De vorming van de Statencolleges wordt met afstand het meest interessant in Limburg, maar tot nog toe houdt de landelijke politiek er enige afstand toe. Ook de journalistiek kijkt nog niet meer dan vanuit een ooghoek toe. Toch is wat daar gebeurt echt vernieuwend. De provincie Limburg krijgt een extraparlementair bestuurscollege.

Extraparlementaire bestuurscolleges zijn nog nooit vertoond in Nederland. Ooit was er een jaartje een extraparlementair kabinet “Zeilstra”) , maar dat was een uit de nood geboren intermezzo. Het beoogde college in Limburg heeft de intentie dit vier jaar vol te houden. Voor elk voorstel zullen nieuwe meerderheden worden gezocht, en wordt niet vertrouwd op automatische steun van ‘coalitiegenoten’. Een modern-traditioneel[1] programma-akkoord bleek niet mogelijk, en formateur Ger Koopmans stuurde aan op een college extraparlementair Statencollege. Daarin worden nu leden van zowel FvD als PVV voorgesteld. De PvdA werd prompt hysterisch, en GroenLinks volgde noodgedwongen het voorbeeld van haar bestuurlijke voorland.

Formateur Koopmans heeft in de besprekingen ook PvdA, GroenLinks en D66 betrokken, maar die partijen zagen het uiteindelijk niet zitten om verder te praten over het extraparlementaire provinciebestuur.
Vooral omdat ze niet konden accepteren dat er gedeputeerden van Forum voor Democratie of PVV zouden komen. De PvdA had het over ‘een knetterrechts blok’.
De partijen in het Limburgs parlement moeten nog instemmen met de voordracht van de gedeputeerden, maar CDA, VVD, FvD en PVV hebben samen een ruime meerderheid.

Is de PvdA eigenlijk van belang in Limburg? Eigenlijk niet.

Ironisch is natuurlijk dat duidelijk ook het CDA niet in een ‘natuurlijk’ programmacollege (gezien de geciteerde stemverhoudingen) wil zitten met deze beide partijen, zodat voor deze vorm gekozen is. Maar de PvdA blijkt te hopen dat de angstvalligheid van CDA-neurotici nog wat verder kan worden uitgemolken. Maar nu een van de zeven aangezochte gedeputeerden lid blijkt van GroenLinks gaat ook die partij uitermate spastische trekjes te vertonen.

Hier zien we dus hoe het werkt bij progressieve partijen: men koerst niet op inhoud. Op provinciaal niveau zijn er vrijwel geen onderwerpen denkbaar die zo specifiek PVV of FvD zijn waarover geen compromissen mogelijk zijn. Maar in plaats van het beruchte Vlaamse cordon sanitaire hanteren de Nederlandse ‘progressieven’ een cordon publicitaire. Men blijft gillen dat elke samenwerking onmogelijk is, in de hoop dat dat zo blijft als niemand durft. Waar een cordon sanitaire de bestuurlijke verhoudingen vergiftigt, vergiftigt een cordon publicitaire alle maatschappelijke verhoudingen. Goed gedaan, we zien het dagelijks rondom ons.

Het laat de paniek zien waarin Linkse partijen verkeren. In het UK werd vorige week door Labour een prominent lid geroyeerd omdat deze openlijk erkende tijdens EP2019 op de LibDems te hebben gestemd vanwege het onduidelijke standpunt van zijn partij over Brexit. Hij mocht dat wel doen (stemmen is ook in het UK geheim), maar het niet bekend maken?

GroenLinks blijkt het nu besturen samen met leden van FvD en PVV op te vatten als publicitaire ondersteuning van deze partijen die zij vijandig gezind is. Het zijn verketteringen als deze die elk maatschappelijk debat vergiftigen, en veel meer dan pogingen een (mogelijk) eigen monopolie op de macht te behouden lijkt het niet. Als het electoraat dit met hen eens was geweest, had men wel een meerderheid achter zich gekregen, uiteindelijk had de PVV eerder al gedeputeerden in Limburg.

---

Modern-traditioneel, in de zin van de sinds de jaren zestig-zeventig normaal geworden akkoorden met harde afspraken tussen partijen. Tot circa 1970 was het in Nederland gebruikelijk afspiegelingscolleges te vormen, waarbij de grootste partijen de gedeputeerden leverden. Deze gewoonte werd toentertijd door linkse partijen onder aanvoering van de PvdA doorbroken toen zij zich realiseerden dat door een deel van de rechtsere partijen buiten spel te zetten, henzelf meer macht toe zou vallen.