Pergamon
De Griekse stad Pergamon kwam pas tijdens de Hellenistische periode tot grote bloei en prominentie.
Na het uiteenvallen van het rijk van Alexander de Grote tijdens de Diadochenoorlogen (oorlogen tussen de opvolgers) bleek Klein-Azië zowel het hart van de Hellenistische wereld te zijn geworden, als het slagveld waar de vorsten van Macedonië, Egypte (Ptolemeeën) en het Seleucidische rijk hun belangrijkste conflicten uitvochten. In die chaos wisten de vorsten van de stadstaat Pergamon tot grote hoogten te stijgen. Door handig gebruik te maken van de strijd tussen de grote rijken ontstond in het hart van Klein-Azië een Grieks koninkrijk, dat door de laatste vorst van Pergamon wegens zijn eigen kinderloosheid per testament aan de Romeinse republiek werd vermaakt.
Rome was de belangrijkste bondgenoot van Pergamon geweest, en de vorst had – door het verwante karakter van de voorgeschiedenis van Rome en Pergamon – de gedachte dat zijn rijk in Romeinse handen veilig zou zijn. Dat bleek betrekkelijk. Rome maakte van het Pergameense rijk de provincie Asia, een van de favoriete provincies van ex-consuls om als gouverneur te plunderen en zich te verrijken. Wel werd Asia de springplank via welke Rome kans zag geheel het huidige Turkije, alsook Syrië en Palestina te veroveren en staatkundig in het rijk in te bedden. Dit voorkwam dat een oosters rijk als dat van de Parthen de resten van het Seleucidische rijk in Syrië kon opslokken.
Het testament van koning Attalos III heeft aldus een belangrijke rol gespeeld in het tot stand komen van de Middellandse Zee als Romeinse Mare Nostrum.