Premier Rutte heeft gisteren in het debat over de Toeslagenaffaire aangekondigd dat het kabinet het systeem gaat afschaffen, en nu werken zal aan deze verandering.

Als je ooit een vlucht naar voren zult zien, dan is het deze.

Dat de Kamer niet veel fiducie heeft in een herinrichting van het ministerie van Financiën zoals het kabinet met de aankondiging van twee staatssecretarissen beoogt is niet vreemd, al werden daarbij soms vreemde argumenten gebruikt. Zo beweerde GroenLinks dat een scheiding tussen Toeslagen en belastingheffing vreemd is omdat het hetzelfde zou zijn. Voor politici wellicht, maar de uitvoering is waar het hier over ging.

Rutte koos echter voor de nucleaire optie, door aan te kondigen:

Premier Rutte wil af van het toeslagensysteem, waarbij zorgtoeslag, huurtoeslag en kinderopvangtoeslag worden uitgekeerd door de Belastingdienst. Rutte wil alternatieven klaar hebben voor het nieuwe kabinet dat na de komende verkiezingen in 2021 aantreedt.
Dat zei hij in het Kamerdebat over de affaire met de kinderopvangtoeslag. Rutte: “Dat 7 miljoen mensen alleen al een zorgtoeslag krijgen, dat wil je natuurlijk niet. Dat moet op een eenvoudiger manier met het inkomen verrekend worden.”

Dat dat afschaffen van het toeslagensysteem heel wenselijk is heb ik al eerder betoogd, en dat het niet werkt en daardoor steeds duurder wordt is een feit. Echter, het moment waarop hij hier mee komt wekt achterdocht. Tijdens een debat over een aanstaande reorganisatie aankondigen dat het hele systeem toch op de schop gaat? Daarmee wordt impliciet ook de noodzaak van die reorganisatie over NL2021 heen getild, en dat is in een debat als dit toch op zijn minst opmerkelijk. Het maakt ieder verder vertoog zinloos, omdat de Kamer zal moeten afwachten waar het kabinet voor kiezen gaat.

Een tweede reden waarom dit achterdocht wekt is dat het niet niks is, wat hier werd aangekondigd. Het komt neer op een volledige herziening van het Nederlandse belastingstelsel voor belastingplichtigen, met alle herijkingen die daarmee ongetwijfeld samen gaan. Is dat iets dat je als gedachte lanceert tijdens een Kamerdebat over organisatorisch mismanagement dat ambtelijk falen in de hand werkte?

Nee.

Een dergelijke aankondiging doe je als het aan mij ligt aan de hand van een doordachte nota waarvan je de hoofdlijnen netjes uitgewerkt aan de Kamer stuurt. Niet als iets dat de sterk de indruk wekt dat je de boel gaat reorganiseren omdat de Kamer dan verder niet meer kan doen dan knikken en afwachten.

Weet Rutte dat na tien jaar premierschap nu nog niet? Natuurlijk wel. Je krijgt alleen de indruk dat hij het debatteren met de Kamer moe is, en de boel kort sloot om er van af te zijn, en omdat het sowieso de meest logische uitkomst is waar we naar toe moeten. En met deze aankondiging was de rest van dit debat niet veel meer dan miezemauzen.

Hiermee wordt de hele toeslagenaffaire voor meer dan een jaar op ijs gezet, terwijl ambtenaren hard zullen werken aan een doordachte nota waarop de Kamer echt reageren kan. Dat wordt pas na de verkiezingen van NL2021, en dat klinkt ietwat omineus. Zo achterdochtig ben ik na de plotselinge daadkracht aangaande de klimaathoax ná de vorige verkiezingen wel geworden.

---

Meer over de Toeslagenaffaire vindt u op Veren of Lood hier.