerkelijk een oorlog uitbreekt is de Turkse economie – die er al niet heel florissant bij staat – direct toast.

While Turkey has generally kept a very low profile in recent months, suffering from a substantial slowdown in foreign investment hitting its bond market and capital accounts,

Want zo’n oorlog zal niet binnen een paar weken zijn beslist. Met een hoge inflatie die de voedselprijzen onder druk zet en de middenklasse onder druk zet is dat een recept voor een economische crash. Dit jaar is het toerisme ook niet wat het ooit was, nu de EU Turkije op de lijst van onveilige Corona-landen handhaaft. Vorige week meldden de Turkse media opgelucht dat de Russische toeristen dit jaar wel zouden komen. en een oorlog waarin Rusland mogelijk op de achtergrond ook een rol zou spelen (het steunt de Grieks-orthodoxe geloofsbroeders) zou ook die laatste strohalm doen knakken.

Allemaal zaken die Erdogan niet oneindig negeren kan wil hij aan de macht blijven. En feitelijk heeft hij dat negeren al lange tijd gedaan.

---

Nieuws over Turkije (hier) onder Erdogan op Veren of Lood vindt u hier. De serie ‘Turkije en haar expansionisme’  van afgelopen weken vindt u hier.