Op Prinsjesdag doet het Huis van Oranje-Nassau eindelijk iets anders dan slechts symbool staan voor ons land.

Maar! Prinsjesdag is ook een sluw fenomeen. Als samentrekking van een politiek ritueel en een schouwspel voor het volk is het ongeëvenaard. Politieke rituelen horen bij een staat, en dat men in politiek Den Haag Prinsjesdag benut als hoedjesdag zoals de Britten dat doen met de donderdag op Royal Ascot (paardenrennen) is van een zo mooie ironie dat het door een literair genie verzonnen had kunnen zijn. Maar wij hebben slechts Grünberg. Hetgeen dus vooral illustreert dat het belang van grote schrijvers ook kan worden overschat.

Tegelijkertijd moet het volk van tijd tot tijd zien wie zij ook al weer dient te aanbidden. Want pas op hè? Men klaagt dan weliswaar altijd weer over de opdringerigheid van braamstruikpaparazzi, maar ook zij helpen de illusie in stand te houden. Weinig beter voor de monarchie dan van tijd tot tijd een relletje over verboden foto’s. Het zijn curieus genoeg juist de incidentele schandaaltjes die de relevantie een monarchie onderstrepen. België heeft Prins Laurent, maar wij hebben Mabel! Dat soort werk.

Als beloning mag het volk op de Derde Dinsdag van september het koningspaar en enige eventuele additionele aanwezigen toejuichen. Juichen voor iemand geeft velen een goed gevoel – het is een zo menselijke behoefte dat de voetbalstadions er regelmatig voor vol lopen. Dan is wat mij betreft juichen voor de koning in een nazomers Den Haag een lofwaardiger bezigheid dan juichen voor een zuur kijkende Ruud Gullit of het verzurende lijk van André Hazes.

Ik weet dat dit persoonlijk is, zelf heb ik met geen van allen heel veel. Maar probeer het eens: u zult ontdekken dat het bevrijdend werkt. Dat dat heel confronterend voor uw zelfbeeld is moet u maar op de koop toenemen.

Als je er over nadenkt is de dosering van de rituelen waarbij in Nederland de koning wordt ingezet heel doortrapt georganiseerd. Je hebt Koningsdag in april, daarna gaat men op vakantie tot en met augustus, waarna de koning zich nog eens vertoont op deze Derde Dinsdag. Als toegift komt er dan rond de Kerstdagen dan nog een toespraak die iedereen een hart onder de riem steken moet voor het aanstormende Nieuwe Jaar.

Mooi evenwichtig, en zeker niet overdadig. In het UK kan er geen kruidenierswinkel worden geopend zonder dat er een royal wordt aangevoerd om het desbetreffende lint door te knippen. Ook de koningin is op haar 90+e nog voluit aan de gang met die lintjes. Er zijn veel meer royals dan bij ons, en van allen zit de agenda tot de nok vol, en dat vaak 8 maanden tevoren al.

In de tijd dat toenmalig kroonprinses Beatrix hard moest werken aan het opvijzelen van haar populariteit gooide ze geregeld flessen champagne kapot op zojuist gebouwde zeeschepen. Dat WA dat nooit nodig heeft gehad is daarom voor de Nederlandse monarchie een heel goed teken.

We weten dat hij er is, dat hij zorg draagt voor de volgende generatie en twee, drie keer per jaar vangen we een glimp van hem op. Beter is het met de monarchie in Nederland lang niet gegaan, en zoals het nu gaat is het zeker uit te houden.