De uitslag van de verkiezingen voor het parlement van Schotland kwam dit weekend. Schotland laat zich linksaf de vertijstering in lokken.

Door Corona was er donderdag niet diezelfde avond al een uitslag, zoals in het UK altijd gebruikelijk was. Dat had ook te maken met het ingewikkelde systeem om de zetels te verdelen. Ongeveer de helft van de 129 zetels wordt verdeeld op basis van een districtenstelsel, en de rest via een gewogen evenredige vertegenwoordiging. De uitslag van de districten zag er (via de BBC) zo uit:

De uitslag was precies wat de peilingen hadden voorspeld: dat de SNP 1 zetel te kort zou komen voor een absolute meerderheid.

Dat neemt niet weg dat de SNP – samen met de groenen – voldoende zetels heeft gehaald om een nieuw referendum over Schotse onafhankelijkheid te houden. Londen is tegen, het is tegen alle afspraken die na het vorige referendum over deze vraag zijn gemaakt, maar Schots premier Nicola Sturgeon heeft zich vast voorgenomen dat het her tijdens haar bewind van komen moet, en dan is een volgende poging onafwendbaar. Behalve de Groenen worden alle andere partijen in Schotland tegenwoordig betiteld als ‘Unionisten’. Opvallend in al het geweld is dat de Conservatieven in Schotland zich vrij eenvoudig staande weten te houden – er zijn tijden geweest dat het de Schotse Conservatieven dermate slecht ging, dat de partij in Westminster niet in staat was alle Schotse functies door parlementariërs te laten vervullen wegens gebrek aan Schotse zetels. Het is nu Labour dat de meeste moeite heeft met het bepalen van haar positie:

Labour – the party which may have the most to do to come up with a convincing answer to the constitutional question – finds itself marooned in third place again.

De SNP zal daarom naar verwachting vooral samenwerken met de Groenen:

The fact the SNP did not win a majority will make a real difference to the next five years at Holyrood. A minority government needs support from other parties to pass budgets and all its major reforms.

De cijfers van de regionale stemmenaantallen laten zien dat de verschillen tussen de SNP en de Conservatieven kleiner zijn dan je verwachten zou:

Alba, de partij van oud-SNP-leider Alex Salmond, kwam er zoals u ziet niet aan te pas. Pas als het referendum van Sturgeon een fiasco wordt zou hij weer kans kunnen maken op een prominenter rol..

Meest opvallend in deze verkiezing was de opkomst: 10% hoger dan men gewoon is:

De reden hiervoor zou de invoering van postaal stemmen kunnen zijn, maar echt onderzocht is dit nog niet. Sturgeon denkt nu echter de regering in Westminster te kunnen dwingen tot een nieuw referendum:

Grappig detail: na publicatie van het bulletin hier onder realiseerde men zich in Hilversum kennelijk dat het woord referendum in Nederland taboe is verklaard, en werd door de staatsomroep bovenstaande titel er alsnog aan geplakt. let ook op het gebruik van het woord ‘volksraadpleging’ – hetgeen vanzelfsprekend niets anders is dan een referendum.

Het evidente probleem van de NOS is dat de staatsomroep sympathiek staat tegenover elke tegenslag voor de regering van het UK, maar dat als dat via een referendum tot stand komt men moet proberen dat de Nederlandse bevolking niet al te zeer bewust te maken. Dat is ook herkenbaar in het artikel op de NOS-site:

Het lijkt er echter uitgesloten dat de Britse regering de benodigde goedkeuring voor zo’n stembusgang zal geven. Premier Johnson heeft al eerder gezegd geen groen licht te geven; vandaag herhaalde minister Gove (Kabinetszaken) dat. Tegen Sky News zei hij dat de Schotse onafhankelijkheidsdiscussie het herstel na de Corona-crisis in de weg staat.

Met als reactie er onder:

Sturgeon noemt het tegenhouden van een volksraadpleging “absurd, buitensporig en ondemocratisch”. Volgens de SNP-leider kan “de wil van het Schotse volk” niet worden genegeerd. Indien nodig zal ze Londen voor de rechter dagen, dreigde ze.

Iedere zeven jaar een referendum houden over onafhankelijkheid lijkt mij ook buitensporig – de bevolking zou eens het idee kunnen krijgen dat de Schotse regering aan het drammen is.

Minister Gove weerspreekt dat het tegenhouden van een referendum antidemocratisch is. Hij wijst erop dat percentueel gezien meer mensen in Schotland hebben gestemd op partijen die tegen onafhankelijkheid zijn dan op de SNP en de Greens.

Enfin, het wachten is nu op domme uitspraken uit Brussel. Voor wie zijn adem in wil houden: heel lang zal dat niet duren als de Britse regering-Johnson eenmaal zijn weigering officieel kenbaar heeft genaakt.

---

Meer over Schotland en het onafhankelijkheidsstreven van de Schotse nationalisten vindt u hier.