Na de bedreigingen tegen FvD-leider Thierry Baudet bij de anti-democratie demonstratie van zaterdag sprak premier Rutte dat dit onacceptabel was. Wat betekent dit, politiek gezien?

Niks, eigenlijk. De politici verklaarden dat het een moment is om zich uit te spreken.

“Wij wonen in een land waar we het passioneel met elkaar oneens mogen zijn. Maar ik behoor uw recht om het oneens met mij te zijn met dezelfde passie te verdedigen” zei een boze Rutte vanmorgen. “Ik ben er heel boos over dat we dit soort stommiteiten weer herhaald zien worden.”

Ook andere partijleiders vinden de bedreigingen onacceptabel. “Schandalig,” zegt Klaas Dijkhoff (VVD). “Verwerpelijk”, aldus vice-premier Schouten van de ChristenUnie.

“Heel vervelend om te zien dat de demonstratie dit weekend werd misbruikt om een politicus zo aan te vallen”, zegt D66-leider Jetten. “Hier moeten we ons met ons allen tegen uitspreken.”

“Het Openbaar Ministerie moet kijken of er strafbare feiten zijn gepleegd. Zo ja, dan is dat reden voor vervolging”, meent CDA-leider Buma.

Niet zo’n grote kans op vervolging overigens. Maar goed, dat politici dit zeggen is dan ook hun vak. Al ontbrak Jesse Klaver in dit rijtje, en werd die afwezigheid gecompenseerd met zowel Halsema als een GroenLinks-Kamerlid van Turkse afkomst. Maar over de sfeer binnen partijen, en het opjutten van de eigen leden zou men eens wat beter dienen na te denken.

De stellingname van Kamervoorzitter Arib is belangrijker: die laat zien te begrijpen waar het om gaat:

Ook Tweede Kamervoorzitter Arib uitte haar zorgen over het oproepen tot geweld. Ze benadrukt dat alle gekozen volksvertegenwoordigers hun werk in alle vrijheid moeten kunnen doen. Dat is volgens haar het fundament onder de democratie.

Al lijkt de laatste zin die de NOS hier toevoegde voor die organisatie niet vanzelf te spreken. Maar mogelijk leg ik zout op slakken? We zullen zien of Eelco Bosch van Rosenthal net zo kan schuimbekken over dit soort gedrag als hij de afgelopen twee jaar deed over het bestaan van president Trump. Of over de jonge vrouw die nu is gearresteerd:

Een vrouw van 21. Zou ze enig benul hebben van wat ze zei, mogelijk aanrichtte? Ook gisteren stond er in Metro een lezerscolumn van iemand die niet gestemd had, en die uitermate huilerig poogde de schuld van de grote FvD-overwinning op haar nek te nemen. Eén stem! Ook dat is hovaardij van een ongezond soort. Iedere stem telt, maar alleen als deel van een grotere groep kan zij doorslaggevend zijn. Dat is het paradoxale van democratie.

Deze mensen begrijpen hun eigen probleem niet. Ze laten dat zien in hun gedrag. Ze vinden dat hun acties direct gevolg zouden moeten hebben. En als dat niet gaat zoals ze zich dat hadden voorgesteld, worden ze agressief. En pogen middels agressie alsnog terug te buigen wat ze naar eigen inzicht door anderen hebben laten ruïneren, toen ze ‘zelf even niet opletten’.

Mijn vader placht hierover te zeggen: “Dat zijn mensen waarnaar toen ze kind waren teveel is geluisterd”. Pas later ben ik gaan beseffen welk een wijsheid achter deze woorden school. Naar wie ooit teveel geluisterd is, en door ouderen – die ook niet wijzer waren – is toegezegd dat er later nòg meer naar hen zou worden geluisterd, gaat denken dat dat zo hoort. Dat het een recht is dat hen toekomt. Dat ze tegen de wereld in met geweld hun rechten mogen verdedigen, desnoods door anderen zo te manipuleren dat die doen wat zijzelf niet kunnen. Typisch AFA-gedrag, ook.

Maatschappelijke verantwoordelijkheid is wel wat meer dan dat. Maar zoals vaker is een goede opvoeding onontbeerlijk. En een goede opvoeding staat of valt met realiteitsbesef van je plek in de wereld – ook als die je niet bevalt.