Premier Rutte kwam afgelopen week met een voorstel, dat er op neerkomt dat hij ook na NL2021 eenvoudig op dezelfde lijn kan blijven doorzwabberen. Of dat overal wordt beseft is minder duidelijk.

Wat Rutte opperde is een soort “eerste 100 dagen plan”. In de Nederlandse context (het is een Amerikaans begrip) zou dat neerkomen op een voortzetting van het beleid van Rutte3, met mogelijk enige uitbreidingen om het electoraat het gevoel te geven dat haar stem deze week niet geheel zinloos was. Het enthousiasme was beperkt:

Partijen reageren sceptisch op het plan van VVD-lijsttrekker Rutte om de formatie in twee fases op te knippen. Die suggestie deed hij vanochtend in een interview in het AD, nadat hij eerder al een vergelijkbaar plan had geopperd. Rutte wil dat na de verkiezingen een beoogde coalitie in korte tijd eerst een Nationaal Herstelplan opstelt en daarna met andere punten aan de slag gaat.

Maar dat gebrek aan enthousiasme zal mede zijn ingegeven door het besef dat in de Nederlandse context (poldermodel, en wat daarmee samenhangt) vrijwel elk ‘nieuw beleid’ in veel opzichten een voortzetting is van het oude, maar met nieuwe gezichten. Maar om vóór 17 maart al te beginnen met een zoektocht naar wie de nieuwe ‘Hugo de Clown’ wordt zou die illusie verstoren. En veel politiek in Nederland – als het over verkiezingen gaat – is wel degelijk een voorstelling waarbij het publiek voortdurend voor het lapje wordt gehouden. Wie dat niet besefte moet dit weekend onaangenaam verrast zijn door dit berichtje van de staatsomroep:

Want ik ken maar weinig mensen met politieke belangstelling die willen dat de lijsttrekkers vrienden zijn. Wel ken ik veel mensen die hun keuze maken op basis van wie van de lijsttrekkers ze nooit in huis zouden halen voor een gezellig avondje. Gezelligheid als maatstaf voor de splijting van de Nederlandse maatschappij van dít moment is niet zo’n heel vreemd criterium.

Intussen zijn – zonder veel verkiezingskoorts – vanmorgen de verkiezingen formeel begonnen:

Wat betreft het voortzetten van het gevoerde beleid is het standpunt van Geert Wilders heel wat zuiverder dan dat van Rutte:

PVV-leider Wilders noemde het “ondemocratisch” dat Rutte al heeft gezegd dat de VVD niet met de PVV wil samenwerken. In januari 2017 zei Rutte ook al niet met Wilders te willen samenwerken vanwege de uitspraken van Wilders over rechters en Marokkanen. Die opmerkingen staan volgens Rutte haaks op de waarden van Nederland en de rechtsstaat. Half februari zei Rutte op de vraag over samenwerking: “Nee, nog steeds niet”.
“De kiezer is de baas en niet Mark Rutte”, zei Wilders vanmorgen op NPO Radio 1. De PVV-voorman is bereid verantwoordelijkheid te nemen. “We hebben al eerder laten zien dat we dat willen” zegt Wilders. Hij noemde partijen op voorhand uitsluiten opnieuw “heel ondemocratisch”. Als de kiezer de PVV heel groot maakt denkt Wilders dat Rutte wel “een toontje lager” zal zingen. Wilders noemde Rutte ook een “machtspoliticus pur sang” die meer waarde hecht aan zelf aan de macht blijven dan het belang van Nederland. “Vandaag doet hij het met de PVV, morgen met de PvdA, overmorgen met D66”.

Want in een democratie als de Nederlandse is het systeem feitelijk zo ingericht, dat politici, de meningen van hun kiezers overbruggend, zaken in beleid gaan vertalen. Dat concept is er de afgelopen twintig jaar te vaak bij ingeschoten, sinds de Regentenpartij zich vanuit de achterkamertjes ontwikkelde ontwikkelde tot de formele regering van Nederland.

---

Meer over NL2021 vindt u hier.