Machtswellust is vooral een kwestie van gelegenheid, en een eerder tekort aan kansen op machtsuitoefening, constateert Niicolette Geveke. Een psychologisch mankement.

Naarmate er meer buitenlanders in ons land wonen, krijgen medisch personeel en loketbeambten steeds vaker op hun kop van cliënten die eisen dat hun exotische naam correct wordt uitgesproken. Alsof ze daar recht op zouden hebben.

Nou, dat recht is er niet; en het is dan ook zeer overdreven en zelfs onterecht dat er telkens nederig excuses worden aangeboden. Wie hier komt wonen – hetgeen altijd vrijwillig is – moet zich aanpassen: en dus minstens niet zeuren over een foute uitspraak, en wellicht zijn moeilijke naam officieel laten veranderen. Gewoon, uit respect voor de in Nederland wonende medemens. Dat doen Nederlanders ook.

Alleen al van politici zijn er tig voorbeelden: Buma en Ellemeet lieten een deel van hun dubbele naam vallen, Tommel maakte zijn naam fonetisch, Klaver en Bergkamp ruilden de achternaam van hun vader in voor die van hun moeder en Terphuis bedacht een soort Friese naam. Het kan ook best voordelig zijn geweest qua maatschappelijke carrière, maar daar is niets mis mee.

Surinamers
Helaas gaat het van kwaad tot erger: wat te denken van klagende Surinamers die hun achternaam – omdat die indertijd door Nederland zou zijn opgedrongen- willen laten veranderen in een voor ons ingewikkelde Afrikaanse naam, wat voor hen een fijne bron van micro-machtswellust zal blijken. Tussen haakjes sommige Nederlanders kregen hun naam opgedrongen door de Fransen die in de Napoleontische tijd ons land bezetten, maar die zeuren niet.

En wat bezielen toch de bijna 1 miljoen mensen van vreemde oorsprong die vrijwillig herwaarts kwamen, maar vooral gefocust zijn op hun thuisland – op andere continenten – in het heden in combinatie met het aan ons willen opdringen van hun mores van respectievelijk 500 en 1400 jaar geleden. Zij leven als het ware met hun hoofd gescheiden van hun lichaam; dat lijkt me niet prettig.

Ook het telkens eisen van excuses als bijvoorbeeld halal niet voorhanden is, is micro-machtswellust. Het willen bannen uit onze maatschappij van de negerzoen en begrippen zoals ‘de Kersttijd’ zijn tekenen van macro-machtswellust; en wie daar aan toe geeft, bevindt zich – en sleept de medemens mee – op een gevaarlijk hellend vlak.

Vrouwen
In de psychologische duiding van micro-machtswellust betreffen de gangbare voorbeelden vooral het gedrag van (jonge) mannen van het type voor wie het beklimmen van de maatschappelijke ladder nog een hele toer zal worden.

Micro-machtswellust uitte zich bij pubers die met een lawaaierige opgevoerde brommer de buurt uit hun slaap hielden. En die als ze ouder werden ‘s avonds de portieren van hun auto hard dichtslaan en toeterend wegrijden, om thuisgekomen de andere flatbewoners te wekken door hun dronkenmanspraat. En als ze in een huis met tuin wonen, verstoren ze de rust door met hun grasmaaier, heggenschaar en bladblazer de hele zondag heen en weer te raggen. Eigenlijk is hun gedrag niet anders dat dat van een straatmuzikant die al muziekmakend gewoon bezig is met zijn privéhobby en die ervan geniet als hij het woongenot van de mensen in de omgeving kan verpesten met wat extra decibellen.

Ook het op straat gooien van frietzakjes en lege bierblikjes is een vorm van micro-machtswellust, net zoals het met een gettoblaster verstoren van de rust op het strand en het bekladden van de buurt met graffiti en tags, wat per saldo niet anders is dan het gedrag van een hond die een achterpoot opheft om (tevergeefs) zijn territoir af te bakenen.

En wat te denken van Brusselse kleuters en andere jongeren die telkens de vogels die in hun buurt komen, wegjagen onder het goedkeurend oog van hun ouders: hoe zullen zij later omgaan met hun leefomgeving en de medemens?.

Mooie Vrouwen
Behalve machtswellust jegens de al dan niet anonieme buitenwereld, wat dus vooral een jongens/mannen specialiteit is, zijn er ook plenty machtswellustige meisjes/vrouwen. Zij richten zich – conform alle vooroordelen qua verschillen m/v – vooral op de eigen (huiselijke) omgeving; en daarom valt hun kwaadaardigheid niet zo op

Typische vrouwelijk machtswellust is het speeltje van sommige jonge vrouwen die hun eigen ouders en andere naasten chanteren – en dus hun leven vergallen – door te dreigen met zelfverminking of zelfmoord als ze hun zin niet krijgen. Dat geldt ook voor veel anorexia ‘patiënten’. Subtieler gaat het toe in sommige huwelijken waar ‘slapeloosheid’ van de een de ander daarom berooft van diens nachtrust. In navolging van de Amerikaanse psychiater Eric Berne zijn boeken vol geschreven met Transactional Analysis.

Macro-machtswellust
Voor sommigen is micro machtswellust niet voldoende: ze doen er graag een paar scheppen bovenop en genieten ervan dat de buren ongetwijfeld al van te voren over hun toeren zijn door te verwachten lawaaioverlast.

Zouden sommige politici, of virologen ook genieten van de door hen gezaaide angst voor virussen, inentingen, uitsluiting en faillissement?

Hond
Een paar decennia geleden was het gangbare medisch recept hiertegen: de aanschaf van een hond, zodat de machtswellusteling het gevoel kreeg niet meer op de onderste sport van de sociaal-economische ladder te staan.

Deze remedie is helaas voor velen in onze samenleving niet meer acceptabel sinds het christendom ideologisch is verbouwd en de mens niet meer wordt gezien als de kroon van de schepping, die daarom tegenwoordig zelfs delen van zijn habitat ‘moet’ inleveren ten behoeve van het dierenrijk, zoals zeldzame rupsen, reptielen en vraatzuchtige wolven.

Jager-Verzamelaars
Die machtswellust mentaliteit moet overigens niet worden verward met die van het groeiende segment nieuwkomers afkomstig uit een cultuur van jager-verzamelaars, of van Nederlanders die door persoonlijke regressie daar naar zijn teruggekeerd. Zwart-wit gesteld: Jager-verzamelaars bekommeren zich noch positief noch negatief om hun omgeving: voor hen is – met enige overdrijving – de omgeving inclusief de medemens er slechts om naar believen te gebruiken, zelfs door het verkrachten van loslopende vrouwen.

Conclusie
Het is dus nogal naïef als een overheid meent dat door het (be)dreigen met straf en boetes – het zogenaamde sensibiliseren – alle burgers braaf in het gewenste gareel zullen gaan lopen. Dat lukt immers ook niet met draconische straffen voor moord en doodslag?

---

Dit artikel verscheen eerder op Polderland.

Nicolette Geveke is correspondent EU/Brussel voor Veren of Lood.