Dat de Britse Labourpartij splijt is na ruim drie jaar Corbyn als leider niet verbazingwekkend. Interne verdeeldheid, meer dan Brexit of antisemitisme lijkt de reden.

Antisemitisme lijkt een heel zindelijke reden om het Labour van dit moment te verlaten. Dat het de partij perverteert is onmiskenbaar, dat Corbyn er ten minste ambivalente gevoelens over heeft eveneens. Maar de rot van antisemitisme is voor Labour weinig nieuws – als smoes om de partij te verlaten deugt het eenvoudig niet.

In zekere zin is de afsplitsing die nu plaatsvindt er een van Blairites die de atmosfeer binnen Labour niet langer verdragen. Daarover schreef ik drie jaar geleden al dat dit een gevolg is van het proces dat je de doem van de sociaaldemocratie kunt noemen, en dat in veel Europese landen al voltooid is. Slechts het kiesstelsel hield Labour bij elkaar, en zelfs dat nu niet meer.

Directe aanleiding is echter de manier waarop Labour-leider Corbyn de Conservatieve partij bestrijdt over Brexit. Dat Corbyn niet tegen Brexit is is al lastig genoeg, maar nu Labour ook prioriteit geeft aan nieuwe verkiezingen in plaats aan het voorkomen van Brexit deed de deur dicht. Deze splitsing lijkt enig belang te hebben omdat prominente leden er het voortouw van namen, zoals Chaka Umunna.

De groep vindt dat Corbyn te veel vasthoudt aan “ouderwetse politiek” waarin het partijbelang boven het landsbelang wordt gesteld. Corbyn heeft “teleurgesteld” gereageerd op het besluit. “Ze vinden bijvoorbeeld dat hij Brexit faciliteert, in plaats van dat hij zich hardmaakt voor een nieuw referendum”, zegt correspondent Suse van Kleef.

De vorige grote afsplitsing van Labour in 1981 resulteerde in het uiteindelijke fuseren van de SDP met de Britse liberalen. Nu lijkt men vooralsnog niet uit te zijn op een nieuwe partij, maar hoopt gelijkgestemden over Brexit te lokken:

De zeven gaan niet verder als een nieuwe partij, maar zullen deelnemen aan het parlement als “De Onafhankelijke Groep”.

Is dit realistisch? Nee. Deze scheuring in Labour geeft een slecht voorbeeld, de Conservatieven hebben ondanks alles hun partij heel weten te houden en in andere partijen kan best onrust en ontevredenheid heersen, maar dat is weinig nieuws. Gaan nog meer Labour-MP’s hun partij verlaten? Dat zal afhangen van de respons van de leiding rond Corbyn, en hoe de Britse publieke opinie gaat reageren. Wat dat laatste betreft vrees ik voor Umunna en zijn medestanders dat hun afscheiding niet meer kan worden dan een doodgeboren kindje. Hun uitnodiging aan andere MP’s – van alle partijen – hun voorbeeld te volgen teneinde een sterke middenpartij te vormen zal op weinig respons kunnen rekenen.

Wellicht dat de Conservatieven er nog baat bij zullen hebben middels vervroegde verkiezingen, maar meer effect verwacht ik hier bepaald niet van. Er is veel onrust en politieke onenigheid, maar dat bevordert eerder prudentie wat betreft afscheidingen dan dat het die stimuleert. Voor de Brexit-situatie zal het al helemaal geen gevolgen hebben, en aangezien het antisemitisme argument te zwak is om politiek indruk te maken zal deze groep snel in de vergetelheid wegzakken.