Er zijn twee soorten politici: zij die mensen en ideeën willen vertegenwoordigen en zij die carrière willen maken. Niet zelden gaan leden van de eerste groep ongemerkt over naar de tweede groep, en ons politieke systeem doet meer dan dat faciliteren: het stimuleert het aangezien het anders dood bloedt.

Waar die tweede groep zit is nooit zo heel moeilijk te zien. Succesvolle partijen die als zij in de lift zitten veel nieuwe leden trekken zijn er vaak voorbeelden van. De eerste groep wordt op dit moment bij uitnemendheid sterk vertegenwoordigd door de PVV, aangezien je iedere verdere carrière wel op je buik kunt schrijven als je voor die partij een vertegenwoordigende functie aanvaardt. Vooral voor carrièrejagers en vrij incompetente lieden is de PVV daarom niet langer waard actief voor te worden, aangezien Geert Wilders van tijd tot tijd rigoureus schoonmaak houdt in zijn politieke domein. Zowel minder competenten en minder getrouwe fractieleden verdwijnen dan voor eeuwig in de anonimiteit. Bij de VVD worden dergelijke mensen geregeld bedacht met een burgemeestersbaantje of in het ergste geval een wethouderspost elders in het land. Dat schetst het verschil in aanpak waarop mensen die zich willen kandideren bedacht zullen zijn.

Wat me op deze overpeinzing bracht was het berichtje dat in de gemeente Hardinxveld-Giessendam zowel de PvdA als de VVD tijdens GR2018 zullen ontbreken. Beide partijen vonden onvoldoende leden bereid hun partij te vertegenwoordigen, en de beide besturen leken er zelf evenmin veel in te hebben gezien. Zo dat men besloot om dan maar niet mee te doen. Dat de PvdA geen bestuursleden was ook niet al te vreemd, aangezien de partijafdeling zichzelf vorige week heeft opgeheven.  Dat haalt overigens wèl de smoes van de vertrekkende raadsleden onderuit dat ze geen tijd meer hebben omdat het zo’n beslag let op hun tijd. Dat zal best kloppen, maar is niet het verhaal.

Dat er geen mensen meer te vinden zijn die zich voor deze partijen willen kandideren om ze op die wijze te vertegenwoordigen is een teken aan de wand. Voor de manier waarop in het land de (eigen) partijelites worden bezien en voor de waarden die mensen wel en niet willen uitdragen. Verdwijnende lokale afdelingen zijn het zekerste voorbeeld van een partij in verval op weg naar het einde.

Dat dit juist de beide grote partijen die samen het kabinet Rutte 2 schraagden overkomt is een signaal van de collectieve afkeer die de eigen partijleden er van hadden. Wat ik graag eens zou zien uitgezocht is of deze mensen hun partijoversten vooral het samengaan met de andere partij kwalijk nemen, het gevoederde beleid of teleurgesteld zijn in het reilen en zeilen van hun landelijke partij? Elk antwoord maakt een wereld van verschil met de andere mogelijkheden voor de toekomst van het politieke leven in ons land. Maar het is niet onbelangrijk er antwoord op te krijgen, juist om die reden. Want ook door op te stappen en terug te gaan naar de anonimiteit van de niet-politieke klasse vertegenwoordigen deze ex-partijleden nog steeds een belangrijke mening.