Op mijn Twitter kwam ik een draadje tegen over de opmerkingen van Klaas Knot van de DNB over de kunstmatig lage rente. Deze kunstmatigheid, veroorzaakt door het ECB beleid, is een doorn in het oog van Knot, want het houdt zombiebedrijven in leven.

Een andere econoom kwam met de opmerking dat kunstmatig lage lonen (mede door flexwerk) juist de oorzaak zijn. Deze laatste econoom zit dan ook meer in de hoek van de vakbonden en de Keynesianen, maar zijn punt is maar ten dele valide. Deze opmerking is zoiets als het gebouw staat in brand en de ene zegt dat het door het vuur komt en de ander door al het brandbare materiaal in het gebouw. Beide hebben gelijk, maar kijken alleen naar hun eigen werkelijkheid, terwijl ze op zoek zouden moeten gaan naar de pyromaan.

ECB
De vaste bezoeker van Tradeidee kan de opmerking van Knot wel waarderen want dit lage rente effect is uitvoerig en meerdere keren op onze site de revue gepasseerd, maar voor de nieuwe bezoekers: de lage rente zorgt ervoor dat bedrijven die eigenlijk geen bestaansrecht hebben, toch kunnen overleven doordat hun schuldenlast verlicht wordt (de rentebetalingen en herfinanciering gebeuren tegen betere voorwaarden en als bijkomend effect leidt de lage rente tot inflatie van bepaalde bezittingen, waardoor de balansen er ook beter uit gaan zien). Deze bedrijven kunnen dan net overleven terwijl ze eigenlijk dood zijn (vandaar de term zombiebedrijven). Knot heeft gelijk, maar wel gek dat hij keer op keer het ECB beleid heeft gesteund…

Die andere
De andere econoom in het voornoemde Twitter draadje gooide het op de te lage lonen en flexwerk. Nu neem ik aan dat hij met het eerste punt het loonmatigingsbeleid van verleden kabinetten bedoelt en dat de huidige flexibilisering de loongroei matigt. Dit klopt ook, maar is nou niet bepaald een juiste tegenwerping van het punt van Knot. Het is een “en – en” gevalletje. Beide econoom bepleiten hun zaak vanuit hun zaak, maar hierdoor missen zij één van de belangrijkste lessen van de economie: prijs is alles bepalend. Als je de prijs van iets, of het nu arbeid of kapitaal is, kunstmatig hoog of laag houdt, dan krijg je een scheve economie.

De misvormde economie
Door de foutieve prijzen, ontstaan er foute impulsen; consumenten kopen meer van het één en minder van het andere en ze sparen meer of minder dan voor de prijsmanipulatie. Bedrijven zien dit terug in hun omzetcijfers, waardoor de één uitbreidt en de ander juist afslankt. Kapitaal stroomt dus naar en weg van de verkeerde bedrijven (economische misallocatie). Echter, foute prijzen zijn niet eeuwig vol te houden en de economie heeft een ingebouwd mechanisme dat misstanden, uiteindelijk, corrigeert.

Na mij de zondvloed
Het beleid van de centrale banken en overheden lijkt er nu op gebrand te zijn dit te voorkomen, waardoor er iedere keer weer iets besloten wordt wat de correctie uitstelt, maar de uiteindelijke kosten van deze noodzakelijke en onvermijdelijke correctie op een hoger niveau legt. Naar mijn mening doen sommigen doen dit door (blinde) ideologie, gebrek aan economische kennis of door de focus op de eigen carrière (zo stroken politieke doeleinden niet altijd met goed en gedegen economisch beleid).

Economisch despotisme
Knot zit het dichtst bij, maar laat wellicht niet al zijn kaarten zien, terwijl die andere econoom focust op een andere prijsmanipulatie (die van arbeid). Maar de echte boeman is dus prijsmanipulatie (van welke soort dan ook) en de economische misallocatie die dit teweeg brengt. Alle economen zouden moeten pleiten voor niet gemanipuleerde prijzen, maar velen doen dit niet. Van die economen die wel goede prijzen willen, is de overgrote meerderheid bevangen door hoogmoedswaanzin (maakbaarheidsdenken) doordat zij denken te weten wat een goede prijs van iets is en zo een gehele economie denken te kunnen aansturen. Van het knowledge problem of van complexiteit en tweede, derde, … orde effecten hebben ze helemaal geen kaas gegeten. Je zou het als economisch despotisme kunnen bestempelen.

Encore
Dus daarom schrijf ik het nog één keer op: GEEN enkel mens (noch econoom 😉 ) zal ooit de juiste prijs van iets weten (wel wat ze zelf voor iets zouden willen uitgeven, maar dus niet de zogenaamde evenwichtsprijs). Zij, net als al de andere actoren bepalen de prijzen voor een enorme verscheidenheid aan redenen en alleen zij (dus van onder op) kunnen juiste prijzen neerzetten, zodat de economie zich voegt naar diegenen die haar het leven schenken, de actoren. U en ik dus; met zijn allen. Laten we dus alstublieft een einde maken aan economisch pyromanie.

---

Dit artikel verscheen eerder op TradeIdee.nl, een site met Professionele Handelsideeën voor Particuliere Beleggers.