De spanningen in de Zuid-Chinese Zee zullen de komende tijd eerder toenemen dan afnemen.

Vandaag kwam de lang verbeide uitspraak over de klacht die de Filipijnen bij het Permanente Hof van Arbitrage (PHA) in Den Haag hadden ingediend. Niet onverwachts was de uitspraak vernietigend voor China, dat eerder al had aangekondigd zich er niets van te zullen aantrekken. Vooral is nu de vraag wat gaan de USA doen.

Het probleem van de USA is groter dan het zo op het eerste gezicht lijkt. De Filipijnen zijn een bondgenoot, maar van een directe dreiging is in de huidige situatie geen sprake – de Filipijnen hebben niet de middelen zich tegen China te verzetten en vermeden conflicten tot nog toe zoveel mogelijk.

Een land als Vietnam is geen bondgenoot van Amerika, maar wordt bij deze gelegenheid wel door de Amerikanen gesteund. Amerika wordt door China nu specifiek uitgedaagd in haar zelfbenoemde rol van arbiter bij lokale conflicten. Als de Amerikanen besluiten die rol door te zetten dreigt een gewapend conflict met China, dat op ramkoers ligt. Terugdeinzen betekent een enorm gezichtsverlies dat de USA de komende tien jaar niet zal kunnen herstellen, en China zou bevestigen als de dominante mogendheid in de regio. Zie voor verdere duiding van de recente ontwikkelingen in deze situatie hier en hier.

Alsof het allemaal niet genoeg is om China boos te zien rondstampen vanbwege die uitspraak van het Permanente Hof van Arbitrage, was daar ook nog de verkiezingsuitslag in Japan afgelopen zondag. De regerende coalitie behaalde een dusdanig grote meerderheid dat ze in staat zal zijn de Japanse grondwet te wijzigen. Het belang daarvan is voor het machtsevenwicht in China heel groot, aangezien de intentie van de Japanse regering is om de clausule die de wederopbouw van de Japanse strijdkrachten sinds 1945 verbood, uit de grondwet te halen.

Die herbewapening is niet iets dat in een paar jaar haar beslag zal krijgen. Maar het is voor China ongetwijfeld een signaal dat het de hoogste tijd is de door haar zo gewenste dominantie in de Zuid-Chinese Zee nu te vestigen, aleer Japan zich voldoende heeft herbewapend om weer een regionale militaire speler van belang te worden. Dat China dan op de USA stuit stond vooraf vast, en China lijkt niet voornemens zich iets van Amerika aan te trekken. Een herbewapend Japan is mogelijk andere koek, gezien de eeuwenoude vijandschap tussen beide landen die van tijd tot tijd opflakkert.

En door het bondgenootschap met Japan is de USA daarmee nauwer verbonden dan wellicht prettig zal blijken.

---

Zie ook ons dossier Zuid-Chinese Zee en Dossier Wereldpolitiek USA