Spionnetjes zie je tegenwoordig niet veel meer. Voor wie de term echt te antiek is ziet u hieronder wat met een spionnetje wordt bedoeld:

Een spionnetje is een spiegel om ongezien te kijken wie er voor je deur staat. Als ik er over terugdenk is het een ding dat rond 1970 in onbruik raakte. Werden we in Nederland toen opener? Waarschijnlijker is dat het soort straatjes waarin deze spiegels bijna als vanzelf verschenen begonnen te verdwijnen. Het soort straatjes als op de foto hieronder.

Spionnetjes zijn ouder dan het wat badinerende woord impliceert. Toen ik vanmorgen even op Wiki keek, ontdekte ik dat het in het midden van de 19e eeuw een veelgebruikte term moet zijn geweest. Wiki meldt: over het spionnetje een duidelijk citaat:

“Eene bovenkamer met drie spionnetjes, een ter rechter-, een ter linkerzij, en het derde in eene tuimelende houding, opdat er geen mensch onopgemerkt de voordeur mocht binnentreden.” uit D.P. Bohn-Beets, Onze buurt, 1861

Zo kon moeders vanuit haar luie stoel in de gaten houden wat haar kinderen uitvoerden, en of haar ingrijpen eventueel gewenst was.

Het was niet zozeer een tijd dat de voordeur openstond, maar dat de toegang werd verschaft met een loper, een apparaat dat voor veel huisdeuren hetzelfde was. Mensen woonden op benauwde verdiepingen, in huizen die vaak een voordeur deelden. Iedereen allemaal verschillende sleutels werd niet efficiënt gevonden. Vandaar de loper.

Het is tevens een herinnering aan het huis waarin ooit mijn oma woonde. Op de tweede verdieping, en dan was een spionnetje reuze handig om te zien wie er aan de voordeur stond, en of die de moeite waard was om voor open te doen. Het huis staat er nog, maar was onbewoond, de laatste keer dat ik er langs kwam. Ik vermoed dat het nooit is gerenoveerd om aan de moderne eisen van een woning te voldoen. Het spionnetje is wel weg, hoewel ik er zeker van ben dat mijn oma het na haar verhuizing niet meer had, zodat het achtergebleven moet zijn. Als overtollig gemak, waar een modern mens zich niet meer mee afgaf.