De heisa rond de open brief van de Antwerpse afdeling van de studentenvereniging KVHV (Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond) was voorspelbaar. Interessanter was, hoe de discussie een kloof blootlegde in het Vlaamse conservatieve landschap en het is geen generatiekloof… De kloof komt door de opgang van wat ik de “conservatiefdemocratie” noem.

Inleiding
VTM-journalist Boudewijn Van Spilbeeck besliste om voortaan als Bo door het leven te gaan. Zijn outing als transgender ging in de traditionele pers niet onopgemerkt voorbij. Nog een taboe dat sneuvelt, applaus op alle banken. Allemaal? Een klein dapper dorpje biedt nog weerstand. Het is de studentenbeweging KVHV.

In een opinie van hun praeses in Tegenstroom, bekritiseren ze de uitgebreide media-aandacht. “De media normaliseert het radicale en radicaliseert het normale“, stelt Filip Brusselmans. Ik kan voor dit standpunt nog begrip opbrengen. Ik denk dat de meesten over dit standpunt overheen vallen: “De beslissing om uw geslacht te veranderen, is dan ook geen moedige beslissing, maar een overgave aan het absurde. Het getuigt pas echt van lef en karakter wanneer men zijn excentrieke fantasieën het hoofd kan bieden.” Niet geheel onverwacht valt twitterend Vlaanderen over KVHV heen. Hetzelfde gebeurde na de aflevering van Voetbal Inside waarin René van der Gijp een grapje over Bo maakte.

KVHV beroept zich op een katholiek standpunt, wat hun volste recht is (ook al vind ik het verwerpelijk), maar ze isoleert zich daarmee. De problematiek van het transgenderisme verdient wat meer nuance dan deze haastig gepende opinie.

Transgenderisme: wat is het?
Het is feitelijk correct dat transgenderisme abnormaal, een anomalie is net zoals zoveel andere aandoeningen. Het is wetenschappelijk bewezen dat transgenderisme effectief een conditie is (dus geen “excentrieke fantasie”), hoogstwaarschijnlijk doordat, in het geval van Bo, tijdens de zwangerschap diens ontwikkelde hersenen onvoldoende zijn blootgesteld geweest door (of diens hersenen ongevoelig was voor) testosteron. Hierdoor zijn de hersenen van Bo vrouwelijk gebleven terwijl de rest van zijn lichaam anatomisch man werd.

Die mismatch tussen hersenen (gender) en de rest van het lichaam (geslacht) zorgt voor wat de DSM-V “genderdysforie” noemt. Transgenders lijden wel degelijk door hun aandoening en hebben een hoge kans tot het ontwikkelen van depressie, angststoornissen en suïcidale gedachten. Als samenleving hebben we de plicht om voor deze mensen te zorgen en begrip voor hun situatie te hebben, hoe “absurd” of “excentriek” we hun identiteitsuitingen ook vinden. Naast psychologische ondersteuning (=/= conversietherapie!) zijn hormoonblokkers en een geslachtsverandering behandelingsopties.

Het concept van gender zelf is slecht gedefinieerd (en sommigen zeggen zelfs dat we het beter niet gebruiken), maar bij gebrek aan alternatieven om de innerlijke psychologie te benoemen gescheiden van de uiterlijke biologie, accepteer ik het maar. Dus, het feit dat transgenders abnormaal zijn, heeft niets te maken met de acceptatie van transgenders door de samenleving. KVHV klutst deze twee onnodig bij elkaar.

Politiek activisme
De tragische situatie van transgenders wordt spijtig genoeg misbruikt door politieke activisten. In Canada werd Bill C16 goedgekeurd, die cisgenders verplicht om de juiste gender-neutrale voornaamwoorden te gebruiken. Facebook erkent meer dan 71 verschillende genders en de vermenigvuldiging van het aantal genders blijft doorgaan. Elk heeft eigen, zelfverzonnen voornaamwoorden zoals “zhe” en “zher”. Als zelfs een transgender zich tegen deze wet sprak, dan weet je wel hoe fout deze in elkaar zit…

Het transgenderisme is gekaapt door SJW’s (social justice warriors) die proclameren dat er geen biologische relatie is tussen gender, geslacht en seksuele voorkeur. Ook stellen zij zelfs dat er “gender-fluïde” mensen bestaan, mensen die volgens hen op elk gewenst moment van gender kunnen veranderen…

Niet alleen is dit onwetenschappelijk (voor een overzicht, zie dit artikel van Psychology Today), maar dreigt dit transgenders ook te schaden. Want wat als transgenderisme een keuze is, moeten wij dan als samenleving deze keuze respecteren of zelfs maar ondersteunen via de sociale zekerheid? Het geeft conservatieve christenen zoals KVHV de munitie om te eisen dat transgenders hun “excentrieke fantasieën” in de kast opsluiten. Transgenders kunnen zoiets missen als kiespijn.

