De nieuwe Algemene Voorwaarden die Microsoft geroutineerd rondstuurde werden door Nicolette Geveke onder de loep gelegd. Je schrikt je rot.

Microsoft heeft de Algemene Voorwaarden ‘aangepast’ qua voor de clientèle verboden woorden, begrippen en afbeeldingen. Die beperkingen gelden voor alle producten uit de Microsoft toko, dus niet alleen voor openbare media maar ook voor privé-correspondentie via bijvoorbeeld Microsofts Hotmail en Outlook. 

Het gaat om “het weergeven of delen van ongepaste inhoud of andere materialen (zoals bloot, bestialiteit, pornografie, aanstootgevend taalgebruik, extreem geweld of criminele activiteiten).”

Wat direct opvalt is dat die items een definitie ontberen, zodat Microsoft naar willekeur kan handelen.

Wat Microsoft (en mutatis mutandis idem dito voor wat betreft andere internet multinationals) hier doen is buitengewoon kwalijk: de voor mensen met de Nederlandse mentaliteit prettige leefomgeving en onze welvaart zijn in belangrijke mate te danken aan rechtszekerheid. Nederlandse wetten liggen voor langere tijd vast en hebben duidelijke begripsdefinities, en als de wetgever steken heeft laten vallen en ergens twijfel over is dan wordt dat in de jurisprudentie opgelost. Kortom willekeur is een staatsrechtelijke doodzonde.

De laatste jaren worden we in veel Europese landen geconfronteerd met steeds meer privatisering van de openbare ruimte: niet de overheid (wij dus) maar commerciële bedrijven met al dan niet ideologische programma’s gaan over bijvoorbeeld de Rotterdamse Koopgoot, en bepalen of er al dan niet mag worden geflyerd, gedemonstreerd of rondgehangen. Ook de met poortjes afgesloten stations, die arme mensen buiten sluiten, zijn een vorm van geprivatiseerde openbare ruimte, net zoals de alsmaar uitdijende terrassen en het in veel Europese steden inpikken van trottoirs door overal neer gepleurde elektrieke hipster steps die multinationals elders in de wereld belastingvrije winst bezorgen, commercieel ‘geadopteerde’ verkeerspleinen, waar de gemeenteraad (wij dus) niets meer over te zeggen heeft, en stadsparkjes, die door onbekwame gemeenteraden aan een groepje burgers worden toevertrouwd, hetgeen vaak leidt tot zogeheten parochialisering – dat ze dan alleen nog toegankelijk zijn voor bijvoorbeeld ouders met kleine kinderen, of voetballende jongens.

Precies zo zijn Microsoft en kompanen bezig met het naar zich toe privatiseren van een groot deel van het internetgebeuren, zoals ook Twitter dat aan het doen is in haar eigen niche, en waar de steeds toenemende private censuur politieke doelstellingen lijkt na te streven, als een soort van virtueel parochianisme, zodat bijvoorbeeld wetenschappers die klimaatstatistieken betwisten openlijk of stiekem worden geband.

De intentie van Microsoft ook privé correspondentie via Hotmail/Outlook te willen censureren op bijvoorbeeld bloot, lijkt op de denkwijze van de voorstanders van het tijdelijk ter ziele – maar helaas opnieuw in de pijplijn zittende – ACTA-verdrag, waarbij men niet inzag /inziet dat er geen verschil is tussen een kiekje laten zien aan de buren, of het kiekje in een enveloppe als brief per PTT aan hun te versturen, of dat kiekje modern bilateraal te mailen naar de buren.

En net als ACTA wil Microsoft nu ook dit soort privé-correspondentie gaan monitoren.

Dit is uiteraard een ‘kans’ die vroegere dictaturen niet hadden: die moesten iedere brief open laten maken en door lezen, terwijl nu met een algoritme miljoenen woorden per minuut kunnen worden geanalyseerd, en duizenden mensen tegelijk op onterechte gronden aan de schandpaal kunnen worden genageld en van hun ‘brievenbus’ en ‘archiefkast’ beroofd, doordat Microsoft zonder vorm van proces zomaar een account kan opheffen.

Kortom een uiterst gevaarlijke ontwikkeling: Microsoft eigent zich overheidstaken toe, geeft geen concrete ‘delictsomschrijving’ zodat Microsoft naar eigen goeddunken kan handelen. Hiermee ontneemt het ons burgers onze constitutionele rechtszekerheid, berooft op eigen houtje burgers van hun privé-documenten en belemmert burgers om aan het normale internet verkeer deel te nemen.

De tijd dringt: die internetbedrijven dienen onder overheidstoezicht of beter in overheidsbezit te komen, net zoals andere essentiële nutsvoorzieningen zoals gas, water, elektriciteit, riolen en de vuilophaal. Het kan niet zijn dat wie door censuur van Microsoft in de problemen komt, zelf als particulier zou moeten gaan procederen in het buitenland tegen zo’n machtige multinational.

Overigens kent ons Wetboek van Strafrecht inmiddels in art. 273 d een clausule over het internet briefgeheim. Daar zal een gewone burger voorlopig weinig aan hebben, want onze overheid lijkt nog geen visie te hebben over de omgang met buitenlandse internetbedrijven.

We mogen momenteel niet meer vertrouwen dat het allemaal wel mee zal vallen: De tijd dat we het thuisland van Twitter, Facebook en Microsoft als westers – net als wij – konden zien, ligt inmiddels ver achter ons. Het zijn weliswaar westerse bedrijven, maar de VS is de laatste decennia veel minder westers geworden zoals bijvoorbeeld blijkt uit het recente gedoe rond die vier grietjes van de Democratische Partij in de Huis van Afgevaardigden. En de censoren wonen wellicht helemaal niet in de VS doch op een ander continent (i.c. India, Maleisië en de Filipijnen Red.), waar men een literalistisch denkpatroon heeft, en waar men geen ervaring heeft met onze literaire tradities, zoals metaforen, overdrijving en omkering. Hetgeen twee jaar geleden trouwens ook bleek bij de onterechte ‘klachten’ door EUvsDisinfo over Nederlandse journalisten.

Wellicht gaat het de Microsoft censoren niet alleen om het doordrammen van hun politieke visie; misschien is het ook een tijdsverschijnsel dat alles aangeharkt en perfect moet zijn. Denk ook aan de roep om het afvlakken van onze cultuur, van belangrijke gebeurtenissen in onze vaderlandse geschiedenis, zoals alle schoonheids-operaties, zoals het verdwijnen van de rafelranden van de stad, en zoals de rubbertegels en de nanny-staat, die aan ieder aangeschaft product in dertig talen een lijst met waarschuwingen toevoegt.

---

Dit artikel verscheen eerder op Polderland

---

Nicolette Geveke is correspondent EU/Brussel voor Veren of Lood.