De Syrische burgeroorlog is van enorm belang voor de ordening van de wereld voor de komende vijftig jaar. De uitkomst zal bepalend zijn voor de vorm die het Midden-Oosten krijgen zal, en is in zekere zin het hoogtepunt van de strijd die de Amerikanen ontketenden met hun invasie van Afghanistan in 2001. Maar zoals veel grote gebeurtenissen, heeft deze burgeroorlog een hoop onverwachte bijwerkingen.

Een niet geheel onverwachte bijwerking van deze burgeroorlog is het ontstaan van een levendige drugshandel. Nu is sinds de Vietnamoorlog bekend dat in Azië veel oorlogen werden, en wòrden, gefinancierd met de inkomsten van drugshandel. De FARC in Colombia (cocaïne) is een contemporain voorbeeld uit Zuid-Amerika. Afghanistan is traditioneel een producent van hasj en heroïne.

Maar het opvallende aan de Syrische burgeroorlog is dat er vooral veel synthetische drugs tot de geldmakers behoren – die in het Midden Oosten heel populair blijken. Speciaal het onaangename product Captagon wordt veel geproduceerd, omdat het de soldaten aan beide zijden in staat stelt langer de verschrikkingen van de oorlog in de ogen te zien. Het vermogen een product als Captagon te vervaardigen, is dus een militaire factor van belang.

Deze chemische producten onderstrepen opnieuw de capabiliteit van beide strijdende partijen om tamelijk geavanceerde chemische producten te produceren, als is het wellicht niet op eenzelfde hoog niveau als het Westen dat kan. Maar daarover zult u de slachtoffers van een aanval met mosterd- of een ander strijdgas niet over horen klagen.

En dan is er dus nog het surplus. Dat kun je exporteren, hetgeen ook gebeurt. In Europa en de USA er nauwelijks belangstelling voor Captagon, dat een amfetamineproduct is. En die worden elders in de wereld veel beter gemaakt. Maar ook in de rest van het MO is er behoefte aan drugs die iemand langer gaande houden. Vanmorgen werd de Saudische prins Abdul Mohsen Bin Waleed bin Abdul Mohsen Bin Abdul Aziz Al Saud in Beiroet uit zijn privévliegtuig gehaald, samen met vier reisgenoten. En samen met hen, werd ook 2000 kilo Captagontabletten afgevoerd. Hij was op weg naar Hail in Saudi-Arabië.

De vangst van deze prins heeft allerlei implicaties. In de eerste plaats toont het dat de Syrische productie ook via Libanon naar Saudi-Arabië wordt gebracht. Dat werd al vermoed, maar dit bevestigt het. De afgelopen 10 jaar is in Saudi-Arabië meer dan 11.000 ton Captagon in beslag genomen.

De Saudische connectie
De tweede connectie is eigenlijk interessanter. De gearresteerde prins is een neef van een oudere broer, Talal, van koning Salman. Deze Talal was begin jaren zestig een soort koninklijke rebel, en leidde toen een informele groep die later bekend kwam te staan als de Free Princes Movement. De vader van de gearresteerde prins was begin jaren zestig hiervan ook lid, en tevens minister van Binnenlandse Zaken. Tot zijn vroege dood in 1985 was deze laatste manbovendien gouverneur van een belangrijke provincie.

En, ook onze gearresteerde prins is gouverneur van een belangrijke provincie. Dit soort zaken gebeurt eigenlijk nooit per ongeluk. En een ongelukje lijkt hier ook niet het geval te zijn.

Afgelopen zaterdag stond in de Britse The Independent een interessant stuk over een machtsstrijd binnen het Saudische koningshuis, die niet onwaarschijnlijk kan leiden tot de val van koning Salman. En al is de gearresteerde prins geen directe kandidaat voor de opvolging, door zijn positie, afstamming en affiliatie met Talal is hij wel een belangrijke pion in die machtsstrijd.

Onrust in Saudi-Arabië
Het heeft er alles van weg dat de factie van koning Salman hiermee een rechtvaardiging krijgt om prins Abdul Mohsen Bin Waleed bin Abdul Mohsen Bin Abdul Aziz Al Saud ten minste van zijn post te ontheffen. Want al is het land bepaald geen democratie, de koning is primair leider van een clan, geen alleenheerser.

Bijzonder interessant om de ontwikkelingen aldaar in de gaten te houden. Koning Salman heeft geen beste reputatie, en zou volgens het artikel in The Independent mogelijk vervangen worden door een zekere prins Ahmed:

“Prince Ahmed wants to introduce reforms like freedom of thought, cleaning up the justice system and freeing political prisoners who don’t have anything to do with terrorism.
Many political prisoners have been in prison since before 2001 because of their wise opinion and their moderate Islamic views. If Prince Ahmed has the authority he will allow such people out.”

Prins Ahmed heeft een voor het land liberale reputatie, en zou ook een deel van de clerus achter zich hebben. Door wie zijn gematigde levensstijl ongetwijfeld van groter belang wordt geacht dan zijn Masterdegree Politieke Wetenschappen:

The eldest brothers want him because he is healthy and wise, and he has been clean all his life. He is not in trouble with gambling, women, drink or drugs.

Het zou wel een bijzondere samenloop van omstandigheden zijn, als de gearresteerde prins ook nog eens de bron van The Independent zou zijn. Maar het tijdspad klopt: hij was via Beiroet op weg naar zijn vaderland. Van waar uit hij kwam is niet bekend, maar vanuit Londen ligt Beiroet op de route. Als dat waar blijkt, zou het even kunnen duren voor Saudi-Arabië de gangbare druk op een staat als Libanon gaat uitoefenen om zich misdragende prinsen zonder straf te laten gaan. Het is op zich namelijk al een opvallend feit dat men in Libanon een dergelijke belangrijke Saudi durft te arresteren. Enige aanmoediging daar toe zou niemand verbazen.