Ideologische roeptoeters als KVHV èn als SJW’s staan een op feiten gebaseerde maatschappelijke discussie in de weg. Deze discussie is broodnodig, transgenders treden meer en meer uit de schaduw. Caitlyn Jenner en Bo Van Spilbeeck zullen niet de laatsten zijn die uit de kast komen. We kunnen als samenleving maar best op een evenwichtige wijze met transgenderisme omgaan.

Liberale rechtse jongeren
Ik ben familiair met het Twitterwereldje en ik ken vele jonge, rechtse Twitteraars. De reacties vanuit rechtse hoek waren bijna unaniem negatief. KVHV staat helemaal alleen met hun kritiek. Dit is toch wel bizar. Wat is er aan het gebeuren?

Er zijn meerdere trends. Ten eerste, België heeft net als zoveel andere Europese landen een proces van secularisering en ontkerkelijking doorgemaakt. Het aantal jonge gelovigen is bij wijze van spreken op één hand te tellen. Godsdienst heeft nog maar weinig invloed op de generatie van de millennials en generatie Z. Godsdienstbeleving beperkt zich cultureel.

Ten tweede, de huidige generatie is grootgebracht in een ethisch-liberale omgeving. We hebben nooit anders geweten dan dat homo’s konden trouwen, vrouwen een abortus kunnen laten uitvoeren en mensen bij ondragelijk lijden kunnen opteren voor euthanasie. Ook conservatieve jongeren accepteren deze drie recente verworvenheden of hebben slechts milde kritiek (hoe en wanneer abortus of euthanasie worden uitgevoerd, bijvoorbeeld).

Ethisch vindt er dus een ideologische vernauwing plaats, waardoor ethisch-conservatieve standpunten meer en meer worden gepercipieerd als radicaal, reactionair en ranzig. Het is niet omdat die personen letterlijk reactionair zijn geworden. Deze personen zijn gewoon blijven stilstaan. Stilstaan is achteruitgaan, wordt vaak gezegd. Het liberalisme heeft op deze vlakken een overwinning behaald.

Tegelijkertijd is de jeugd naar rechts opgeschoven. N-VA en Groen staan nek-aan-nek in de race voor de studentenstem. De traditionele partijen kunnen slechts weinigen nog bekoren. De jeugd is opgegroeid in het 9/11 tijdperk met veel immigratie, islamitisch terrorisme en de culture wars. Gespierd taalgebruik van Theo Francken en Bart De Wever overtuigen de jeugd, die de nare gevolgen van het multiculturele fiasco aan der lijve ondervinden

De linkerzijde onderschat hoe de Vlaamse jeugd dagelijks wordt geconfronteerd met onhandelbare, niet-geïntegreerde allochtone Vlamingen. Hoe hun vriendinnen op straat worden nageroepen. Hoe gevaarlijk een nachtje uitgaan is geworden. Wat vroeger marginale Blok-standpunten waren, is nu gemeengoed onder de jeugd. De jeugd is de massamigratie meer dan zat.

Migrantenjongeren vormen ook vaker een bedreiging voor vrouwen- en homorechten. Daartoe gaan conservatieve jongeren zich meer en meer identificeren met ethisch-liberale standpunten om zich af te zetten tegen de vaak islamitisch-puriteinse moraal. Traditionele partijen verdedigen onvoldoende deze rechten, uit schrik om de allochtone kiezer voor het hoofd te stoten of de banvloek te ontvangen van een zuur naargeestig groepje (extreem)linkse moraalridders. Jongeren verlaten dus en masse de kleurloze trado’s en omarmen een partij als N-VA (en in mindere mate VB).

Democratiseringsgolf
Na de Tweede Wereldoorlog heeft de samenleving een democratiseringsgolf ondergaan. Met deze democratiseringsgolf, democratiseerden de partijen. Zou iets soortgelijks nu ook aan het gebeuren zijn bij conservatieven?

De democratie is een ruimer begrip dan enkel maar de vijfjaarlijkse bolletjeskermis (i.e. volksvertegenwoordiging, volkssoevereiniteit en de meerderheidsregel). De democratie gaat ook over de omkadering: de rechtsstaat, de welvaartsstaat, de gereguleerde vrijemarkteconomie, milieubescherming door de staat, de lotsgemeenschap met gedeelde taal, waarden & normen en de ontvoogding van de gewone burger. Wie zich “democraat” noemt, accepteert in het abstracte al deze punten (maar verschilt in de concrete invulling ervan).

Diegene die één van de aspecten van de democratie verwerpt, staat buiten van de democratie. Elk van de ideologische hoofdstromen (katholicisme, socialisme, liberalisme en conservatisme) botste in het verleden op een bepaald punt met de democratie en is daardoor gedemocratiseerd (met andere woorden: heeft toegevingen moeten doen en de eigen ideologie er aan aangepast).

