Het is me wat met die Anti-Fascistische Actie. Paf, paf, paf. Hun obsessie met geweld geeft hen de rechtvaardiging hun eigen idée-fixes in stand te houden. Maar weten ze zelf nog wat ze zeggen?

Alle aandacht richtte zich eerder deze week op dat meiske van 21, dat zo dapper ludiek door zong over paf doen tegen Thierry Baudet. Ik kon me niet aan de indruk onttrekken dat het kind zelf niet het gevoel had dat ze iets deed dat niet mocht, dat tegen de wet was of kon worden geïnterpreteerd als een serieuze oproep tot moord. Wat het natuurlijk wel was.

Mij deed het ernstig denken aan die mensen die – bijvoorbeeld op Twitter – vreselijk te keer gaan, en dan plotseling geconfronteerd met het object van hun woede beginnen te stamelen dat ze het minder kwaad bedoelden dan het misschien over kwam.

Dat betekent echter niet dat ik het onschuldig vind, verre van dat. Maar mensen als dit meiske snappen zelf niet onderdeel van een mechanisme te zijn. Ze zijn de missing link tussen de MSM die het aanjagen en de Volkerts van der Graaf die het uitvoeren.

Nu is dat meiske gearresteerd en een dag later met een dagvaarding naar huis gestuurd. Zal ze geschrokken zijn? Dat hopen we maar. Hoe zou ze er zelf naar gekeken hebben, eer de rel losbrak? Stoer geweest? Als een soort politiek nichtje van Pechtold, met zijn pang pang? Weten doe je het niet, maar haar blatante optreden suggereert dat wel.

Wat hier duidelijk miste is het besef onderdeel van een kettingreactie te zijn. En dat het ieders persoonlijke verantwoordelijkheid is de eigen plek in die keten te begrijpen en daar naar te handelen. Dat geldt niet alleen het meiske, maar haar compatriotten die ouder en (wellicht) wijzer zijn eens te meer. Want op je 21e ben je weliswaar formeel volwassen, geestelijk ben je er dan nog niet helemaal. En bovendien: veel te beïnvloedbaar. Mee willen doen met de groep waar je bij horen wilt. Dat is geen terugredenering achteraf, maar een conclusie die rechtstreeks volgt uit wetenschappelijk onderzoek naar de ontwikkelingen bij het tot wasdom komen van het brein.

Dat betekent niet dat je niet verantwoordelijk bent voor je eigen daden, maar dat er medeverantwoordelijken zijn die we geneigd zijn te sauveren als iets uit de hand loopt. Onterecht. Het gehits in de Nederlandse pers met woorden als fascist en nazi – waarvan te weinig mensen voldoende benul hebben ze te mogen gebruiken – geeft beïnvloedbare meiskes en knulletjes het excuus zich te misdragen als de pubers die zij feitelijk nog zijn.

Probleem is dat de consequenties van hun daden maar al te vaak achter hun geestelijke horizon liggen. Nogmaals: de missing link. Want altijd zien we weer dat deze mensen dingen niet zelf verzinnen, maar voortbouwen op de woorden van mensen die zij in staat achtten er oordeelkundig over te oordelen.

Bij wie we dan aan komen? Bij iemand van D66, die niet begrijpt dat zijn positie als voorzitter van een stembureau een eigen verantwoordelijkheden met zich meebrengt. Zijn burgemeester wist beter, en was duidelijk in zijn vernietigende commentaar. Bij de hoofdredacteur van Het Parool, die hypocriet opmerkt dat dit niet ‘de stem van de straat was’, onderwijl vergetend wat in zijn eigen krant als stem van het Amsterdamse volk wordt weergegeven. En bij mensen die zich zo afgewezen (what else?) voelen dat ze hysterische dingen gaan roepen:

Senior medewerker Ministerie BZK (en #Democraten 66 kandidaat gemeenteraad Den Haag) is van mening:
FvD = nazipartij, mag geen podium krijgen in krant. ↓ 🤔 https://t.co/FdiEeXd6qE

— Jean Wanningen (@trias_politica) March 26, 2019

Thierry Baudet heeft er goed aan gedaan olie op de golven te gieten door er niet direct op in te gaan. Toch zijn dit de mensen die de oproerkraaiers hun rechtvaardiging geven, en met wie de meest hartige woordjes moeten worden gesproken. In geval zij een positie van verantwoordelijkheid bezetten zou men hen daarvan verwijderen moeten. Niet als straf, maar omdat zij te kennen gaven die verantwoordelijkheid niet aan te kunnen. Dat is bescherming, evenzeer van henzelf als van de maatschappij. Die burgemeester in Groningen begreep dat perfect:

,,De PVV is een normale partij. Dit soort kwalificaties passen daar totaal niet bij. Je verscherpt daarmee alleen maar de tegenstellingen in de maatschappij”, zegt Den Oudsten. Hij heeft Zuiderweg te kennen gegeven dat hij nooit meer deze functie mag uitoefenen.

Dit alles betekent mutatis mutandis dat iedereen voortdurend zijn eigen verantwoordelijkheid overwegen moet. Wat je aanricht, voor wie jouw woorden een rechtvaardiging kunnen vormen? Het feit dat de wereld vol gekken zit als die Tarrant (Christchurch), betekent niet dat je je woorden niet zou moeten matigen als het er op aan komt, maar ook niet het omgekeerde. Dan is de kwestie om de spiegel te weten te hanteren, hoe rot dat soms ook voelt om dat je het zo leuk zeggen kon.

Want, door altijd op het randje te balanceren rek je grenzen verder op dan je zelf beseft. Wat gewoon wordt is niet langer een grensgeval. Dat zou iedereen moeten onthouden.