De publieke omroep voelt nattigheid. Meer dan een bejaarde met een zwakke blaas en een plascontract. Dat liet ze vanmorgen merken bij monde van de voorzitter van het NPO-bestuur, die in de Volkskrant mocht leeglopen over al die goede dingen die de NPO voor ons doet, en dat ze nòg beter naar ons luisteren gaan, daar in Hilversum.

Nu is Shula Ryxman een product van de glazen plafonddoorbrekers; veel kennis van de werkvloer van de NPO is daarvoor niet vereist. Bestuurlijk is het probleem eigenlijk maar beperkt.

Het was ongelooflijk spannend. Niet Hillary Clinton wordt de nieuwe president van de Verenigde Staten, maar Donald Trump. En dat na een campagne die zowel de peilers als de media in verwarring achterlaat.

Dat wil zeggen, de media die de NPO tijdens die campagne klakkeloos overschreef, zonder zich maar te bedenken hoe dat ‘nieuws tot stand kwam.’En of er geen agenda onder zat. Van de meer dan 200 grote kranten in de USA steunden er 14 Trump, en meer dan 160 Hillary Clinton. Verstandige en onafhankelijke journalisten hadden daaruit geconcludeerd dat er iets te onderzoeken viel. Dat was voor de NPO-vertegenwoordigers tijdens USA20016 een te grote gedachtesprong. Kun je daarmee de hele NPO op één hoop gooien? Gezien de hoeveelheid personeel dat daar een extra vakantie vierde is dat inderdaad een te rechtvaardigen conclusie.

Wij in Hilversum trekken ons die discussie aan. Want de publieke omroep is er voor iedereen. In alle onafhankelijkheid – van commercie en politiek – bedrijven wij onafhankelijke journalistiek. Het is onze taak om alle geluiden en visies in de samenleving serieus te nemen en te laten zien en horen. Dag in dag uit doen honderden medewerkers van omroepen daar hun best voor.

Tja, die taak. Laat ik daar iets verderop nog even op terugkomen. Maar dat onafhankelijke, dat staat in statuten en andere waarborgende paperassen. Prachtig toch? Precies zoals het zij moet. Dat is hoe een bestuur iets moet regelen, en dat doen ze. Wat direct de vraag opwerpt waarom deze verantwoording wordt gedaan door de voorzitter van het bestuur, en niet één van de uitvoerenden die verantwoordelijk waren voor de journalistieke sof die de verslaggeving van USA2016 wel degelijk werd.

Over onze pretentie om alle groepen in de samenleving te bereiken en te verbinden, wordt soms lacherig gedaan. Ik zal de eerste zijn om te erkennen dat die opdracht om er voor iedereen te zijn soms moeilijk is. En dat het altijd beter kan. Want ook ik stel mezelf de vraag of we alle geluiden serieus nemen en laten zien en horen. Of we wel de juiste onderwerpen agenderen in onze programma’s.

Oh, wacht even. Staat die verplichting tot verbonden er inderdaad letterlijk in? Dat is dan niet zo mooi, want verbinden is een multi-interpretabele onzinnigheid. Daarvoor is de staatsomroep niet ingesteld: zij moet met de NOS als vehikel, het nieuws brengen en verslag doen. Feiten, jongens en meisjes, feiten. Interpretatie kan en zal elders wel worden geleverd.

Daarom ga ik het gesprek hierover aan met de omroepen. Want ook zij, die de programma’s maken, worstelen met de vraag of wij er voldoende in slagen de gevoelens in onze samenleving een plek te geven in onze programma’s.

De voorzitter gaat dus nu het gesprek aan met de omroepen. Gaat ze zich dan ineens wèl bemoeien met de inhoud van de programma’s? Dat lijkt me onwenselijk, want dat is haar taak niet. Haar taak is de voorwaarden te scheppen voor een onafhankelijk medium dat neutraal en onafhankelijk bericht.

Uit alles blijkt dat men binnen de NPO peentjes zweet, dat de kiezersopstand die Trump het presidentschap bezorgde in Nederland ook wortel schieten gaat. Nog meer dan het al deed. Dat het dat al deed lijkt de publieke omroep niet meer te zijn opgevallen dan dat men tegenspraak krijgt vanuit het internet, zodat men er dan nog maar een schepje bovenop gooit. Theo van Gogh, Pim Fortuyn? Tja, dat was vervelend. Maar is nooit een reden geweest om bij de NPO tot bezinning op te roepen. Maar als de PVV aan de macht zou komen gaan er een, misschien wel twee netten van de publieke omroep op zwart. Want overbodig is wat ze zijn, met al hun verbindende propaganda die dagelijks over ons wordt uitgestort.

Het probleem met de NPO is overigens niet wie er in het bestuur zitten, maar wie er werken en door wie zij werden aangenomen. De kliek die er de dienst uitmaakt en de berichtgeving manipuleert. Aangezien het veel te belangrijk is om dergelijk werk over te laten aan volgevreten apparatchiks, is er alle aanleiding om alle werknemers (de NOS heeft alleen al 400 redacteuren, en zie wat ze afscheiden) die in Hilversum werken een jaar contract te geven, en die contracten bij gebleken scheve berichtgeving niet te verlengen. Te beginnen met de hoofdredacteur van het NOS-journaal, de chefs die daar werken en de hele Nieuwsuurredactie.