Voor de socialisten is dit de vrijemarkteconomie. Zij moesten hun klassenstrijd en proletarische revolutie laten varen. Zij focusten meer op het hervormen van het kapitalistisch systeem dan het bestrijden ervan. Zij deden dit met succes: de arbeiders gingen met grote sprongen vooruit. Vandaag zijn socialist en sociaaldemocraat synoniem, zijn ze onderling inwisselbaar. De dogmatische socialisten zijn vandaag de marxisten van PVDA (in België, SP in NL, red) en staan in de marge.

Voor de katholieken daarentegen is dit de seculiere staat, de christelijke moraal mag niet meer het publieke leven bepalen. Zij trokken zich meer en meer terug in hun zuil. Tegelijkertijd schoven ook zij ethisch meer op richting het liberalisme. De naamswijzigingen reflecteerden die graduele veranderingen: van Katholiek Verbond van België naar Christelijke Volkspartij naar Christen-Democratisch & Vlaams.

Ook de liberalen veranderden. Zij moesten het onbeperkte kapitalisme laten varen en beperkingen door de staat accepteren. De welvaartsstaat is opgericht met de idee dat enkel vrijwillige interacties onvoldoende zijn voor de ontplooiing van het individu. Het werd ook duidelijk dat een ongeremd kapitalisme roofbouw pleegt op het leefmilieu en staatsinterventie nodig was. De liberalen hebben zich moeten schikken. De liberalen van vroeger zijn de libertairen van vandaag en kunnen enkel maar terecht bij LDD. PVV vervelde tot (Open) VLD, Vlaamse Liberalen en Democraten.

Schisma tussen conservatieven en conservatiefdemocraten
Conservatieven lopen meestal een aantal generaties achter. Nu is de democratiseringsgolf bij hen aangekomen Conservatieven moeten zowel de seculiere staat als de welvaartsstaat accepteren. Er is daardoor een kloof aan het ontstaan tussen “oud-rechts” en “jong-rechts”.

Oud-rechts zijn mensen zoals advocaat Fernand Keuleneer en KVHV, mensen die nog klassiek en katholiek conservatief zijn. Jong-rechts zijn de groeiende aantallen van mensen die ethisch-liberaal maar cultureel-conservatief zijn, die de liberale waarden als een essentieel onderdeel van de Vlaamse cultuur zien. Ook qua economische standpunten nemen zij eerder een centrum-tot-centrumrechtse positie in dan echt rechts.

Zo heb je een conservatieve partij als N-VA die zich meer en meer zichzelf opwerpt als de hoeder van de sociale zekerheid, zoals het recent opiniestuk van Bart De Wever aantoont. Algemeen secretaris Louis Ide nam het woord “sociaalconservatieven” in de mond. In Europese betekenis is dit de combinatie van conservatieve opvattingen met centristische sociale standpunten.

Het marxistisch idioom “from each according to his ability, to each according to his needs” wordt in conservatieve termen vertaald als “hulp naar de allerzwaksten, de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten maar enkel hulp op basis van bijdrage tot de gemeenschap”. Vooral bij CD&V wordt N-VA als een gevaar ervaren, omdat N-VA volgens hen de positie van volkspartij kan claimen. Dat verklaart de zure reacties op alles wat N-VA zegt of doet door CD&V.

N-VA is ook de voortrekker in integratie. De eerste federale minister van allochtone afkomst is Zuhal Demir (N-VA) en één van haar eerste beleidsdaden was samen met minister Geens het mogelijk te maken om je geslacht op je ID te veranderen zonder medische voorwaarden. Ik heb mijn reservaties met deze move, maar het getuigt wel van het ethisch-liberale karakter van N-VA.

Ook haalden N-VA recent nog mensenrechtenactiviste van Iraanse afkomst Darya Safai binnen. Vraag mij twintig jaar geleden of een conservatieve partij een feministe als Safai kon aantrekken en ik had u gek verklaard. O tempora o mores!

Er zijn dus twee groepen die zichzelf conservatief noemen maar het onderling eigenlijk grondig oneens zijn. Gezien het stigma dat rond conservatief blijft hangen, voorspel ik dat jong-rechts het label conservatief zal laten varen. Zoals andere partijen voor hen, denk ik dat jong-rechts zich conservatiefdemocraat gaan noemen.

Conclusie
De rechterzijde is onder invloed van de democratisering van de politiek ethisch meer en meer opgeschoven naar de liberale zijde. Een aantal conservatieven zijn ter plaatste blijven trappelen. Daardoor zijn de twee stilaan aan het scheiden. De heisa rond het KVHV-opiniestuk zet de kloof tussen de klassieke conservatieven en de conservatiefdemocraten op scherp.

De vraag is: wie durft de scheidingsprocedure in gang te zetten?

---

Dit essay verscheen eerder op De Mondige