DE WERELD NU

De seculiere maatschappij worstelt nog steeds met zijn christelijke wortels

Dimitri Verhulst heeft een nieuw boek getiteld “Bloedboek” geschreven waarin hij de eerste vijf boeken van de Bijbel door de mangel haalt.

Verhulst krijgt zowel in Vlaanderen als in Nederland een breed forum om het te promoten. Nogal wiedes, christenbashing is nog altijd populair bij linkse soixante-huitards. Kritiek op het christendom is nodig maar niet origineel. Interessanter zou zijn: wat doen we met die kennis?

Laffe aanval
Verhulst spaart de Bijbel niet: God is een fascist, vrouwen worden verkracht, volkeren uitgemoord, … Het is natuurlijk geen fraai beeld. Verhulst wilt zogezegd niemand van zijn geloof doen afvallen (maar ik neem aan dat hij het ook niet erg vindt) maar vooral godsdienstvrijheid in vraag stellen (of beter gezegd: diens invulling ervan) door IS en consorten.

Ik denk dat Verhulst de bal misslaat. Niet dat ik de olifant in de ruimte (de gruwelijkheden in de Bijbel) ontken maar wel de originaliteit. Alles omtrent de Bijbel is sinds de jaren 60-70 al gezegd. De meeste Vlamingen & Nederlanders zijn geen echte gelovigen meer. Verhulst kan dan ook niets anders dan herkauwen wat anderen voor hem al hebben gezegd, maar dan wel hun vruchten ervan plukken door in de media doen alsof hij het warm water heeft uitgevonden.

Verhulst kan ook niet origineler zijn, hij is en blijft een gefrustreerde linkse. In een tijd waarin alles rond de islam draait proberen een paar gefrustreerde linksen het onderwerp te veranderen:Jamaar, de Bijbel is ook niet fraai. Alsof dit enige relevantie heeft in de zaken die nu gebeuren in naam van religie: onthoofdingen, verkrachtingen, stenigingen, zweepslagen, uithuwelijkingen, verminkingen, pedofilie, …

Verhulst is ook gemakzuchtig, gemakzuchtig omdat hij het verzwakte, uitstervende christendom aanvalt in plaats van de echte religie die als alibi wordt gebruikt om al die gruwelijkheden te plegen, de islam. Daardoor bewijst hij hoe passend de titel van Wim Van Rooy’s boekWaarover men niet spreekt is. Hij spreekt niet over de islam, hij spreekt in plaats daarvan over het christendom om dan alle religies op één hoop te gooien, alsof Jezus, een pacifist, enige verwantschap heeft met Mohammed, een krijgsheer.

Kritiek op het christendom is zo makkelijk, zo maatschappelijk irrelevant (waar zijn de christenterroristen in België en Nederland?) en even laf als het afnemen van de lolly van een kind. Als hij echt eens een maatschappelijk debat wil aanzwengelen is een islamkritisch boek beter op zijn plek. Spijtig genoeg reikt hij nog niet eens aan de enkels van Van Rooy om zoiets te kunnen doen.

Atheïstisch fundamentalisme
Desondanks zijn er nota bene academici die het boek van Verhulst beoordelen als de nieuwste revelatie, een eyeopener over het christendom. Een ervan is Patrick Loobuyck, moraalfilosoof. Jongeren worden belogen, het katholiek onderwijs verdoezelt de gruwelijke kantjes van het christendom en filtert alles eruit.

Loobuyck is zeker geen gek die in complottheorieën gelooft. Ik ben vrijwel zeker dat het katholiek onderwijs kiest om verhalen van verkrachting niet te bespreken tijdens de les. Ten eerste, het zou de eigen ruiten ingooien. Ten tweede, het is totaal ongepast om aan jongeren (zelfs aan 18-jarigen) zoiets te laten lezen. Ten derde, het is inderdaad selectief te werk gegaan.

De ironie van Loobuycks aanklacht is dat hij datgene hekelt wat zijn tegenstanders doen. Fundamentalisten zien hun religie als één geheel waarin maar plaats is voor één letterlijke interpretatie van hun heilig geschrift. Zij hanteren een te-nemen-of-te-laten-attitude: ofwel geloof je alles wat in de Bijbel staat, ook de gruwel, ofwel ben je geen echte gelovige. Een verlichte christen die de Bijbel kritisch bekijkt, gortige verhalen opzij zet en een metaforische interpretatie geeft aan de teksten is dus geen ware christen.

Loobuyck als atheïst doet exact hetzelfde als de fundamentalisten. Ook hij vindt dat religies niet mogen kiezen om delen van hun heilig boek af te voeren als achterhaald en moreel verwerpelijk, dan is het misleiding van hun vuil verleden. Het is spijtig dat religiekritiek door atheïsten de facto antitheïstisch en fundamentalistisch van aard wordt. Deze kritiek heeft geen enkele meerwaarde en brengt ons geen stap dichter bij een gemoderniseerd christendom.

