Het uitlekken van de Panama-papers afgelopen weekend lijkt de doodssteek te worden voor de JA-campagne in het aanstaande referendum op woensdag (6 april).

Formeel staat er niets onoirbaars over president Poroshenko van Oekraïne in de Panama-papieren, in ieder geval niet volgens de Nederlandse wetgeving. Belastingontwijking is in Nederland niet verboden, al is het dat in sommige andere landen wel. Op de Nederlandse hypocrisie daaromheen kom ik vanmiddag uitgebreider terug. Maar daarover gaat het in de steeds hysterischer campagne over een JA of NEE tegen het Associatieverdrag met de Oekraïne al lang niet meer.

Het gaat woensdag alleen nog om het resultaat van de beeldvorming, en eigenlijk om weinig anders. Daarmee bedoel ik niets badinerends: een NEE-stem om onze politieke klasse duidelijk te maken dat de grens nu toch echt bereikt is, is broodnodig. Maar het JA-kamp lag vanzelfsprekend vanaf dag één al een straatlengte achter, en dat heeft weer alles te maken met de beeldvorming die de EU zichzelf op de hals heeft gehaald. Je voor doen als heilig boontje gaat maximaal goed tot het moment dat je aan de macht komt, of er in ieder geval deel aan hebt. Wat ik maar zeggen wil: dat heeft de PVV in 2010-2012 wel gemerkt. Ook de beste bedoelingen en de meest integere aanpak kunnen niet verhinderen dat regeren gelijk staat aan vuile handen maken. Mij zijn daarop geen uitzonderingen bekend, maar voel U vrij me met uw gedachten hieromtrent te bombarderen tot ik scheel zie.

Bovenstaande indachtig is het daarom van eminent belang die vuile handen tot een minimum te beperken. Mij is vaak opgevallen dat het electoraat beter begrijpt hoe zoiets functioneert dan de schrijvende media – iets wat de afgelopen veertig jaar bepaald niet beter geworden is (hoewel vuile handen maken in de media ook steeds gewoner wordt, maar dat heet dan participerende journalistiek). Maar president Poroshenko van Oekraïne is wel degelijk een grens van betamelijkheid gepasseerd. Niet alleen heeft hij zich tegen letter en geest  van de wetten van Oekraïne gedragen, maar ook heeft hij zich moreel volkomen onmogelijk gemaakt met èlk pleidooi  dat dit verdrag met de EU voor Oekraïne minder corruptie betekenen zou. Zodat het JA-kamp zich wel ontzettend kennen liet door zondag direct te gaan roepen over (de vriendjes van) Putin die ook in die Panama-papieren aanwezig blijken zouden.

Ten eerste is dat geen nieuws, ten tweede stemmen we woensdag niet over een associatieverdrag met Rusland. Dat ik ook nog de opmerking zag passeren dat deze onthulling over Poroshenko zou bewijzen hoe nodig dit verdrag zou zijn voor het bestrijden van corruptie in Oekraïne was het gotspe van deze nog jonge week. Met hetzelfde recht zou je kunnen argumenteren dat een volledige annexatie van Oekraïne door Rusland deze corruptie effectief bestrijden zou.