Politiek en geld gaan goed samen. Iets tè goed, denk je wel eens. Toch is het relletje van dit weekend peanuts, en dat kon iedereen bedenken.

De simpelste manier die je daarop los kunt laten, is de constatering dat een partij die geen ervaring heeft met het verwerken van grotere giften dan toegestaan, er het onnozelst mee om zal gaan. Dat klopte dus, en suggereert dat VijftigPlus eerder recht zou hebben op een andere prijs: die van minst aantrekkelijke partij om om te kopen. De markt vergist zich nooit, wilde ik maar zeggen.

Ook de NOS dook er bovenop, en citeerde gretig en instemmend:

De manager van het partijbureau van 50Plus is ontslagen, omdat ze bereid was een gift van 15.000 euro in cash geld weg te moffelen. Partijvoorzitter Geert Dales spreekt van “een ernstige vertrouwensbreuk” en benadrukt dat dergelijke giften “volstrekt ontoelaatbaar” zijn.

De Telegraaf onderzocht de toepassing van de letter van de wet, maar vergat op welke principes die letter werd gebaseerd – en hoe het werkt bij de bij die krant favoriete partijen en hun kartelgenoten. Eén linkje (U moet in de 4e kolom zijn) is genoeg om duidelijk te maken hoe die partijen dat doen.

Ook kenmerkend – maar vanzelfsprekend niet als zodanig benoemd – was wie helemaal niet hapten: bij de PVV weten ze wel beter dan hier in te trappen. Dat waarschuwend de wet werd genoemd bij SP, Partij voor de Dieren, Forum voor Democratie wekt ook al geen verbazing. Donateurs met dergelijke bedragen wekken bij deze partijen vooral achterdocht. Hun donateurs maken geld over van hun eigen arremoe, en dan is 15.000,- een hoop geld.

Het is ook een vorm van hubris te denken dat jouw partij zoveel in de melk te brokkelen heeft dat zij een gift van dergelijke omvang waard is. Dat herken je dus bij de Regentenpartijen: “ze tonen zich bereid om de wet te omzeilen of te overtreden als er geld wordt geboden.”

Andere partijen gaven het advies het geld te doneren via een stichting, de donatie op te knippen over meerdere jaren of het geld via verschillende familieleden in kleinere bedragen over te maken.

GeenStijl concludeerde terecht: de Tweede Kamer reageert niet geschokt omdat het de Tweede Kamer zelf is die Nederland Ons Land een minder gaaf land maakt.

Maar vergat te melden dat de PVV helemaal niet hapte. Terwijl de ironie vanzelfsprekend is dat deze regel ooit werd ingevoerd om de PVV dwars te zitten, die immers donaties uit de USA kreeg tijdens Wildersproces1 om te helpen Wilders’ verdediging te financieren. Verder moet ook de PVV het vooral hebben van kleine luiden met een smalle beurs.

Met die wet is het ministerie dan ook niet tevreden, en dit gaf de kans aan minister Ollongren zichzelf netjes in de spotlights van de komkommertijd (want veel meer is dit immers niet? Journalisten die niks nuttigers hebben te doen, pah) te plaatsen.

Minister Ollongren (Binnenlandse Zaken) gaat de genoemde partijen in het artikel om opheldering vragen. “Hoewel de wet in materiële zin hierbij niet overtreden is, lijken partijen niet in de geest van de wet te handelen”, zegt een woordvoerder van het ministerie.

De wet is er om de burgerij in het gareel te houden. Daar voelen veel politieke partijen zich boven verheven. Hoe minder voeling met het electoraat…..

Daarnaast is Ollongren bezig de wet voor financiering van politieke partijen aan te passen. “Meer transparantie staat daarbij centraal”, zegt de woordvoerder.

Gaap. Dit relletje laat vooral zien dat deze wet in opzet te archaïsch is om enige zin te hebben – zij gaat uit van verantwoordelijkheidsbesef voor het algemeen belang bij de partijen. De minister wil haar herzien, maar afschaffen is beter. Of de marges ruimer maken en draconischer straffen zetten op overtreding.

Ook archaïsch grappig: het maximum-bedrag van anonieme giften refereert aan voorbije tijden: €4500 is vrijwel precies gelijk aan het eertijds zo mooi ronde bedrag van ƒ10.000,- Het verraadt een zekere verkalking in het Haagse denken. Dat doen ook wetten die uitgaan van de gedachte dat de politieke partijen primair hard werken voor de belangen van de gemiddelde Nederlander.