Het heeft altijd iets kluchtigs als een dorpsburgemeester iets tot staatsgeheim verklaart. Dat is met Rutte3 niet anders, en het levert het bewijs er nu zelf bij.

Het uitlekken van het staatsgeheim dat de Nederlandse regering zich ongerechtigd heeft gemengd in de Syrische burgeroorlog toont een hele trits zaken tegelijk, behalve eigenlijk dat minister Blok weg zou moeten. Al zal het daar wel op uit draaien. Het is de ministeriële verantwoordelijkheid dat politici dienen op te stappen als ambtsdrager, ook als ze nauwelijks deel hadden aan gewraakte gebeurtenissen.

De Tweede Kamer wil opheldering van het kabinet over nieuwe onthullingen van Nieuwsuur en Trouw over hulp van Nederland aan Syrische strijdgroepen. Volgens Nieuwsuur en Trouw was de hulp aan Syrische opstandelingen expliciet bedoeld voor de strijd, in tegenstelling tot wat minister Blok daarover aan de Kamer heeft gemeld.

Gaap. Geen nieuws, welbeschouwd. Maar wat betekent het politiek?

Om eerst even met minister Blok te beginnen: als er iets duidelijk is, is het dat de ambtenaren van zijn ministerie hem weg willen hebben. Duidelijk was dat afgelopen zomer al, de rel die toen uitbrak was gearrangeerd vanuit de onderbuik van het ministerie. En die onderbuik moet niets hebben van VVD-ministers.

Nu het spelletje herhaald wordt met het vrijgeven van een staatsgeheim, dat nauwelijks een staatsgeheim was omdat iedereen wist en snapte dat de kluit belazerd werd, veranderd niets aan die situatie. Behalve in politieke zin. Meer bewijs dat dit geen ongelukje was heb ik niet nodig, en het onderstreept slechts dat we een keer de moed zullen moeten hebben dit ministerie en bloc (pun intended) op te heffen en al haar ambtenaren te ontslaan. Het klinkt idioot rigoureus wellicht, en als een nodeloos groot verlies van ervaren mensen. Maar de vraag waar die mensen ervaring mee hebben dat zo’n onoverkomelijk verlies zou inhouden valt niet deugdelijk te beantwoorden.

Dat is alles zeggend. Ministeries moeten niet willen bepalen wat hun politieke bazen aan beleid voeren – dat is de omgekeerde wereld en dat dient men de kop in te drukken. En aangezien het afhakken van koppen als deze net zoiets zal opleveren als de immer terug groeiende koppen van mythologische dieren, moet je het beest verpletteren. Ingewikkelder is het niet, en het is bovendien een schitterend voorbeeld voor de rest van ambtelijk Den Haag dat het speelkwartier voorbij is. Vervelend dat het zo moet, maar het is niet anders.

Een tweede punt is wel aftredenswaardig. Voor het complete kabinet. Dat Rutte3 en haar voorgangers zich bij de gebeurtenissen in Syrië hebben laten leiden door belangen die de Nederlandse staat nooit openbaar wilde erkennen, maar die klaarblijkelijk dwingend genoeg waren om de regering te bewegen tot illegale daden – is verwerpelijk. We zijn immers niet in oorlog met het Syrische regime, wat je verder ook van hen vinden mag. Dat de regering haar daden vervolgens tot staatsgeheim verklaart is misbruik van bevoegdheden, en zou tot het aftreden van het volledige kabinet dienen te leiden.

Dat dat niet zal plaatsvinden omdat dat de kansen van onze leugenpremier op een topbaan in Brussel zou frustreren? Dat zijn overwegingen een bananenrepubliek waardig – dus dat dit zo gaan zal is voorspelbaar, ook voor minder moreel redenerende toeschouwers.