In de ChristenUnie zijn islamkritiek, pal staan voor godsdienstvrijheid en “ruimhartige” opvang van vluchtelingen verenigd. Dat is een feit. Nu de praktijk.

Om te beginnen wordt iedere deur naar samenwerking met de PVV van Geert Wilders resoluut gesloten gehouden. Het zou de partij splijten en op haar grondvesten doen schudden. Waarom eigenlijk? Dick Kraaij vroeg het zich opnieuw af, met het 35e congres van zijn partij in de benen.

Op papier heeft de ChristenUnie met migratie plannen die de tegenstellingen met de PVV kunnen overbruggen (tenzij de PVV vervolgens niet wil). Ze worden het alleen niet eens over de toon en paar onhebbelijkheden van de agnost Wilders (die mag geen goede sier maken met Neerlands “Joods-christelijke” erfenis) en er is vooral hetzelfde breekpunt met de VVD van Rutte en Zijlstra: Wilders moet zijn “Minder, Minder!” Marokkanen-uitspraken terugnemen. Parbleu, dat zijn geen serieuze kwesties in formatietijd. Het land moet geregeerd worden, zeker anno 2017.

Geloof me, ook een Joël Voordewind wil minder Marokkanen (en nieuwkomers in het algemeen) van een bepaalde categorie. Hij ziet ook wel wie alle foute lijstjes aanvoeren. Wilders discrimineert echter (“scheert hele bevolkingsgroep over één kam”), wakkert tegenstellingen aan en is ervoor veróórdeeld, benadrukt men bij de ChristenUnie. Dit lijken vanuit CU-perspectief allemaal valide punten. De toon, meneer, nogmaals de toon. En de rechtsstaat. Maar wie gelooft serieus dat Wilders een Hafid Bouazza het land uit wil flikkeren?

Serieus praten met de PVV geeft herrie in de tent. Dat komt doordat de CU een factie van de Regentenpartij is geworden. De ChristenUnie, die landelijk eenmaal heeft geregeerd, deel uitmaakte van de foppositie van Rutte-2 en steeds vaker opduikt in provincie- en gemeentebesturen, heeft een fetisj met het Politieke Midden, zo u wilt het Radicale Midden. Anderzijds geeft een blokkade tegen de PVV ook gemor. De meningen onder de congresbezoekers die we zaterdag ontmoetten, waren verdeeld. Voor wat het waard is, want representativiteit valt niet te garanderen, en we gaan niet het pad op van sommige academici die denken dat ze ook van statistiek kaas hebben gegeten. Zegt de ene CU’er: “Wilders heeft een punt. Er zijn wel meer partijen waarmee wij samenwerken die een punt hebben – en niet meer dan dat.” Een ander vindt: “Ga gewoon praten met die Wilders. Kom je er snel achter dat het niks wordt. Dat is dan win-win: dreinende boze burgers de mond gesnoerd, en zélf sta je wel zo sterk. Nu niet.”

Geen islamofobie, maar beredeneerde bezorgheid
Ook de deelsessie over godsdienstvrijheid in het nieuwe beginselprogramma toont een gemengd beeld. Er is weinig “angst” voor islam in de zaal, zoals sommige ruimdenkenden annex geërgerden ‘dat-het-nu-alweer-vooral-over-islam-en-niet-over-onszelf-plus-secularisten-en-alle-anderen-dreigt-te-gaan’ proberen te framen. Wel veel – rationeel onderbouwde –  bezorgdheid. Er worden urkjes gedaan, over de zwarte-kousenkerk en de RK Kerk ‘vroegâh’, en er is een ‘we-wonen-hier-wél-in-Nederland’-ontkennert. Veel waardering klinkt voor het handhaven van de godsdienstvrijheid, een van de speerpunten van de ChristenUnie. Omdat onbekommerd geknabbel daaraan tot onoplosbare dilemma’s zou leiden. Iets met kind en badwater. Toch zijn de meesten het erover eens dat godsdienstvrijheid niet onbeperkt is. Er wordt aandacht gevraagd voor de vrijheid van meningsuiting, voor ‘gewetensvrijheid’, die boven godsdienstvrijheid uitgaat, voor bekeerlingen, religieshoppers en afvalligen, voor wie Artikel 6 van de Grondwet óók is geschreven, voor het onderscheid tussen islam en politieke islam, en voor groepsdwang. Een Surinaamse mevrouw geeft voeding aan de ervaring dat autochtone CU’ers vaak luchtiger, naïever doen over de olifant in de kamer dan allochtone.

Enfin, de wereld is niet meer zo blij als vroeger – in de dagen dat het fraai gelegen congrescentrum letterlijk nog zo heette.

