De Nederlandse overheid, een klassieke vingerwapperaar, slikt geen kritiek door de VN op haarzelf en het optreden van de Nederlandse politie.

Bij de staatsomroep lijkt men tevreden dat men de erkenning losgekregen heeft dat de VN-rapporteur die dit aanzwengelt heeft erkend dat Twitter niet de juiste manier van communiceren is. Nader ingaan op de kritiek van de VN-rapporteur ontbreekt tot nog toe. De staatsomroep meldt prominent dat de politie ‘verbolgen’ is over de kritiek, en noemt deze rapporteur bevooroordeeld. Dat is een nieuwe, die men in veel landen met een klassiek-repressieve overheid met interesse bezien zal.

Hij had zijn conclusie al klaar voordat hij gedegen onderzoek had gedaan, stellen Nederlandse politievakbonden over VN-rapporteur Nils Melzer. Die uitte deze week harde kritiek op het politiegeweld bij een Corona-protest in Den Haag, een jaar geleden. De politiebonden gaan daarover een officiële klacht indienen bij de Verenigde Naties.
“Wij vinden het goed dat de VN dit onderzoek doet”, zegt voorzitter Gerrit van de Kamp van Politievakbond ACP. “Maar dan wel door iemand anders dan deze persoon, want hij heeft zijn conclusies al getrokken”, licht hij toe op NPO Radio 1.

Die ‘bevooroordeelde kritiek’ kwam naar aanleiding van filmpjes die via internet waren verspreid, en waarvan we er hier zaterdag en vorige week een aantal toonden. Daarover hult de politie zich verder in stilzwijgen.

De Nederlandse overheid lijkt niet bereid enige verantwoordelijkheid te nemen voor het gedrag van de politie het afgelopen jaar. Kenmerkend is dat de staatsomroep er klaarblijkelijk haar ook niet naar heeft gevraagd. Wel gaat men nog iets dieper in op het verschijnsel VN-rapporteur:

Maar wat is de functie van een VN-mensenrechtenrapporteur en hoe opvallend is zijn tweet van 3 januari? Daarin spreekt Melzer van “een van de walgelijkste voorbeelden van politiegeweld” en doet hij een oproep om deze agenten en hun leidinggevenden te vervolgen “wegens #marteling”.
Dat Melzer zich als speciaal rapporteur Torture and Other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment openlijk uitspreekt over incidenten die hij als marteling ziet, is niet vreemd. De Zwitser heeft de bevoegdheid om elk land ter wereld op foltering aan te spreken, valt te lezen op de website van de VN-mensenrechtencommissie.

URGENT @DutchMFA:
➡️This is one of the most disgusting scenes of #PoliceBrutality I have seen since #GeorgeFloyd!
➡️These officers & their superiors must be prosecuted for the crime of #torture!
➡️THIS SAVAGERY MUST STOP HERE & NOW!
➡️I will send an official protest note shortly! https://t.co/GdGwRlDNup

— Nils Melzer (@NilsMelzer) January 3, 2022

Geen fraai voorbeeld van een ‘clean’ politieoptreden. De manier waarop het politiebusje in positie werd gebracht suggereert al een kwaad geweten en een schuldbesef, waarvan men nu niets meer weten wil. Daar werd door de staatsomroep nog een schepje bovenop gedaan:

“Hij mag landen er achter de schermen op aanspreken, of in het openbaar zoals nu.” Toch is de huidige gang van zaken opvallend, vindt Antoine Buyse, hoogleraar rechten van de mens aan de Universiteit Utrecht. “Op mij wekt het de indruk van iemand die op Twitter aan het scrollen is, iets ernstigs ziet en er meteen wat over zegt”, zei hij gisteravond in Met Het Oog Op Morgen.
De VN-rapporteur had bijvoorbeeld niet gecheckt of er al een strafrechtelijk onderzoek in gang was gezet tegen de agenten uit het filmpje, wat wel het geval is. Ook lijkt Melzer zijn conclusie over de situatie te hebben gebaseerd op één filmpje op sociale media. Volgens de politie heeft de rapporteur geen contact gehad met het demissionaire kabinet, de politie of het Openbaar Ministerie voordat hij zijn tweet verstuurde.

Zou het acceptabel of excusabel gedrag zijn als het hier ging om één filmpje? Die suggestie an sich deugt al niet, en dat deze VN-rapporteur ook een reeks andere filmpjes toegezonden gekregen heeft is bij de NOS ongetwijfeld ook bekend. Die heeft van de rapporteur ook te horen gekregen dat deze in contact staat met de Nederlandse overheid hierover:

Buyse: “Dit is niet hoe een goede onderzoeker te werk zou moeten gaan. Hij is een hoogleraar mensenrechten en zijn rapporten zijn altijd heel genuanceerd en precies, daar past dit helemaal niet bij.” Buyse vindt wel dat er sprake lijkt van buitenproportioneel geweld door de politie, wat dus strafrechtelijk wordt onderzocht.
Melzer wordt door deskundigen omschreven als een autoriteit op het gebied van mensenrechten. Hij heeft jarenlange ervaring bij hulporganisatie Rode Kruis en is vijf jaar speciaal VN-rapporteur. “Het is echt iemand met een enorme staat van dienst”, zegt Cedric Ryngaert, hoogleraar internationaal recht aan de Universiteit Utrecht.
Ook hij is verbaasd over de bewoordingen van Melzer. “Dit is niet hoe een academicus zich gedraagt, maar hij doet dit echt in zijn hoedanigheid als rapporteur.”

Maar goed, er komt nog een vervolg:

Overigens komt Melzer in maart naar Nederland. Het thema van zijn officiële bezoek is politiegeweld. Hij zal dan in gesprek gaan met de politie, regering, hulporganisaties en slachtoffers. Ook de demonstratie waarover Melzer heeft getwitterd zal dan aan bod komen.

Dat strafrechtelijk onderzoek duurt nu dus al een jaar, vergeet de NOS nog expliciet te melden. Het hoongelach dat opstijgt uit de Hilversumse burelen van de NOS als men zoiets in Myanmar zou beweren, zou aanleiding zijn voor een terechte klacht wegens burengerucht.

Maar afijn, wiens brood men eet, wiens woord men spreekt, nietwaar? Je bent staatsomroep of niet.

---

De hele NOS-rapportage is verdeeld over een aantal artikelen, waarvan het geciteerde het voornaamste was. De situatieschets, politiereactie, en andere context vindt u onder de links.