Dat kronkelig denken het CDA eigen is, werd eind juni gedemonstreerd door de leiding die na het vertrek van Van Haersma Buma overbleef.

Fractieleider Heerma en vicepremier De Jongste riepen an het begin van de zomer in koor: nooit meer met de PVV! De NOS was vrijwel de enige die er nota van nam, maar soms moet je op zoiets nog even terugkomen, om het in het juist perspectief te plaatsen. Dat van een goedkope kreet zonder inhoud in een concurrentiestrijd wie Buma als CDA-leider mag opvolgen. In een tijd dat het CDA tot de nek in samenwerking is met D66 en – gezien de hele klimaathoax – ook met GL en de intellectueel zwaar sukkelende PvdA.

Vicepremier De Jonge zegt dat het CDA in het landsbestuur nooit meer met de PVV gaat samenwerken. “Dit misverstand moet de wereld uit”, schrijft hij op Twitter. Een samenwerking zoals in het kabinet-Rutte I, met gedoogsteun van de PVV, is wat hem betreft “niet voor herhaling vatbaar”. Ook CDA-fractieleider Heerma vindt dat het bij die ene poging moet blijven.

Hoe kwam dat zo?

Binnen het CDA is beroering ontstaan over de samenwerking tussen CDA en PVV in het college van Gedeputeerde Staten in Limburg. Tweede Kamerlid Amhaouch schreef deze week in een ingezonden stuk in De Limburger dat hij “diep ongelukkig” is met de keuze om met de PVV in zee te gaan. “Dit raakt mij persoonlijk. Maar ook mijn gezin, mijn vrienden en alle CDA’ers met een moslimachtergrond.”

En voor de gelegenheid haalde men gelijk ook maar alle toeters uit het vet:

Amhaouch vindt dat zijn partij de taak heeft om de vrijheid van godsdienst te bewaken. “Niet alleen in de Tweede Kamer, maar ook in het gouvernement in Maastricht. Die opdracht moet vele malen zwaarder wegen dan die eeuwige verantwoordelijkheid om te besturen.” Hij krijgt bijval van onder anderen CDA-Kamerlid Van Dam

Ook partijgenoot Dave Ensberg-Kleijkers, die eerder op de CDA-kandidatenlijst voor de Tweede Kamer stond, is het van harte eens met Amhaouch. Hij noemde de samenwerking begin deze maand al “een nachtmerrie” en wil “een stevig debat” in de partij.

Heeft U sindsdien nog iets gehoord? Ik verwacht dat we van Amhaouch de komende tijd nog enig zacht gekerm zullen mogen vernemen, als men hem in zijn fractie terug zet daar waar hij thuis hoort: achterin, dicht bij de coulissen. Dat hij zijn partijgenoten de kans gaf zich de coalitie ritueel te verzekeren van de onwankelbare trouw van het CDA was leuk, maar voortaan graag alleen op commando.

Je ziet er ook aan dat de hoofdrolspelers in de partijleiding zich hun positie nog niet zeker weten: In zekere zin overschreeuwden ze zichzelf, iets waarvan men binnen het CDA dient te weten.hoe zoiets werkt: de stellige uitspraken over een partij op één van haar flanken – onverschillig welke – limiteert de flexibiliteit van het CDA de flanken tegen elkaar uit te spelen. Met andere woorden: het drijft zichzelf op deze wijze kansloos in de armen van PvdA en GL – nooit erg slim om te doen.

Op zijn best kun je zeggen dat men binnen het CDA verwacht dat de PVV nooit meer een rol van betekenis spelen zal binnen Nederland. Dat kan slechts als het CDA zelf steviger stelling zou nemen op de punten die de PVV na aan het hart liggen. Doet het dat? Ik zie het niet, en derhalve is dit te vroeg, te hard geroepen. Het zou ook nog een waarschuwing aan het FvD kunnen zijn. Gezien alle hysterie tot nog toe en het manoeuvreren van het FvD is ook dat prematuur.

De Jongste en Heerma hebben nog een lange weg te gaan eer ze hun diploma aan de hogeschool van de politiek hebben verdiend.