‘Zeer intimiderend voor ex-moslims’
Na afloop van de deelsessie in de Aziëzaal krijgen we ineens goed contact met enkele andere deelnemers over een verwante zaak. Er is verbazing over het feit dat de CU-Kamerfractie nooit gereageerd heeft om deel te nemen aan dit onderzoek. De essentie: het tegengaan van islamisering zoveel mogelijk onder handhaving van de godsdienstvrijheid. Dat bevestigt in feite ook Gert-Jan Segers tijdens het plenaire onderdeel ‘gesprek op de bank’ met Yoeri Albrecht (prima uitnodigingsbeleid, ChristenUnie!) en theoloog Erik “Haren als Witte Wol” Borgman. Segers: “Rond salafisme gaat het heel spannend worden”. Haatbaarden zijn volgens hem “zeer intimiderend voor ex-moslims”. Helaas is Segers niet al te duidelijk over wat eveneens evident zou moeten zijn: geen kopvodcops in Nederland, dus ook niet in het nog steeds niet afgescheiden 020 (Kajsa, waar blijft de akte toch?). De CU-leider vindt het een “grijs gebied”. Dat Kamerlid Öztürk van Denk in de grote zaal zit, heeft met Segers’ meel in de mond weinig mee te maken…

Voor veel congresgangers vallen de hoogtepunten direct aan het begin van de dag. Het welkomstwoord van Hassan Mohammedi (17), die als vluchteling uit Afghanistan naar Nederland kwam en nu actief is voor de CU-jongeren PerspectieF. Wie zou hem kwijt willen? Een Iraanse evangelist van wie we de naam niet verstonden, en dat hoefde ook niet[1], deed daarna een bijbelstudie, die we gerust copy paste opnieuw zouden willen horen als preek op zondagmorgen in onze evangelische gemeente. Want dit ís een boodschap voor iedere (ingedutte) kerk, en die daar ook moet landen. De evangelist vond in Iran de vleesgeworden Waarheid toen hij als zoeker en vrager een kerk bezocht en onbevangen acceptatie en respect kreeg van de voorganger.

Onderscheid tussen kerk en staat ging hier in Lunteren aan de kant. Niet heel erg, mits iedereen zich daar maar van bewust is. Daarnaast is het geslaagde PR, evenals de aandacht die werd besteed aan het lintje dat het Amersfoortse CU-raadslid Simone Kennedy met Koningsdag heeft gekregen voor haar tomeloze inzet voor “vluchtelingen”. Hoe Kennedy als ‘zwaarddrager’ concreet omgaat met het probleem van illegaliteit werd er niet bij verteld.

Eurokritisch
De aanloop naar het nieuwtje voor de grote media is dat Segers de deur naar de formerende partijen wil openhouden, of liever gezegd open doen, zodra Edith Schippers aanbelt. Nog steeds geldt: we willen wel gevráágd worden, nodig zijn om wat wij vinden en toevoegen, zegt Segers. Wat de kranten zou halen, is Segers’ reactie op het verwijt van Alexander Pechtold (D66) dat de ChristenUnie “zelfs tegen de euro” is – een eurofiele doodzonde uiteraard. De CU-leider ontkent dat met een kwinkslag. Maar hier moeten we het, met frisse tegenzin, toch voor Pechtold opnemen. In 2013 werd de euro, in een onderzoek in opdracht van de partij, “gewogen en te licht bevonden”. “De ChristenUnie was tegen de invoering van de euro en is door de feitelijke ontwikkelingen in het gelijk gesteld.” Het is dus feitelijk juist dat de partij meer dan retrospectief tegen de euro is. Zoals zij bijvoorbeeld, met de PVV, mordicus tegen de toetreding van Turkije is en dat ook zal blijven als Erdoganistan alsnog lid wordt – wat God verhoede. Wat Segers deze zaterdag waarschijnlijk bedoelt [voor actueel nieuws, zie Hannibals formatieblog] is dat hij als onderhandelaar onder leiding van Schippers geen boom wil opzetten over de munt. Als deelnemer aan een nieuw kabinet zou hij voor vier jaar (stilzwijgend) akkoord gaan met de status quo rond de euro. Maar wat als de eurozone door nieuw, onDraghilijk lijden wordt getroffen tijdens de regeerperiode van Rutte-3? Iets wat men zich overigens ook over de VVD zou moeten afvragen, die dankzij harde fractiediscipline door de pomp ging over de steunpakketten voor Griekenland. Eerder deed Mark “Pleur Op!” Rutte al een van zijn beruchte blafscènes.

Fraai blijft het niet, dat creatief omgaan met de waarheid dat al onze politici van het Midden eigen is.

---

1. Deze Polderiraniër reist geregeld naar zgn. “gesloten landen” en zit er niet op te wachten dat hij door een profiel in de Nederlandse (sociale) media reeds bij de Bulgaarse grens met Erdoganistan wordt teruggestuurd.