De VVD bedrijft politieke prostitutie. Dat de beloningen van toplieden in het bedrijfsleven vaak excessief zijn zul je mij niet horen ontkennen. Maar wat de VVD er van vindt is geschift.

Het gaat – zoals gewoonlijk in dit soort zaken – over iets dat publicitair op viel. In casu, de beloning van de topman van KLM.

In hoeverre die bonus van Smith in verhouding staat tot zijn gewone salaris weet ik niet, en het lijkt niemand te interesseren, maar het is niet irrelevant. Ik vind een bonus van tegen het miljoen hoog, maar bepaald niet per definitie excessief. Zelfs: als die 25% loonvermindering in 2020 – waarin hij al is meegegaan – in de buurt komt van die bonus die uiteindelijk over 2019 wordt uitgekeerd is er al helemaal niets aan de hand.

Maar het blijven grote bedragen, en het is meer dan de meeste mensen ooit bij benadering in een jaar zullen krijgen. Dat zou echter nooit een argument mogen zijn. Dijkhoff van de VVD maakte het gisteren echter nóg bonter:

VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff noemt topman Air France-KLM Ben Smith ‘toondoof’ voor de samenleving, omdat hij toch vasthoudt aan zijn bonus van bijna 8 ton. “We hebben helaas niet genoeg aandelen om dat tegen te houden”, zegt de liberale politiek leider.

Toondoof. Dijkhoff snapt er niet veel van, en demonstreert dat nadrukkelijk. Het kan de VVD in het geheel niet schelen wat mensen verdienen, behalve als andere mensen daar met de neus op worden gedrukt. Wat Dijkhoff hier zegt komt er op neer dat een lagere beloning vooral van belang is als mensen toekijken – hetgeen inhoudt dat hij er dan ‘gezeur’ over krijgt. Als het niet in de publiciteit is, kan het Dijkhoff verder niet schelen.

Dan ben je echt niets anders dan een politieke prostituee.

Het salaris van Smith was al bekend, en KLM is een semi-staatsbedrijf. Inderdaad ben ik van mening dat topmensen daarvan weinig meer zijn dan zetbaasjes van de overheid. Ook, dat de overheid eigenlijk niet in zaken zou moeten gaan – en derhalve ambtsconforme salarissen zou moeten bieden. Hoge salarissen zijn voor mensen die iets extra voor een bedrijf kunnen doen, en zijn thans te automatisch verbonden met posities waarin inderdaad iets van belang kan worden gedaan.

Anders gezegd; niet iedere generaal is een veldheer, en alleen veldheren van belang verdienen een hoge beloning. Dat dat deels met terugwerkende kracht wordt beloond is daarom verdedigbaar, maar het automatisme dat daar in sluipt is dat geenszins.

Bovenstaande is de reactie die ik ongeveer van Dijkhoff verwacht – en van iedereen die hiervoor verantwoordelijk is. In plaats daarvan komt hij met halfzacht socialistisch gedreutel anno 1910, in een poging aan te haken bij instinctieve sentimenten van jaloezie die logisch maar niet verdedigbaar zijn.

Heeft de VVD niet beter te bieden dan dergelijke politieke prostitutie? Nee. Dijkhoff reutelt liever nog wat verder over andermans salaris:

“Je hebt er vast allemaal recht op, maar het is niet verstandig als je weet dat je de komende jaren nog veel van de samenleving te verwachten hebt”, vervolgt Dijkhoff zijn relaas over Ben Smith, die vasthoudt aan z’n langetermijnbonus. “Het bedrijf voelt in grote zin niet aan wat het betekent om steun te krijgen van de overheid.”

Maar dat het bedrijf wordt gesteund staat bij hem niet ter discussie. En dat excuseert Dijkhoff dan met ‘het steunen van de goedwillende mensen die er ook werken’.

Maar, beste Dijkhoff: het is het een of het ander. Als je in tijden van nood ongelukkig bent met wat je in betere tijden hebt toegestaan, erken je daarmee je eigen incompetentie, en zou je moeten opkrassen. Want wat de VVD’er hier in feite verdedigt, is dat mensen mogen graaien, zolang niemand het maar in de gaten heeft.

Het moreel benul van Dijkhoff en zijn fractie is stuitend laag. Met vragende journalisten mee janken zonder ooit de intentie te hebben er later nog eens iets aan te willen doen? Dat is wat ik politieke prostitutie noem.