Natuurlijk weet Loobuyck dit allemaal, hij gebruikt gewoon de gelegenheid om LEF-lessen (acronym van Levensbeschouwing, Ethiek en Filosofie) te promoten, zijn geesteskindje. De teleurstelling van het Vlaams regeerakkoord is niet verteerd blijkbaar, in 2009 was er een opening voor zoiets, in 2014 niet meer. Er is duidelijk geen politiek draagvlak voor het (en ik betwijfel of iemand het zelfs wil). Kortom, de opinie van Loobuyck kan best gelezen worden met deze historiek in het achterhoofd.

Secularisme als struikelblok
Niettegenstaande, hij poneert wel zinnige dingen. Er is momenteel geen enkel controle door de overheid op de inhoud of didactiek van de levensbeschouwelijke vakken. Eerlijkheidshalve moet wel gezegd worden, het katholiek onderwijs is niet het probleem. Het zijn de koranlessen.

Enkele jaren geleden werden islamleraars veroordeeld voor kindermishandeling omdat ze lijfstraffen uitdeelden. Recent werd in een reportage een “unieke” inkijk gegeven in de Koranscholen van Vlaanderen, wat vooral leidde tot verbijstering en ongeloof. Turkse kindjes zitten in een vreemde taal Koranverzen te reciteren die ze niet begrijpen, kleutermeisjes moeten hun hoofddoek opzetten, er wordt geen les gegeven in het Nederlands, men leert expliciet enkel islamitische waarden aan, …

De overheid staat machteloos, de scheiding van kerk/staat en de godsdienstvrijheid dient als paraplu om de liberale democratie die dit mogelijk maakt af te schaffen. Er moeten duidelijke eindtermen komen: binnen welke grenzen religies mogen opereren, welke hot topics (creationisme vs. darwinisme, radicalisme en fundamentalisme, enz.) aan bod moeten komen en natuurlijk dat levensbeschouwing altijd tot doel heeft religie te positioneren binnen een liberale, seculiere maatschappij.

LEF-lessen dreigen het kind met het badwater weg te gooien: het katholiek onderwijs is al zeer progressief (zelfs té progressief). Zelfkritisch lezen van de Bijbel mag zeker, maar altijd tot doel om zelf de moraal van elk verhaal te ontdekken en te reflecteren hoe het in onze seculiere maatschappij nog steeds aanwezig is (ik betoogde dit al eerder hier). Vlamingen zijn cultuurchristenen, zij belong without belief. Geef dat christelijk-cultureel erfgoed dan ook door tijdens de godsdienstlessen.

Conclusie
Verhulst, Loobuyck & co. bashen op het christendom omdat dit intellectueel minder moeite kost (en ook veel minder gevaarlijk is) dan de islam. Door de discussie rond IS en de Koran om te buigen naar de Bijbel laten deze hun lafheid blijken. Bijbelkritiek is simpelweg niet relevant voor de maatschappelijke vraagstukken van vandaag, Korankritiek daarentegen wel.

Hun kritiek is trouwens één grote ironie. Antitheïsten hanteren vaak een letterlijke interpretatie van de Bijbel en dulden geen selectiviteit. Hierdoor zijn zij de objectieve bondgenoten van de fundamentalisten en tegenstanders van elke vorm van vernieuwing in het christendom.

De enige kritiek die steek houdt is de kritiek op het al te vrije godsdienstonderwijs. In plaats van het lef te hebben om de scheiding van kerk en staat in vraag te stellen, willen ze door een goedkope oplossing zoals LEF-lessen dat debat ontwijken.

Het probleem met antitheïsten (zeker de christenhatende soort) is dat deze zelf enorm vasthouden aan de dogma’s van de Verlichting. Moraal moet per definitie puur rationeel van aard zijn, het is niet voldoende om dit op basis van autoriteitsargumenten te doen (Persoon X vraagt mij dit niet te doen), op basis van rolmodellen (Idool X deed dit ook) of op basis van culturele tradities of sociale normen (het is gewoonte om X niet te doen). Zelfs is er een rationalisatie achteraf, dit is onvoldoende om de religieuze smet uit te wissen en reden genoeg om het in een verdomhoekje te plaatsen. Daardoor ontkennen antitheïsten hun wortels. Het christendom heeft duizenden jaren een impact gehad in Europa. Dit wis je niet uit in één generatie. Onze cultuur is nog altijd christelijk, ondanks dat het christendom geen echte gelovigen meer heeft. Ja, de seculiere maatschappij worstelt hiermee maar niemand wilt echt de boom omhakken, nee eerder voeden.

——————————————————————————————-

Dit stuk verscheen eerder ook op De Mondige Student