In Groot-Britannië is grote onrust ontstaan over de voorgenomen verkoop – en mogelijk sluiting – van een grote staalfabriek in Wales door gigant Tata Steel, dat overigens ook eigenaar is van Hoogovens in IJmuiden. Dat kan ook repercussies hebben voor het #Brexit-referendum op 23 juni.

Dat de fabriek in Port Talbot zwaar verliesgevend is bestrijdt niemand. Een verlies van circa £400 miljoen per jaar is dan ook niet niets. Tata Steel heeft echter door het afwijzen van een saneringsplan en in plaats daarvan een aankondiging van verkoop wel de knuppel in een delicaat hoenderhok gesmeten. Tata zegt dat het na een mislukte investering van circa £2 miljard pond al teveel heeft gedaan. De regering-Cameron zit er in ieder geval vreselijk mee in haar maag.

De verbinding met een mogelijk Brexit maakt dit toch al moeilijke probleem politiek ook nog eens extra gevaarlijk, omdat een mogelijke staatssteunoperatie (nooit een goede optie natuurlijk) voor het openhouden door de EU in Brussel zal worden beschouwd als ongeoorloofd, en daarom door de EC zal worden verboden. Als dat daadwerkelijk plaatsvindt is de boot natuurlijk volledig aan. Met nog tien weken te gaan tot 23 juni zal de ophef in Wales in ieder geval gigantisch zijn. Labour, sinds enige jaren sterk in verval in Wales, heeft in ieder geval onvoorwaardelijk geëist dat de regering zal ingrijpen ten bate van het behoud van werkgelegenheid. Er staan tussen de 30.000 en 40.000 banen op het spel.

Dat de EU ontegenzeglijk een punt zal hebben doet er in een dergelijke situatie nooit toe. De EU heeft een overcapaciteit in staalproductie van circa 10%, en ook de sluiting van British Steel zal daar onvoldoende aan verhelpen. Andere argumenten komen van het Britse ministerie van defensie: Groot-Brittannië zou het eerste van de vijf grote landen in de Veiligheidsraad zijn dat dan niet langer een volwaardige eigen staalproductie bezit. Daar kunt U om grinniken, maar zelfs het verdrag van Versailles dat Duitsland knevelen moest was niet op het idee gekomen de staalproductie van het land volledig weg te nemen. Voor militairen is staal een eerste levensbehoefte.

Nationale trots is een ander belangrijk punt. Het UK beschouwt zich als een van de eerste grote staalproducenten van de wereld, de bakermat van de Industriële Revolutie lag iets verderop in Staffordshire. Voor de Britse bevolking is dat van belang.

Het Brexit referendum schommelt ondertussen in een ongemakkelijk evenwicht, zodat de Britse regering met deze kwestie heel voorzichtig manoeuvreren moet. Londen, zo stelt een uitgebreid recent onderzoek, is ruim voorstander van een verlengd verblijf in het UK, maar het probleem voor Cameron c.s. zit hem in de gebieden buiten Londen. Daar is de stemming tegenover de EU ronduit vijandig. In Schotland en Wales daarentegen zijn er meerderheden voor een Remain-stem. Als in Wales als gevolg van een sluiting als deze – die zal worden beschouwd als mede ingegeven door de EU – de stemming zou omslaan, is dat een grote klap voor het Remain-kamp. Nu wordt het sentiment nog gepeild op 55% tegen 45% in het voordeel van Remain.

Daarom is het heel interessant wat er nu in het UK zal worden bedacht, en in hoeverre ‘Brussel’ de regering-Cameron ter wille zal zijn. Want dat andere landen met een staaloverschot over de schouder van de EC zullen meekijken is eveneens een vaststaand feit.