Als rond de ChristenUnie één ding duidelijk moest worden, is het dit: de partij DEUGT en haar programma voor NL2021 DEUGT ook.

“Om door een ringetje te halen”, twitterde een niet-CU-kiezer onder hashtag #CUcongres. Als de CU woensdag 76 zetels haalt, komt er een verbod op reclame door bedrijven die olie en gas produceren.

Zaterdag 30 januari was het laatste partijcongres van de ChristenUnie voor de Tweede-Kamerverkiezingen van 17 maart. Hoofddoel van het congres: vaststellen van het concept-verkiezingsprogramma. De definitieve tekst was in de loop van februari gereed (en dat was nog bikkelen voor het schaars bemenste partijbureau). Alle amendementen die anderhalve maand geleden in stemming zijn gebracht én door de aanwezige leden zijn aangenomen, zijn verwerkt in de definitieve versie. Partijdemocratie op volle toeren.

Ook voor de journalistiek zijn het hoogtijdagen. Ik heb daar wel begrip voor. Toch valt op dat beschouwingen die nu nog verschijnen over de opstelling van de ChristenUnie gaan over draft in plaats van DEF. Belangrijk voorbeeld: de partij gaat niet de verkiezingen in met een afwijzing van c.q. zeer kritische opstelling tegen kernenergie, met de bekende argumenten tegen. In plaats daarvan heet het: ‘we mogen kernenenergie niet uitsluiten’ (om de klimaatdoelen te halen). Een amendement ter zake is dus aanvaard op 30 januari, en dat was voordat de campagne echt op stoom ging komen. Nu heeft iedereen het erover.

Intussen komt er, als het aan de ChristenUnie ligt, ook een verbod op reclame door bedrijven die zich bezighouden met de productie van fossiele brandstoffen (olie, kolen en gas). En op verkooppunten voor fossiele brandstof komt een waarschuwing over de schade van fossiele brandstof, bijvoorbeeld een waarschuwingssticker op de benzinepomp.

Beide zaken — wegpoetsen van de demonisering van atoomstroom en het nieuwe punt van het demoniseren van fossiel — zijn op amendement het CU-programma ingefietst.

Het DEUG-frame dat toch al rond de ChristenUnie hangt, wordt versterkt door de MSM én door de zeloten in de achterban die de tijd en de energie hebben om zich te roeren. De (full-time?) amateur-partijtijgers — zij vertegenwoordigen een verschijnsel dat in elke partij opspeelt. Ik sta er genuanceerd in. Mij lijkt het een aantrekkelijke liefhebberij. Als voor mij eindelijk een tekst uit het bijbelboek Hebreeën in vervulling mag gaan: dat ik moge ‘rusten van mijn werken’ wanneer ik 67+ ben. Maar wie genuanceerd is, ziet óók de schaduwkanten van partijdemocratie. Daaraan kleven dermate grote nadelen, dat Wilders er nog steeds niet aan wil beginnen. Kiezersdemocratie is bovendien veel belangrijker.

Ploumen met den Bijbel
Zowel volgens Segers zelf als de MSM wil de CU een humaner vluchtelingenbeleid. Het partijstandpunt lijkt gezond, afgezien van wat er in de praktijk van terechtkomt: wees ruimhartig in het toelaten van vluchtelingen, maar zorg er ook voor dat het om échte vluchtelingen gaat. Leden die aanvoeren het met dat laatste zeker eens te zijn, vinden hoe dan ook dat het toelatingsbeleid per direct rekkelijker moet zijn. Ze negeren het feit dat de bijbehorende ‘voorwaarde’ (filter de gelukszoekers, criminelen en overlastgevers uit en regel dat uitgeprocedeerden en illegalen daadwerkelijk uit ons land verdwijnen) niet geregeld is.

Leden die tijdens de deelsessies in zo’n congresweek een rabiater geluid laten horen, wordt zo goed als het zwijgen opgelegd. Deze CU’ers van, zeg maar: de rechtervleugel wijzen erop dat de Nederlandse samenleving te veel en te snel verandert door het laten instromen van een onevenredig groot aantal immigranten met een islamitische achtergrond — en dat niet ten goede. Zij krijgen terug dat een muslim ban niet haalbaar is en niet rechtsstatelijk.

