Woensdag krijgt de ECB 182,2 miljard euro LTRO-gelden terugbetaald. Maar dat is geen reden voor een feestje.

How many European Union officials does it take to change a light bulb?

None. There is nothing wrong with the light bulb; its condition is improving every day. Any reports of its lack of incandescence are an illusional spin from the American media. Illuminating European rooms is hard work. That light bulb has served honorably, and any commentary not approved by the EU undermines the lighting effort.

Juichend waren afgelopen week de eerste mediacommentaren, dat Europese banken voor tenminste 130 miljard euro aan LTRO-geld zouden gaan terugbetalen, er was maar op iets meer dan 84 miljard gerekend. Aldus de ECB althans. En dat al op de eerst toegestane datum! Een pijnlijk voorbeeld, dat wie hard en veel praat weinig tijd over houdt zich op de waarnemingen van zijn neus te concentreren. Want wie de tijd neemt om logisch na te denken weet dat dit zaakje stinken moet.

De LTRO-gelden werden uitgeleend tegen een rente van 0,75%. Tegen die rente kunnen banken nergens geld krijgen, zodat het nogal verbazing wekt dat zij dit bij de eerste gelegenheid met voorrang terugbetalen, terwijl ze formeel nog twee jaar van die lage 0,75% zouden kunnen genieten. Dat maakt economische redenen voor deze stap onlogisch. En als het over geld gaat, zijn banken zelden onlogisch. Zeker niet als kudde. En in de aankondiging van de ECB werd vermeld dat een roedel van 278 banken zal gaan terugbetalen.

Na de eerste aankondiging stoof ook de eurokoers omhoog. Waarmee ook de financiële markten hun goedkeurend stempel op deze gebeurtenis leken te zetten.

Niet dat een stijgende eurokoers goed voor de EU is. Met andere economische blokken die bij voortduring proberen hun valutawaardering te drukken, is het een vorm van economische zelfmoord om de eigen valuta tot astronomische hoogte te laten stijgen. Al moet eerlijkheidshalve worden toegevoegd dat het daar nog niet direct naar uitziet. Niettegenstaande dat: de concurrentiekracht die samenhangt met valutaprijzen wordt soms bepaald door tienden van procenten.

Het heeft er alle schijn van dat de Europese banken – dewelke daartoe in staat waren – de wereld wilden tonen solvabel en voldoende liquide te zijn. Vertrouwen is in de bancaire wereld nu eenmaal nog veel meer waard dan geld. Maar juist met die solvabiliteit en liquiditeit zit het op termijn helemaal niet lekker. En dat heeft alles te maken met de voortdurende economische crisis en de vooruitzichten van toekomstige verliezen op ‘slechte leningen’. En die zijn aanzienlijk.

Speciaal de banken in Griekenland, Spanje, Portugal, Ierland en Italië zullen bedacht moeten zijn op toenemende rotte plekken in hun leningenportefeuille. In Spanje is het percentage rotte plekken al 11,38%!! (in geld: 192 miljard euro) In Griekenland ligt dat nog hoger (wordt – geschat – op een onvoorstelbare 24%). En aangezien Ierland in de problemen kwam toen daar net als in Spanje een vastgoedbubble knapte, hoeven we van de banken in die landen geen economische wonderen te verwachten. In Spanje hebben de banken de verliezen nog nauwelijks verwerkt, Ierland is er niet veel beter aan toe, terwijl Portugal (volgens Fitch) op de nominatie staat binnenkort behoefte te hebben aan een tweede bailout, zo werd afgelopen week bekend.

Voor banken uit de periferie zijn er dus weinig of geen economische redenen LTRO-geld te retourneren aan Frankfurt. Overigens zal ook in de kernlanden liquiditeit komend jaar belangrijker worden, omdat faillissementen en andere slechte leningen (onroerend goed) verliezen zullen opleveren die gedekt dienen te worden. Als uitgeleend geld niet terugkomt moet nog steeds het door de bank daarvoor zelf geleende geld worden afbetaald. Goedkope liquiditeit is daarvoor van levensbelang.

Moody’s deed hierover afgelopen donderdag in zijn jaarlijks overzicht van bancaire vooruitzichten niet ingewikkeld:

Banks in Spain, Italy, Ireland and Britain need to set aside much more money to cover potentially bad loans, credit ratings agency Moody’s said on Thursday, meaning European taxpayers may again be tapped for cash.

European banks have already raised hundreds of billions of euros to cover possible losses from loans that soured in property and financial market crises. Much of the funding has come from governments.

“We believe that many banks, in particular in Spain, Italy, Ireland, and the UK, require material amounts of additional provisions to fully clean up their balance sheets,” Moody’s said in its global banking outlook for 2013.

 “Some banks have in recent years delayed full recognition of embedded loan losses, partly by restructuring loans,” the report added. “This strategy of buying time (often tolerated by regulators) limits a bank’s capacity for new lending and poses risks for creditors of European banks.”

Moody’s geeft dus aan, dat Europa méér liquiditeit nodig heeft, niet minder. Weten de banken dit zelf niet? Ik vrees van wel. Maar als zij het belangrijker vinden betrouwbaar te worden gevonden (en dus in staat blijven elders te lenen) dan LTRO-liquiditeiten aan te houden, dan lijkt me dat een heel slecht signaal over de positie waarin zij verkeren.

 

 

Eerder verscheen op Dagelijkse Standaard.