En toen was er een meldpunt.

Volgens velen scheen hierdoor duisternis in onze verlichte maatschappij, en zij beschouwden de verschijning als een aanslag op onze goede naam, en de goede smaak in het algemeen. Het Meldpunt Midden en Oost-Europeanen maakt vandaag de dag een hoop emoties los. Wordt hier door de PVV gebouwd aan een hetze? Het is een zware beschuldiging.

Probleem breed erkend
In een heel venijnige column in Elsevier gisteren somde Paul Lieben een overtuigend lijstje van linkse politici op, die zich in stevige bewoordingen hadden uitgelaten over de instroom van Poolse mede-Europeanen. Juist vanaf links werd het meeste kabaal gemaakt over Oost-Europeanen. De Haagse PvdA-wethouder Marnix Norder sprak in augustus vorig jaar nog over een tsunami van Oost-Europeanen.

Ook werd er door genoemde bestuurders gesproken over zo snel mogelijk terugsturen, iets wat een hoogst moeizaam traject lijkt te worden, als de Nederlandse overheid het al ooit overwegen gaat. Politiek Nederland hulde zich in stilte, voor de zekerheid. Want dat de Oost-Europese instroom grote problemen veroorzaakt wordt door niemand ontkend.

Zoals hierboven aangestipt, lijkt de vooral van links komende boosheid niet in de eerste plaats te zijn veroorzaakt door de benoeming van de problemen, maar door wie dat doet, en de manier waarop. Want waar hebben we het eigenlijk over? Zelfs de EU heeft al spijtig vastgesteld dat er geen strafbaar feit wordt gepleegd met het instellen van dit meldpunt, maar wenst desalniettemin dat de Nederlandse overheid er actie tegen onderneemt.

Onderzoek
Wat PVV nu doet is gegevens verzamelen. Het meldpunt dat de PVV heeft gelanceerd, beoogt te inventariseren hoe Nederlanders die overlast ervaren daarmee omgaan, en wat zij te melden hebben over de vorm die die overlast aanneemt. Men vraagt dus naar ervaringen, conclusies trekt men niet. Zover is de Nederlandse overheid in het geheel nog niet.

Nu hebben de traditionele onderzoeken de laatste tijd een slechte naam gekregen, en niet ten onrechte. Een politieke wijsheid die mij 25 jaar terug werd bijgebracht door een paar oude rotten was, dat een onderzoek net zo betrouwbaar was als de reputatie die een uitvoerend bureau te verliezen had. En dat was ruim vóór de affaire-Stapel, die hier nog een schepje bovenop deed.

Dat bij dit meldpunt anoniem kan worden geklaagd is ook een bezwaar volgens sommigen, maar als de overheid er onderzoek naar doet, wordt reeds voorafgaand de respondenten verzekerd dat zij volledig anoniem hun mening zullen kunnen geven. Niemand heeft ooit beweerd dat daardoor de resultaten zouden worden beïnvloed.

Waarom het pijn doet
Ik heb het gevoel, dat een belangrijk pijnpunt bij de protesten die nu weerklinken zitten in het onuitgesproken oordeel van politici, dat dit meldpunt en de uitkomsten er van verplichtingen zullen gaan scheppen. De PVV wordt vaak beschuldigd van populisme, en het instellen van dit meldpunt is er een pronkstuk van. De Nederlandse burger wantrouwt de overheid in toenemende mate, en met goede redenen. Te vaak zijn mooie beloften en toezeggingen ´vergeten´ of ‘niet opportuun’. Niet eens om ongeldige redenen, maar te vaak terugkomen op gedane beloften is niet bevorderlijk voor de reputatie van het openbaar bestuur. En een verloren reputatie terugwinnen kost meer tijd dan haar verliezen. Veel meer.

Want ja, als je klachten hebt over strafbare feiten en daarmee naar de politie stapt, zijn de resultaten niet direct zichtbaar, ook als men er prompt werk van maakt. Als. Want ook de politie heeft aan reputatie ingeboet. Dat politiebureaus jarenlang weigerden van fietsdiefstallen nog een aangifte te accepteren, komt nu als een boemerang terug. De Nederlandse burgers hebben hun conclusies getrokken. En opnieuw: niet zonder goede redenen.

Een meldpunt als van de PVV is dan een alternatief dat in ieder geval zeker stelt, dat er voor een probleem aandacht komt, al was het maar alleen omdat dit soort PVV-acties altijd een hoop heisa veroorzaakt. En dat wie het hardst schreeuwt het eerst geholpen wordt is een ervaring die bijna iedereen heeft. En tsja, is dit niet waar dan? In ieder geval vaak genoeg, om het te proberen. Zeker, nu tegenwoordig vrijwel elk huishouden een internetverbinding heeft. Geen wachttijd, geen toestanden met parkeermeters die gevuld moeten worden en geen verveeld baliepersoneel dat u beschouwt als een zielenpiet, die denkt dat er iets aan uw klacht zal worden gedaan.

Het PVV-meldpunt is een vorm van directe democratie. Nu blijkt dat de bevolking niet alleen een eigen mening heeft, maar bovendien een die sterk afwijkt van wat onze elites er van hoopten, is de belangstelling er voor bij partijen als D66 sterk verminderd. Om niet te zeggen: verdwenen. Maar ‘kliklijnen’ zijn ook voor andere zaken ingezet, en zonder dat er ooit bezwaren tegen zijn gehoord. De geest is uit de fles; het is een verschijnsel van deze tijd. Wen er maar aan, dames en heren politici.