Terroristische motieven toeschrijven aan een arme man die door de politie is neergeschoten toen hij instaat van verwarring was? Hoe logisch is dat?

Dat probleem is niet het probleem van de terrorist in kwestie, maar van de rechters die het beoordelen moeten. In het proces dat nu tegen Malek F begonnen is, heeft het er alles van weg dat terroristische motieven een heel bewust onderdeel van de daad moeten zijn volgens deze rechters. Advocaat Knoester lijkt in ieder geval aan te sturen op een dergelijk foefje. Daarmee wordt de aansprakelijkheid op het eigen bewuste daderschap opnieuw verder ingeperkt.

Wat me hier nog het meest aan verontrust is het directe gevolg dat je kunt verwachten van dit soort rechters. Impliciet gaan ze er van uit dat zo’n arme, vers geïmporteerde allochtoon het niet begrepen heeft, dat je mensen niet zomaar op straat de keel mag afsnijden. Onze cultuur is ook zó ingewikkeld! Het is een misverstand dat je niemand kwalijk zou mogen nemen, hoor je rechters wel eens denken.

Zodat de conclusie wordt dat iemand wellicht volledig toerekeningsvatbaar was, maar er geen enkel bezwaar is hem gewoon weer te laten lopen – hij zal het nu toch wel begrepen hebben? Verdwazing hebben we allemaal wel eens last van. Zo’n eerste keer, dat is gewoon een eerste testritje. Kost je niets.

Net zoals de eerste shot heroïne naar verluidt ook gratis wordt verstrekt, dat dan weer wel. Maar, terroristische motieven?

Justitie onderzoekt nog of Malek F. terroristische motieven had. In een afgeluisterd gesprek vanuit de gevangenis zei Malek tegen zijn moeder: ’Beschouw mij als soldaat van de soldaten van Allah. Het is halal wat ik doe’. Toen hij zijn mes kocht, was hij al vastbesloten ongelovigen de keel door te snijden. Hij hoopte dat de politie hem zou doodschieten zodat hij martelaar zou worden. Malek zei dat christenen en joden ’kuffar’ waren (ongelovigen). Hij vond ze ’dieren en achterlijk’.

De vraag wat precies terroristische motieven definieert schijnt voor de Nederlandse rechters van nu eenvoudig te moeilijk te zijn. Als er doden vallen was het terrorisme, en als de dader daarbij zelf omkomt helemaal, want als hij dan geen terrorist was is de staat smartengeld verschuldigd aan de achterblijvers van de terrorist. Maar wat te doen met een terrorist die overleefde, en wiens slachtoffers ook niet gingen hemelen? Het is duidelijk dat men daar nog niet uit is.

En dan kom je onvermijdelijk weer terug bij de feestmuts van de CU – Beatrice de Graaf. Voor De Graaf zijn alle terroristen een variant op de Rote Armee Fraktion uit de jaren zeventig en hun voorgangers; dat men terrorist wordt uit religieuze motieven gaat in tegen haar persoonlijke geloof. Die handicap staat een betere aanpak van het reliterrorisme ernstiger in de weg dan je op het eerste gezicht vermoeden zou, maar het is helaas een feit. De Graaf zit overal in in Nederland waar over terrorisme wordt gesproken. Daarmee is zij een van de belangrijkste hinderpalen voor het besef van hoe terroristische motieven functioneren.