De afgelopen twee jaar lijkt het bijna een wetmatigheid geworden, dat de betrouwbaarheid van een politicus kan worden afgemeten aan de mate van angst voor een Grieks exit uit de eurozone die hij probeert te verspreiden.

Niet dat een vroegtijdig Grexit geen hoge kosten met zich had meegebracht overigens. Maar wat de meeste politici toch vooral de stuipen op het lijf joeg, was de angst dat het Europese federale experiment dodelijke averij zou oplopen. Om het geld bekommeren de meeste eurofiele politici zich schijnbaar een stuk minder, dat kun je immers altijd bijdrukken (LTRO 1&2) of via extra belastingen genereren (zoals nu Europabreed gebeurt). Het is heel goed mogelijk dat ik met deze omschrijving politici onrecht doe, maar ze hebben collectief (sic!) de schijn tegen, en zoals het spreekwoord zegt, de goeden moeten onder de kwaden lijden.

Alvorens u op een overzichtje van die kosten en bangmakerijen te tracteren, wil ik eerst constateren dat nu zelfs de nieuwe socialistische regering van Frankrijk het ondenkbare niet langer uitsluit. De Franse minister Pierre Moscovici (Financiën) zei zondag in een interview, dat:

(..) de vraag of Griekenland in de eurozone kan blijven als ze gevraagde bezuinigingen niet weet te realiseren, komt dan ”zonder twijfel” aan de orde, aldus de bewindsman, die duidelijk maakte hier niet op te hopen.

Moscovi kwam ertoe dit te zeggen, in reactie op de uitspraak van Alexis Tsipras, dat zijn partij – als zij aan de regering komt – de akkoorden over bezuinigingen met de EU zal verscheuren. Op 17 juni is de herkansingsronde van de Griekse verkiezingen, en SYRIZA, Tsipras’ partij, ligt volgens de conservatieve krant Kathimerini op kop, volgens de allerlaatste peiling zelfs met 31,5% tegen 26,5% voor naaste concurrent ND. Binnen het Griekse systeem is 35% van de stemmen als grootste partij al voldoende voor een meerderheid in het parlement. Tot aan de verkiezingen geldt nu een moratorium op het publiceren van peilingen, hetgeen een periode afsloot met peilingen waarin voortdurend een heel wisselend beeld gegeven werd. De bangmakerij, en het pogen kiezers te verleiden een naar zij denken winnende partij te steunen (een bekend fenomeen) vierden de afgelopen weken die weken hoogtij, maar nu kan nog slechts de uitslag op 17 juni worden afgewacht.

Het laatste nieuws – heet van de naald – is overigens, dat de Amerikaanse Citibank zojuist een rapport heeft uitgebracht dat er op neerkomt dat elke nieuwe Griekse regering opnieuw zal moeten onderhandelen met de Troika over betere voorwaarden omdat het huidige akkoord niet uitvoerbaar is, en dat bovendien aangeeft dat de huidige Europese maatregelen om de crisis in bedwang te houden in ieder geval onvoldoende zullen blijken. Dat is naar verwachting voldoende om komende week opnieuw een slachting op de beurzen te veroorzaken.

Grexit versus bangmakerij
Er is de afgelopen twee jaar heftig gezwaaid met allerlei rampscenario’s die een vroegtijdig Grexit ons kosten zou. De laatste maanden is dat verstomd, en horen we nog slechts, ‘dat de eurozone de klap nu aan kan’ – bedragen noemt men niet meer. Misschien is dat maar beter ook, want het Amerikaanse artikel dat ik gisteren las, zette de daadwerkelijke kosten tot nog toe eens af tegen de rampspoed die ons voorspeld was. Ik geef ze hieronder puntsgewijs.

1) De Griekse economie zou er te zwaar onder leiden, met grote werkloosheid tot gevolg.

2) Het besmettingsgevaar voor economieën als die van Spanje en Italië was te groot, waardoor deze landen nog slechts mondjesmaat en veel te duur op de kapitaalmarkten zouden kunnen opereren. Ook zou het in deze landen grote werkloosheid met zich meebrengen.

3) Grexit zou een grote kapitaalvlucht van Zuid-Europa naar het noorden, speciaal Duitsland tot gevolg hebben, met als gevolg een nog grotere onevenwichtigheid tussen de staten van de eurozone.

4) Een onstabiele eurozone zou een grote bedreiging zijn voor de wereldeconomie, met wereldwijd dalende beurskoersen en ene grote recessie als grote risico.

Dus moest Griekenland wel gered worden.

Wie mijn verslaggeving over de eurocrisis met enige regelmaat gevolgd heeft, zal nu al nattigheid voelen. Want wat is thans de realiteit?

1) Griekenland zit vandaag de dag al vijf jaar in een zware recessie. En met de geëiste bezuinigingen is de kans dat het land daar de komende vijf jaar in hangen blijft vrijwel gelijk aan 100%..

2) Besmettingsgevaar? Heel Europa is besmet, en het virus verspreidt zich thans over de gehele wereld.

3) De voorspelde kapitaalvlucht was in Griekenland vorig jaar al realiteit geworden. Rijke Grieken en hun bedrijven hadden vorig jaar januari al minstens 60 miljard in Duitsland en Zwitserland ondergebracht. De kapitaalvlucht vanuit Italië en vooral Spanje bedroeg het afgelopen eerste kwartaal naar schatting meer dan 200 miljard. Duitse en Zwitserse obligaties hebben het punt bereikt dat men moet betalen om deze landen geld te mogen lenen.

4) De wereldeconomie is in een recessie verzeild geraakt. In Brazilië is dat al officieel, India heeft het heel moeilijk, en de cijfers van China worden door niemand vertrouwd, waarbij moet worden aangetekend dat de Chinese overheid stiekem de waarde van de munt doet dalen, om de export op peil te houden. De eurozone zit in officieel in een recessie, de USA schommelt al enige tijd rond dat punt.

Sinds 6 mei, de dag van de vorige Griekse verkiezingen, hebben de aandelenmarkten in de USA meer dan een biljoen aan waarde verloren. Op andere beurzen in de wereld ging nog eens eenzelfde bedrag verloren. Inclusief de neergang van afgelopen maand is de schade groter dan 3 biljoen, en dat is exclusief de gedaalde waarde van onroerend goed wereldwijd.

Wat was de staatsschuld van Griekenland ook alweer? Na de laatste bailout stond de teller op circa 300 miljard. De kosten van het gemodder van de Eurocraten heeft tot nog toe een schade post van circa 10 keer dat bedrag opgeleverd, en het einde is nog niet in zicht. Griekenland is er nog minstens zo ellendig aan toe als twee jaar terug toen het circus startte, we hebben nog een aantal bailouts beleefd (en Cyprus staat deze week op het menu). Ondertussen rommelen de Eurocraten voort.

Eurobonds? Transferunie? Uitstel van executie met ten hoogste twee a drie jaar. Wat de Eurocraten in die tijd kunnen bereiken, kunnen we constateren, als we kijken naar hun daden sinds twee jaar geleden Griekenland in de problemen raakte. 19 Europese tops later is de ellende groter dan ooit. De stekker uit Griekenland trekken en ons verlies nemen kan nooit duurder uitpakken dan hiermee doorgaan. Want met elke zet van de Eurocraten gaat de inzet omhoog, en gaan de kansen op daadwerkelijk succes navenant omlaag.

 

 

Verscheen eerder op Dagelijkse Standaard.