Dat klopt wel, maar máák het dan rechtsstatelijk. En vooral haalbaar. Dat een voorstel thans niet rechtsstatelijk is, is kennelijk een reden om dat in der eeuwigheid zo te laten. Bovendien — ik herhaal het nog maar weer eens — wat is nu belangrijker: een kaarsrecht in de leer blijven van het internationaal recht of je eigen samenleving prijsgeven aan steeds grotere problemen? Het verwijt dat iets ‘niet kan’, doet ook bevreemdend aan, in gesprek over vaststelling van een verkiezingsprogramma (ik hoef dit hopelijk niet uit te leggen?)

CU-leden die oprecht worstelen met het dilemma rond de Moria kids en uiteindelijk de keuze willen maken om dan maar deze mensen (er komen in hun slipstream hoe dan ook volwassenen mee) niet toe te laten, onder andere omdat elders op de wereld mensen (vooral ook christenen) nog veel erger lijden. En omdat Nederland al erg dichtbevolkt is.

We af moeten van het Atlas-syndroom. Niet de hele wereld past op onze nek. Leden met dat soort opvattingen dus, die krijgen de feedback dat Nederland in de EU zit en dat wij dáárom op een speciale manier verantwoordelijk zijn voor Lesbos. Tja, dat moet dan even bezinken. Want een mensch weet dat dit misschien heel netjes klinkt; tegelijkertijd wringt het. En we hebben het over een partij met een eurosceptische traditie.

Soms denk ik: het is La Ploumen met den Bijbel. Dat wordt nog versterkt door opmerkingen in de chat: “Is de ChristenUnie voor jou wel de juiste partij?” Jazeker, want niet ik heb de CU verlaten, de partij heeft mij verlaten. Verder is zo’n vraag natuurlijk een gotspe, als je warm voorstander bent van partijdemocratie.

Nog even terug naar de berichtgeving over het partijcongres.

Dit verslag door de staatsomroep rammelt aan alle kanten — schuld van Segers, schuld van Gelauff, of allebei samen.

Ik snap er geen biet van, zei iemand die ik erover sprak.

Dus volgens Segers lijdt de samenleving aan een neoliberale opvatting, want hij zegt: “Te lang hebben we in dit land gedaan alsof alles maakbaar is, alsof alles een keuze is”. Dus je valt ‘neoliberalisme’ (een onzinwoord) aan met het verhaal dat niet alles maakbaar is. Pardon? Juist die maakbaarheidsgedachte is typisch socialistisch. En daarna gaat hij drammen over de maakbaarheid van het klimaat?!

Raak. Nu is mijn partij niet “socialistisch”, maar beweegt de CU wel degelijk links van het midden, als je grofweg hun Israël-standpunt en de ProLife-agenda buiten beschouwing laat. De maakbaarheid van de samenleving is inderdaad juist een dingetje van linkse partijen en partijen die zich niet links willen noemen, maar wél heel sociaal willen doen. Sinds de fusie in 2000 en vooral sinds ze voor het eerst gingen meeregeren, onder Balkenende, hoort de CU daar zeker bij. Iemand anders in mijn omgeving zei:

Ik ben geen VVD’ert; ik ben helemaal voor sociaal beleid. Daarmee ben ik nog geen DEUGER. DEUGEN is doorslaan in deugen; wie DEUGT heeft een verknipte overheidsvisie. Wie DEUGT, ziet het landsbelang niet meer.

Ik sprak er ook over met de hoofdredacteur van Veren of Lood. Het betere is de vijand van het goede. Een oude waarheid. Terwijl het CU-programma telt ruim 130 pagina’s telt en ongetwijfeld ook bijzonder aardige punten bevat, is het reclameverbod voor fossiel in dit opzicht iconisch.

---

Meer over NL2021 vindt u hier.