Het is een ietwat zorgelijke situatie, dat in een tijd dat men overal racisme ziet, het racisme bij de Toeslagenaffaire onbenoemd blijft.

In het laatste dat ik er over schreef – vorig jaar alweer – opende ik het artikel met de zin:

De toeslagenaffaire blijft etteren. Telkens opnieuw komt er een slecht voorbeeld voor toekomstige generaties ambtenaren op tafel zonder dat het gevolgen heeft.

Sindsdien zijn we er niet op vooruit gegaan. Je moet toch wel een heel fanatiek geschifte VVD66’er zijn om in onderstaande geen racisme te zien.

Maar CDA-staatssecretaris Van Rij heeft daarvoor eerst extra onderzoek nodig. Dat is inderdaad zorgelijk: zo’n oetlul hoort niet in de regering thuis.

Dag in dag uit worden we verveeld met de gekste dingen die plotseling racisme zouden zijn, maar als we er tot onze neus in betrokken zijn, ontkennen we het glashard? Beschamend. Of hoopt men dat een extra onderzoek zal uitwijzen dat het gros van de getroffenen van Bulgaarse afkomst is, zodat er goede redenen waren om de Toeslagenaffaire zoals die er ligt op te zetten??

Zinloos. Zelfs als er redenen waren om te verwachten dat mensen van niet-West-Europese afkomst de kluit belazerden (en die zijn er echt wel), dan nog verandert dat niets aan de portee van de voorafgaande aannames die aan de toeslagenaffaire ten grondslag lagen. En zoals in het bulletin hierboven valt te lezen, waren die racistisch. Punt.

Desondanks blijft elke verwijzing naar het racisme bij de fiscus zorgvuldig onbenoemd. Door regering en parlement. Ook de doopnaam van de parlementaire onderzoekscommissie naar de Toeslagenaffaire is omineus: de enquêtecommissie Fraudebeleid, onder voorzitterschap van D66-Kamerlid Belhaj, heeft van de Kamer een opdracht meegekregen die het onmiskenbare racisme van de Toeslagenaffaire zorgvuldig buiten schot laat.

D66-Kamerlid Salima Belhaj wordt voorzitter van de parlementaire enquêtecommissie Fraudebeleid en Dienstverlening. De commissie gaat onder de loep nemen hoe de overheid fraude bestrijdt en daarbij in het verleden “is tekortgeschoten in de dienstverlening aan en rechtsbescherming van burgers”, zo staat in de opdracht.

Terwijl er toch reden genoeg was om de eventuele invloed van racisme te bezien:

Belhaj zei dat er nog veel onbeantwoorde vragen zijn en dat er ook nog steeds nieuwe informatie bij komt. Ze wees onder meer op het PwC-onderzoek van vorige week, waarin staat dat de Belastingdienst niet alleen op nationaliteit, maar ook op uiterlijk selecteerde.

Afijn, deze manier van enquêteren laat er geen misverstand over bestaan: racisme is iets van het verleden, en zo moeten we er naar blijven kijken. Dus oneindig zeiken over negerzoenen, Zwarte Piet en aanverwante artikelen die de VOC fout kan hebben gedaan, maar dat dat vandaag de dag ons huidige ambtenarencorps nog doordesemt willen we niet weten. En al helemaal niet, dat er mogelijk goede redenen voor waren.

Hè? Nee. Bah!

Het is al een jaar geleden dat Rutte3 er over struikelde, en het duurt nog een jaar eer de enquêtecommissie haar werk met de verhoren start. Met een beetje geluk voor de overheid zijn een aantal betrokkenen dan al dood, of lijdend aan dementie of andere geheugentechnische handicaps.

Vooralsnog stappen nog maar een paar ouders naar de rechter, en dat gaat vooral om geld.

Diep treurig dit alles, inclusief de constatering dat het racistische element door mevrouw Simons van BIJ1 boven tafel moet worden gesleept.[1] Want de rest van deze commissie vertrouw ik er niet mee.

---

1. De andere leden van de enquêtecommissie zijn Michon-Derkzen (VVD), Peters (CDA), Van Nispen (SP), Maatoug (GroenLinks), Van Raan (Partij voor de Dieren) en Azarkan (DENK)

---

Meer over de Toeslagenaffaire en onze commentaren vindt u hier op Veren of Lood.