Na alle parlementaire vertoningen van de laatste maanden is duidelijk dat het wel heel raar moet lopen wil Rutte2 meer dan 4 maanden voor de geplande verkiezingen in 2017 nog vallen. Voor de VVD wordt de vraag, in hoeverre dat haar toekomst bedreigt.

Een van de redenen dat ik een sterke voorkeur heb voor de peilingen van Maurice de Hond, is dat hij geregeld secundaire analyses uitvoert. Gisteren leverde hij een bijzonder interessant stukje werk af, met een onderzoek naar welke lijsttrekkers (als, indien) in een tweegevecht om het premierschap stemmen zouden wegtrekken bij andere partijen, en hoeveel. Daaruit konden heel aardige conclusies worden getrokken.

De eerste conclusie refereerde ik al aan in de titel van dit stukje: premier Rutte is extreem impopulair bij het electoraat van andere partijen dan zijn eigen VVD. Dat er niet gelijktijding een onderzoek werd gedaan naar hoe de VVD-stemmer Rutte beziet, alsmede zijn toekomst als lijsttrekker was jammer. Maar wat niet is kan nog komen.

Dit onderzoek laat een paar zaken duidelijk zien. Dat Geert Wilders in een dergelijk tweegevecht de minste extra stemmen trekken zal verbaast niet erg. Het plafond dat de PVV de afgelopen jaren in de peilingen onder de 40 zetels hield, betekende ook dat overwegen om PVV aan te kruisen een bewuster proces benodigt dan een stem voor onverschillig welke andere Nederlandse partij dan ook. Wie eenmaal zo ver is, zal daarom voorlopig wel blijven hangen. Voor wie het nu nog geen optie is, kan het nog even duren. Daarom verbaasde het me toch, dat er zelfs binnen de groep stemmers op D66, PvdA en GL mensen zijn die hem liever hebben dan Mark Rutte. Dat de stemmers van CDA, SP en 50Plus daar meer toe bereid zijn is logischer. Maar een extra van 5% in totaal is bepaald niet niks.

Rutte won op dit onderdeel verder alleen redelijk overtuigend van Asscher, en zelfs tegen melkmuil Jesse Klaver (als premierskandidaat toch echt geen serieuze gedachte waard) wint hij maar met een neuslengte. Dit alles toont – meer dan welke populariteitspoll ook – dat het land de premier zat is. Het is bijna jammer dat erg geen vergelijkingsmateriaal met JP Balkenende beschikbaar is – ook iemand die zichzelf volkomen onmogelijk maakte tijdens zijn laatste jaren.

Het onderzoek naar Buma maakte dit ook mooi vergelijkingsmateriaal, en het signaal leek me te zijn, dat in de ogen van het electoraat Buma geen al te hoge ogen gooit. Buma won maar heel beperkt van Rutte, en hij lijkt geen grote groepen op de been te kunnen brengen om hem te steunen in geval van een tweemansrace. Dat hij wel duidelijk zou winnen van Klaver, bevestigt in feite wat ik over die man hierboven al opmerkte.

Een tijdje terug merkte ik al op dat Rutte de geschiedenis wel zal ingaan als ‘de liegende premier‘. Impliciet bevestigt dit onderzoekje dat beeld, want heel onsympathiek is Rutte nu ook weer niet, en zijn beleid in grote lijnen evenmin. Maar niemand wil hem nog terug hebben, want een premier die je nu niet vertrouwt, geef je ook je stem niet.