Schuldgevoel is een gevaarlijk tweesnijdend zwaard in de handen van hen die er niet mee om weten te gaan.

Soms lees je iets dat je bezighoudt en dat blijft dan achterin je hoofd ronddraaien tot je er iets mee kunt. De eeuwige strenge vragen over het racisme van Jan en Alleman, dat bij nader onderzoek vrijwel altijd blijken gebaseerd op strenge vragen van politiek-correcte mensen (lees: journalisten) is er een voorbeeld par excellence van. Wie altijd en eeuwig wordt bevraagd over zijn al dan niet bestaande vooroordelen over een bepaalde groep zal er bij nauwkeurige introspectie altijd wel iets van aantreffen. Maar maakt je dat dan ook inherent tot racist? Ik betwijfel dat zeer.

Laten we als eerste voorbeeld eens iemand nemen die nog nooit heeft gehoord van mensen met een ander kleurtje dan het zijne. Is zo iemand uit de aard van zijn onwetendheid een potentiële racist, of kan hij of zij dat niet zijn omdat het concept voor zo’n persoon inherent totaal irrelevant is? De moderne politiek-correcte massa schijnt deze vraag te hebben beantwoord met de vaststelling dat het ontbreken van een schuldgevoel over dat gebrek aan onderscheid op zich al racistisch is. Dat je je iets niet voor kunt stellen is nog tot daar aan toe, maar dat je een totaal gebrek aan aanknopingspunten an sich al beschouwd als racistisch is wat mij betreft idioot.

Toch werkt het vaker zo dan mensen zich voorstellen – ook omdat er voor het constateren van racisme bij diverse personen al vanuit wordt gegaan dat de politieke dispositie al voldoende is om als racist te worden gekarakteriseerd. Rechts is fout en dus racistisch, zoiets. Als je het zo op schrijft is het evident idioot, maar via een omweg is dat de redenatie waarmee veel mensen met een mening die politiek niet wordt gedeeld zijn weggezet als closet-racisten. Zo ontkwam Meindert Fennema aan de kwalificatie racist omdat hij met een zwarte vrouw was getrouwd en evident communist was. Grommend erkende men dat hij geen racist kon zijn, maar als iemand die dezelfde uitspraken deed als hij in een identieke context had er geen moedertjelief aan geholpen: duidelijk een racist.

Dit doet me komen tot de volgende stap: racisme komt soms voort uit schuldgevoelens. Ook dit is logischer dan het klinkt, maar wel degelijk waar. Want die journalisten die er zo op gebeten zijn gebruiken het tevens als lakmoesproef of iemand politiek netjes genoeg is. Is dat niet vanwege het door henzelf gevoelde onderscheid, dat ze in zichzelf verwerpelijk vinden en dus willen bestrijden in anderen? Het is hun eigen schuldgevoel over de diepste racistische gedachten van henzelf dat opspeelt. Ik kan er niet aan ontkomen dat uit bovenstaande te concluderen. Daarmee wordt racisme dus een kwestie die men door zichzelf of door anderen heeft laten aanpraten.

Een voorbeeld daarvan is een antwoord en een wedervraag aan Paul Cliteur onlangs in een interview in de Belgische Standaard:

Cliteur: ‘Neem de preoccupatie met de slavernij. Mocht er nu een discussie zijn of we die opnieuw gaan invoeren, dan zou ik die begrijpen. Maar er is honderd procent consensus dat het een verwerpelijk systeem is. Waarom zijn we daar dan zoveel mee bezig?’

Interviewer: Maar zijn we daar wel zo enorm mee bezig? Dat is de vraag.

Het zou hilarisch zijn als het niet zo treurig was. Slavernij is maatschappelijk een obsessie geworden, waarover een  politiek-correcte mening (links, natuurlijk) verplicht is om niet te worden weggezet als racist. Het gegil erover is zó oorverdovend dat sommigen het klaarblijkelijk niet meer horen. Dat deze journalist daarover zelf al nattigheid voelt door dit met zijn vraag te ontkennen laat zien waar het probleem zich vormt.

Let wel, dat betekent niet dat racisme niet bestaat. Ik kende er zo wel degelijk enigen, en het is me onaangenaam. Omdat het dom is, en op zijn best gebaseerd op onderbuikgevoelens die worden gerechtvaardigd met een gebrekkige kennis van statistiek. Maar vaker is het een uiting van xenofobie. Dat neemt niet weg dat xenofobie in een maatschappij als de onze gedoemd is vanzelf uit te sterven. Xenofobie is de angst voor het onbekende; angst voor wat je kent als iets waarvoor je moet oppassen is met de beste wil van de wereld niet te karakteriseren als xenofoob, tenzij je dom of kwaadwillend bent. Het is dezelfde domheid en kwaadwillendheid die de onderbuikgevoelens van echte racisten aanstuurt, en kan daarom door verstandige mensen beter genegeerd worden.

Zelf heb ik er weinig problemen mee, want ik ben te lui om het onderscheid tussen uiterlijke kenmerken te onthouden. Ik onthoud mensen op basis van hun gedachten en standpunten, of ik er fijn mee heb gesproken of gevreeën en of ik me bij iemand op mijn gemak voel. Kort gezegd: mijn criterium is het gedrag van mensen. Dat ik daarom een diepe afkeer heb van schuldbewuste kwezels die iedereen de maat nemen vanuit een diep gevoeld schuldgevoel dat ze anderen weigeren toe te staan op een eigen manier te hanteren vervult me met weerzin. Dat het gros van deze mensen linkse standpunten huldigt maakt mij tot een rechts mens. Is dat eigenlijk niet vreemd?