Gisteravond heb ik even naar het politiek hoogtepunt van de week gekeken alvorens over te schakelen naar het RTL-debat. Dat dat hoogtepunt Zondag met Lubach was, begrijpt u.

De formule van dat RTL-debat is aan opkalefateren toe. Het gedoe van een interviewster die tussen vervelende rondjes door op agressieve wijze kandidaten attaqueert is voor RTL kennelijk te moeilijk. Het is al vaker misgegaan, maar gisteravond ging het pas goed mis met de ondervraging van Henk Krol.

Desalniettemin werd dit het hoogtepunt van het Carrédebat: Henk Krol die op Reviaanse wijze over Diane Matroos heen ging was een lust voor oog en oor. Henk onderbrak de irritante aanpak van niet luisteren naar een antwoord maar gelijk de volgende vraag af vuren zodra blijkt dat er geen punten worden gescoord. Hij denderde vernietigend door, zonder te luisteren naar Matroos maar met een indrukwekkende stentorstem. Lodewijk Asscher was er eerder beduusd van geraakt – Krol liet Matroos confuus achter. De hilariteit bij de overige lijsttrekkers toen Krol in hun parkeervakje terugkeerde vertelde eigenlijk het hele verhaal: een slachting die met genoegen werd aangezien. Dat Krol in de ogen van veel kiezers hiermee veel punten zal hebben gescoord maakte hem ook tot winnaar van dit debat.

Hoewel Jesse Klaver formeel werd uitgeroepen tot winnaar, was dat een potsierlijke vertoning waarvoor deze jongeman beter had kunnen bedanken. Een pijnlijke analyse van de betekenis van het winnen van het debat vindt u hier. Het wordt vervelend – en dat was het op zich al genoeg – maar de enige twee cijfers van bovenstaande tabel die interessant zijn, zijn de cijfers voor Krol en Asscher. Krol door zijn hogere plek en score dan je op basis van peilingen mocht verwachten, Asscher omdat hiermee definitief wordt onderstreept dat zowel de dagen van de PvdA als van Asscher zijn geteld. Het was niet speciaal een blamage, maar wel degelijk een onttakeling.

Alles bijeen is het RTL-debat verworden tot een plek waar je alleen maar verliezen kunt, tenzij je de debatleiding op goede gronden plat walst. Ergo, een kermis. Ooit moet het een leuk idee zijn geweest, maar het is nu uitgeperst, uitgeput. Stop hier liever mee.

Het geheel verleidde Syp Wynia op Twitter tot de observatie dat het niet meedoen aan de debatten tot nog toe de PVV zetels heeft gekost (in de peilingen), en dat vooral Buma daarvan lijkt te hebben geprofiteerd. Correct. Maar ik wil daar nog graag een observatie aan toevoegen: teveel debatten leveren slijtage op. Voor premier Rutte, die een afspraak heeft voor een debat met Wilders als afsluitende confrontatie van de debatcyclus van deze verkiezingen geldt nog een andere probleem: zijn verdediging van zijn zwakke punten ligt open en bloot op tafel. Hoe Geert Wilders dat afsluitende debat in zal gaan valt te bedenken, maar niet te voorspellen. Maar het wordt een fris debat – een eenmalige voorstelling van een geliefd en gehaat artiest – dat je gezien moet hebben. Ook al is de hoofdrolspeler niet je favoriet.

Dat afsluitende debat zal daarom beslissend worden voor het verloop van de verkiezingen. Die paar verschuivingen ten gunste van het CDA nu zijn te weinig betekenend om te spreken van een trend in opbouw, die niet door dat laatste debat kan worden gestuit. Zeker, als Rutte door Wilders wordt geslacht is het verre van ondenkbaar dat het CDA de VVD in de sprint kloppen zal. Maar de situatie die dan ontstaat is dat het CDA gedwongen zal zijn een tijdje te onderhandelen met de linkse partijen over een kabinet dat toch niemand wil.