Mannen zijn vaak ook wel berustend. Ze laten het huwelijk maar voor wat het is.

Systeemtherapeut Jannie Fritsma

Want:

… is een vorm van moderne slavernij, zegt Fritsma. “Je wordt neergezet in een positie waar je niet in wil zitten. Je mag geen eigen keuze maken, dat wordt voor je bepaald. Je hebt geen zelfbeschikkingsrecht en dat schendt natuurlijk alle mensenrechten die we wereldwijd met elkaar hebben afgesproken.”

Tot zover de agitprop die de NOS er van maakt. Want dat hier selectief werd gewinkeld is zonneklaar. Dus even een paar noten kraken: gearrangeerde huwelijken zijn mogelijk voor niemand een lolletje, maar in veel culturen worden de jongens er meer bij betrokken dan de meisjes. Ze zijn vaak ouder dan de vrouw en hebben na de sluiting ook meer rechten en voordelen. Mij zijn in ieder geval geen voorbeelden bekend waarbij de vrouw een jonge jongen uitzoekt en een huwelijk tussen hen beiden arrangeren laat. Dàt zou dit verhaal enige inhoud geven. Maar alleen het omgekeerde bestaat in een scala van variaties.

Wat hier uit volgt is dat dit in sommige culturen voor de jongens mogelijk een probleem kan zijn, maar dat daar grote verschillen bij om de hoek komen tussen fundamenteel verschillende culturen. Wat men hier bij de NOS doet is suggereren dat elk gearrangeerd huwelijk voor jongens minstens zo slecht en ongewenst is als voor meisjes. Als we ons even concentreren op gedwongen en gearrangeerde huwelijken binnen de islamitische wereld, waarmee we in het westen eigenlijk vrijwel exclusief te maken hebben, dan zien we direct waar het vergelijk mank gaat. De man wordt in een nieuw gesloten huwelijk de leidende factor, en de vrouw wordt aan hem onderworpen. Met alle verplichtingen van dien. Dat meisjes daartoe worden opgevoed is vanzelfsprekend geen argument, maar als het over de NOS gaat sta je nergens meer van te kijken.

Wat een belangrijke rol speelt is niet de mate waarin een huwelijk wordt gearrangeerd, maar de mate waarin beide partners een gelijkwaardige kans op geluk met elkaar kunnen hebben. En dan bedoel ik per sé niet dat de nieuwbakken echtgenote een kans heeft op geluk als ze zich maar geheel op de wensen van haar nieuwe heer en echtgenoot richt.

Wat is hier aan de hand? De suggestie is dat de westerse fixatie op meisjes in gedwongen (kind) huwelijken het niet beter of slechter hebben dan de jongens. Aperte lariekoek, en het staat er dan ook niet letterlijk, maar de premisse spat u bij het lezen in het gezicht. Waarbij de bottom line dan altijd weer is, dat je voorzichtig moet zijn met de onderlinge verhoudingen en gebruiken in andere culturen, want je weet nooit of je niet anderen – die even ongelukkig en slachtoffer zijn – onterecht beschuldigt van misbruik.

Wat je hier – zoals zo vaak – terug ziet is agitprop die de lezer er van overtuigen moet dat ook die arme jongens binnen islamitische huwelijken zouden kunnen lijden onder misbruik, en dat ze dus vooral slachtoffers zijn. En slachtoffers valt bij de NOS nu eenmaal nooit iets te verwijten. Dat huwelijken zoals hier worden beschreven binnen de westerse maatschappij extreem zeldzaam zijn wordt elegant buiten beschouwing gelaten, want dat zou de eigenlijke boodschap maar ondergraven.

Eerdere afleveringen van deze serie waarin agitprop centraal staat vindt u onder de link.