Het lijkt wel of in de media in het geniep een bezinningsweekje van journalisten over het populisme als verschijnsel is afgekondigd. Alleen waren ze daarvoor niet op de hei gaan zitten en hadden ze geen mensen met kennis van zaken uitgenodigd om hen voor te lichten.

Alles onder het motto: je moet je eigen onbegrip niet al te duidelijk uitventen. Dat je als Pauw zijnde dan in het openbaar in een discussie met Wouter Bos verzeilt – die weinig meer te melden had dan de neerslag van doorwaakte nachten over het onderwerp: hoe kan ik mezelf en mijn partij beter en effectiever over het voetlicht brengen, dat zou je een gemiste kans kunnen noemen.

Zou. Want een probleem dat de MSM volledig weigeren te onderkennen is, dat je het populisme pas begrijpen gaat als je er een populist geworden bent. Het proces werkt dus andersom. Populist worden is eigenlijk de eerste stap, pas daarna volgt een zekere ontwikkeling naar wat het allemaal precies omvat. Denk hier een paar minuten over na, en u beseft dat het mensen als Pauw en Bos daarmee al volledig onmogelijk is er meer dan een beetje vrijblijvend over te ouwehoeren.

Ik wil best geloven dat Bos het in zijn hart allemaal goed bedoelt, en dat hij het beste met ons allemaal voorheeft. Echt, ik meen dat. Het probleem is alleen dat hij zíjn oplossingen voor onze veronderstelde ideeën en problemen wil opleggen. Dat is van nature al een dubbele fout, en daarom zal het nooit werken. Nog even afgezien van dat de terugblik die we gisteravond gedemonstreerd zagen nooit veel meer werd dan dat: een terugblik op gemiste kansen en een zekere jaloezie op mensen die een beter verhaal hadden weten neer te zetten.

Na deze minitirade te hebben afgestoken dien ik te erkennen dat ik het gesprek bijzonder interessant en verhelderend vond. Niet om wat er werd gezegd, maar als kijkje achter de schermen hoe iemand als Wouter Bos redeneert. Waarvan ik vrij zeker ben dat dat in het verlengde ligt van de manier waarop binnen de PvdA-top nog steeds wordt geredeneerd. En waarom ze er allemaal nog steeds geen reet van begrijpen, en ik weinig perspectief zie dat dat ooit spontaan komen gaat. ‘Regenten die ons aansporen in gezamenlijkheid voorwaarts te gaan naar een betere toekomst – onder hùn inspirerende leiding.’ Veel walgelijker wordt het voor mensen die zich niet langer blind met de PvdA verbonden voelen niet, en gelijk hebben ze.

Wouter Bos raakte hier en daar de goede punten, er was een zweem van begrip, maar scheerde vervolgens weer terug naar de veiligheid van zijn eigen comfortzone. Het was bijna krampachtig hoe hij zat te proberen zijn eigen overtuigingen buiten deze poging tot analyse te houden. Dat hij daarin jammerlijk falen zou was voorspelbaar, en tot mijn teleurstelling zag ik mijn gelijk daarover bevestigd. Wouter Bos zal het populisme nooit begrijpen, want hij mist er de basis voor. Gisteravond was geen verloren uur, maar vanuit het perspectief van zowel Pauw als Bos moet het achteraf wel zo gezien worden.